بۆ ناوەڕۆک بازبدە

دەستپێک

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
وتاری ھەڵبژێردراوی ھەفتە

چیرۆکە سەرسووڕھێنەرەکان (بە ئینگلیزی: Amazing Stories، ئەمەیزینگ ستۆریز) گۆڤارێکی خەیاڵی زانستی بوو کە لە مانگی نیسانی ساڵی ١٩٢٦ لەلایەن کۆمپانیای ئێکسپێرمێنتەر پەبڵیشینگی ھیۆگۆ گێرنزباک دەستی بە بڵاوکردنەوە کرد. ئەمە یەکەم گۆڤار بوو کە تەنھا تایبەت بوو بە خەیاڵی زانستی. پێشتر چیرۆکە خەیاڵییە زانستییەکان بە شێوەیەکی ڕێکوپێک لە گۆڤارەکانی تردا بڵاو دەکرانەوە، لەوانەش ھەندێک کە لەلایەن گێرنزباکەوە بڵاو دەکرانەوە، بەڵام ئەمەیزینگ ستۆریز یارمەتیدەر بوو لە پێناسەکردن و دەستپێکردنی چەشنێکی نوێی ئەدەبی خێرا کە پێی دەوترا «پەڵپ فیکشن (خەیاڵی ھەرزان)».

تا ساڵی ٢٠٢٤، گۆڤاری ئەمەیزینگ ستۆریز بۆ ماوەی ٩٨ ساڵ، بە ھەندێک وەستان لە نێوانیاندا، بەردەوام بووە لە بڵاوبوونەوە. لەم ماوەیەدا، گۆڤارەکە چەندین جار خاوەنی گۆڕیوە و چەندین سەرنووسەری بینیوە، لەکاتێکدا ھەوڵی دەدا قازانج بەدەست بھێنێت. لە ساڵی ١٩٢٩دا، گێرنزباک ناچار کرا مایەپووچ ببێت و کۆنترۆڵی گۆڤارەکەی لەدەست دا. لە ساڵی ١٩٣٨دا، کۆمپانیای زیف دەیڤز گۆڤارەکەی کڕی و ڕەیمۆند ئەی پاڵمەری وەک سەرنووسەر دامەزراند. پاڵمەر توانی گۆڤارەکە سەرکەوتوو بکات، ھەرچەندە لەناو کۆمەڵگەی خەیاڵی زانستیدا وەک گۆڤارێکی بەکوالێتی نەدەناسرا. لە کۆتایی چلەکاندا، ئەمەیزینگ ستۆریز چیرۆکەکانی پەیوەست بە نھێنی شەیڤەر وەک ڕاستی پێشکەش دەکرد. ئەمە میتۆلۆژیایەکی سەیر بوو کە ڕووداو و کارەساتەکانی وەک کاری ڕۆبۆتێک بەناوی دێرۆس لێک دەدایەوە. ئەمەش بووە ھۆی زیادبوونێکی بەرچاو لە بڵاوبوونەوەی گۆڤارەکە، بەڵام ھاوکات ڕەخنە و گاڵتەپێکردنی بەرفراوانیشی بەدوای خۆیدا ھێنا.

