Kuatia Ñepyrũha
| Tereg̃uahẽ porãite Vikipetãme, opaite tembikuaa hekosãsóva renda, opavave ikatúva ohai.
|
Tyeguasu ha'e upe ára peteĩ térã hetave memby okakuaahápe peteĩ kuña ryepýpe. Peteĩ tyeguasuetápe, heta memby okakuaa ipype, membykõimeicha. Tyeguasu ikatu oiko poreno rupive, térã ñemoña oipurúva pytyvõ mba'aporekokuaa rupive. Hi'are jepi 40 arapokõindy rupi (10 jasy) upe kuñaruguysẽ paha guive, opávaimembysẽvo. Kóva oiko arapokõindy 38-pe rupi, membyñemoñanga rire. Peteĩ mitãñepyrũ ha'e pe memby okakuaáva 8 arapokõindy peteĩha jave, membyñemoñanga rire, ha upéva rire ojehero mitãrã heñói meve. Mba'asyapypẽ tyeguasu ypýpe ikatu ha'e: kuñaruguysẽ'ỹ, titi asy, py'ajere ha gue'ẽ, ñembyahýi ha kuaru py'ỹi. Ikatu ojeikuaa kuña hyeguasuha ojejapóvo peteĩ tyeguasu kuaara'ãha.
Tyeguasu oñemboja'o jepi mbohapy mbohapyjasýpe. Upe mbohapyjasy peteĩha oñepyrũ arapokõindy peteĩha guive pakõi meve, ha oike upépe membyñemoñanga. Ko membyñemoñanga rire kuña tupi'aky mitãrã oñemoñáva oguejy upe tupi'aky mitãrã rapére ha ojoaju membyryru ryepýre, ha upépe oñepyrũ oipyaha mitãrã ha aupa. Mbohapyjasy peteĩháme ikatuve oiko membykua rei (omano reírõ mitãñepyrũ térã mitãrã). Mbohapyjasy mokõiha oñepyrũ arapokõindy 13 guive, 28 peve. Mbohapyjasy mokõiha mbytère ikatu oñeñandu omýirõ mitãrã. Upe arapokõindy 28-pe, 90% ári mitãra'y ikatúma oikove membyryru okápe oguerekórõ ñepohãnokuaapy ñangareko iporãva rehegua. Upe mbohapyjasy mbohapyha oñepyrũ arapokõindy 29 guive 40 peve.
Teñói mboyve ñeñangareko omoporã tyeguasu ñemohu'ã. Kóva apytépe ikatu oje'umie mba'ehái yvyraroguerekoguigua, ndoje'uiva'erã ñanavai ha káña, ojejapova'erã teteñemongu'e, tuguy tesa'ỹijo ha tete tesa'ỹijo.
- 1179.— Omano Hildegarda de Bingen, tupão rerekua ha haihára Alemáña megua.
- 1787.— Ojeikuaauka Tetãvorekuéra Joaju Léi guasu.
- 1820.— Heñói Tomás Mejía, ñorairõhára Méhiko pegua.
- 1863.— Omano Alfred de Vigny (ta'angápe), ñe'ẽpapára ha haihára Hyãsia pegua.
- 1950.— Heñói Soledad Alvear, ñe'ẽngára ha polítiko, kuña peteĩha oiko va'ekue canciller ramo Chílepe.
- 1978.— Ehíto ha Israel ojapo Ñe'ẽpeteĩ Camp David pegua ohupyty hag̃ua py'aguapy.
… karai Isaac Newton (ta'angápe), herakuãite peteĩ tembikuaatyhára katupyryvéva ramo, oñemoarandu avei pe alkímia rehe ha oguereko hógape heta aranduka oñe'ẽva alkímia rehegua.
… ikatu jahecha ñande resa añónte rupive pe Thiomargarita magnifica, techa mbotuichaha jeporu'ỹre, upéva hína pe vakytéria ituichavéva.
… sa'ary XIX jave, karai Simón Bolívar-gui oiko irundy tetã mburuvicha ramo Ñemby Amérika-pe?
… ára 14 jasyapy jave, ojegueromandu'a Pi ára, ojoguaitégui mba'éichapa ojehai papapy π (3,14) ha ojehai pe arange amo Tetãvore Joapykuérape (3/14).
… Poyvi Paraguái ijojaha'ỹ ha'anga mokõivagui, tenondépe he'íva "República del Paraguay" (palma ha olivo ojejokuáva iguýpe, peteĩ mbyja sa'yju mimbíva apu'a hovy mbytépe), hapykuépe he'íva "Paz y Justicia" (peteĩ leõ ha peteĩ gorro frigio).
Vikipetã ha'e tembiapo ohekáva jajapo hag̃ua oñondivepa peteĩ ñe'ẽryrupavẽ iñe'ẽ hetáva, opavavéva ikatu ohai ha oñemoarandu hese, oñemopyendáva internet-pe wiki rembiporu rupive. Ko'ápe, roipota rejuhukuaaha opaite tembikuaa hekosãsóva, upéva he'ise marandu ndaijapúiva, ikatu jaikuaa moõguipa oúva, ha ikatúva oñemoambue térã ojehai jey. Ko tembiapo oguata umi tekorã ombohapéva rupive ha opa imarandu oñemyasãi Creative Commons BY-SA rupive ha upe rupi ikatu ojepuru ojepotaháicha imarandu, oĩramo tekorã jepururã guýpe. Nde avei ikatu ohai ha omoambue Vikipetã marandu, reike va'erãnte nde réra reheve ha remba'apo va'erã umi tekorã tenondeguáva, ha'éva "jahai va'erã mba'e ikatúva jaikuaa porãite iñañeteha" ha "marandu imba'eguasúva opavavépe".
Opa umi ohaíva ha omba'apóva ko'ápe oipytyvõ potahápe kyre'ỹ ha oñembyaty oñondive peteĩ aty oñepytyvõvape, tendota'ỹva, oiporavo ha omba'apo joáva. Ndahasýi reñepyrũ hag̃ua, rehaikuaa avañe'ẽme ha reporandu va'erãnte pe ndereikuaáiva. Iporãite ñañemongetávo, upéicha ñamba'apo porãve ha ituichavéta ko ñane rembiapo.
| Tembiapokuéra ambuéva | ||
|
Vikipetã oiko Wikimedia rupive, aty viruremimono'õ'ỹva omboguatáva tembiapokuéra hekosãsóva heta ñe'ẽme:
| ||
