Taipei

Taipei
	台北市 (zh-tw); Tâi-pak-tshī (nan); 臺北市 (nan-hani)
	;
Siombail oifigiúil	Ficus microcarpa, ródaideandrón agus Urocissa caerulea
Suíomh
	25° 02′ 15″ N, 121° 33′ 45″ E / 25.0375°N,121.5625°E
Náisiún oileánda	an Téaváin
Iamhchríoch laistigh de	新北市
Príomhchathair de	Taiwan Island (en) ; Poblacht Fhormósa ; Tajwan pod władzą Japonii (1895–1945); 臺灣省 (1945–1967); an Téaváin (1949–luach ar iarraidh)
Príomhchathair	Ceantar Xinyi
Daonra
Iomlán	2,603,150 (2020)
• Dlús	9,577.46 hab./km²
Líon na dteaghlach	1,067,481 (2024)
Teanga oifigiúil	Mandairínis Chaighdeánach na Téaváine
Tíreolaíocht
Cuid de	Northern Taiwan (en) ; Taipei–Keelung metropolitan area (en)
Achar dromchla	271.7997 km²
Suite i nó in aice le limistéar uisce	基隆河
Airde	10 m
Ar theorainn le	新北市
Sonraí stairiúla
Leanann sé/sí	Shichisei County (en) , 臺北市 agus Yangminshan Administrative Bureau (en)
Cruthú	1709
Eagraíocht pholaitiúil
Comhlacht feidhmiúcháin	Taipei City Government (en)
Comhlacht reachtach	Taipei City Council (en)
• Méara Taipei	Chiang Wan-an (2022–)
Aitheantóir tuairisciúil
Cód poist	100
Lonnaithe i gcrios ama	UTC+08:00
Glaochód	02
Cód ISO 3166-2	TW-TPE
Eile
Suíomh gréasáin	gov.taipei

Cathair suite i dtuaisceart na Téaváine ar abhainn an Tamsui é Taipei.^[1] Príomhchathair Phoblacht na Síne (an Téaváin) atá ann. Tá 2,618,722 duine ina gcónaí sa chathair féin (ar a dtugtar Cathair Taipei uaireanta). 6,900,273 an daonáireamh má chuirtear Taipei Nua agus Keelung san áireamh. Tá Taipei timpeallaithe ag Taipei Nua ar gach taobh. Calafort na cathrach is ea Keelung, agus é suite 22km thoir ó thuaidh.

Bunaíodh Taipei go luath san 18ú haois. Rinne an Rítheaghlach Qing príomhchathair na Téaváine de Taipei sa bhliain 1886. Lean Taipei mar phríomhchathair faoi na Seapánaigh, ón mbliain 1895 go cuireadh den oileán iad ag deireadh an Dara Cogadh Domhanda. Chuir rialtas Chiang Kai-shek faoi sa Téaváin i ndiaidh do na fórsaí cumannacha an bua a fháil ar na Náisiúnaigh (KMT) ar mhór-thír na Síne sa bhliain 1949. Taipei a bpríomhchathair agus tá an stádas sin ag Taipei go dtí an lá inniu. Tá cúrsaí eacnamaíocha agus cultúrtha na Téaváine lárnaithe sa chathair freisin.

Tá roinnt músaem in Taipei, go mórmhór i gceantar Shilin i dtuaisceart na cathrach. Orthu seo tá Músaem Náisiúnta an Pháláis.

Tagairtí

↑ Pádraig Ó Mianáin, eag.: “Taipei — Aistriúchán Gaeilge ar Taipei (An Foclóir Nua Béarla-Gaeilge)” (ga). An Gúm (2020). Dáta rochtana: 2024-10-29.

[NEID-1] Pádraig Ó Mianáin, eag.: “Taipei — Aistriúchán Gaeilge ar Taipei (An Foclóir Nua Béarla-Gaeilge)” (ga). An Gúm (2020). Dáta rochtana: 2024-10-29.

[1]