لە ساڵی ١٩٥٣دا، کەمێک پێش کۆتایی ھاتنی سەردەمی گۆڤارە پەڵپەکان، ئەمەیزینگ ستۆریز گۆڕا بۆ قەبارەی دایجێست. لە ساڵی ١٩٦٥دا فرۆشرا بە کۆمپانیای بڵاوکردنەوەی یونیڤێرساڵی سۆڵ کۆھێن، کە گۆڤارەکەی پڕ کرد لە چیرۆکی دووبارە چاپکراوە بەبێ پێدانی مافی دووبارە بڵاوکردنەوە بە نووسەرەکان. ئەمەش بووە ھۆی دروستبوونی ناکۆکی لەگەڵ ڕێکخراوی تازە دامەزراوی نووسەرانی خەیاڵی زانستیی ئەمریکا. تێد وایت لە ساڵی ١٩٦٩دا بووە سەرنووسەر و چیرۆکە دووبارەکراوەکانی لابرد و توانی دووبارە ڕێزی گۆڤارەکە بگەڕێنێتەوە. لە دەیەی حەفتاکاندا، لە ماوەی سەرنووسەری ئەودا، ئەمەیزینگ ستۆریز سێ جار بۆ خەڵاتی ھیۆگۆ کاندید کرا. لە دەیەکانی دواتردا، چەندین خاوەنی تر ھەوڵیان دا وەشانێکی نوێی مۆدێرن بۆ گۆڤارەکە دروست بکەن، بەڵام دوای ئازاری ٢٠٠٥ بڵاوکردنەوەی گۆڤارەکە ڕاگیرا. وەشانێکی نوێ لە مانگی تەممووزی ٢٠١٢دا وەک گۆڤارێکی ئۆنلاین دەرکەوتەوە. لە پاییزی ٢٠١٨دا، بڵاوکردنەوەی چاپکراوی گۆڤارەکە دووبارە دەستی پێکردەوە.
خوێندنەوەی زیاتر...

لە ھەواڵەکاندا
ئەلبێرتۆ فوجیمۆری لە ساڵی ١٩٩١
ئەلبێرتۆ فوجیمۆری لە ساڵی ١٩٩١
بەردەوامە:

ئەمڕۆ لە مێژوودا...


ئایا زانیوتە...
ناساندنی ویکیپیدیا
ویکیپیدیا ئینسایکڵۆپیدیایەکی ئازادی ئینتەرنێتییە کە بە دەستی بەشداربووانی خۆبەخشەوە لە سەرانسەری جیھاندا پێک دێت. سەیرکردن، لەبەرگرتنەوە و بەکارھێنانەوەی ناوەرۆکی ویکیپیدیا ئازادە. ویکیپیدیا دەستەی نووسەران یان چاودێرانی تایبەتی نییە و ھەموو کەس لەسەر ئینتەرنێت دەتوانێت دەستکاری و چاودێریی وتارەکانی بکات. لەم ویکیپیدیایە کە بە شێوەزاری ناوەندی (سۆرانی) لە زمانی کوردی (Central Kurdish Branch) دەنووسرێت، کە لە ٢٠٠٩وە لە ویکیپیدیای کورمانجی لەبەر چەند کێشەی تەکنیکی و زمانەوانییەوە جیا بووەتەوە و ئێستا ٧١٬١٧٧ وتار و ١٦٦ بەشداربووی چالاکی ھەیە.
بەشداری لە ویکیپیدیا
ویکیپیدیای کوردی شوێنێکە بۆ پەرەپێدان و ناساندنی زمان و چاندی کوردی، و بۆ کۆکردنەوەی زانیارییەکان لەبارەی زانستە سروشتییەکان و کۆمەڵایەتییەکان بە زمانی کوردی لە یەک جێگەدا. بەشداریی ھەموو کەسێک ڕاستەوخۆ دەخرێتە ویکیپیدیای کوردی و پێویستی بە پەسەندکردنی کەس نییە. بۆ بەشداریکردن لە ویکیپیدیای کوردی پاش ئاشنابوون لەگەڵ ویکیپیدیا سەرەتا دەبێت بتوانیت کوردی بەباشی بنووسیت و بەباشی تایپی بکەیت. خولی فێرکاری ببینە و لە پەڕەی خۆڵەپەتانێ ئەوەی فێر دەبیت تاقیی بکەوە. ویکیپیدیا ژمارەیەکی زۆر وتاری ھەیە بەڵام بۆ ھەر بابەتێک دەبێت تەنیا یەک وتار ھەبێت. بە دەستکاریکردن و چاککردنەوەی ھەڵەکانی وتارەکان ببە بەکارھێنەرێکی چالاک و پاشان بە جادووگەری وتارەکان خۆت لە سەرەتاوە وتار بنووسە. پرسیارەکانت لە پرسگا بنووسە تا بەکارھێنەرانی شارەزا وەڵامت بدەنەوە.
کۆمەڵگای ویکیپیدیا
تا ئێستا ٦٤٬٤٩٩ ھەژمار لە ویکیپیدیای کوردیی سۆرانی دروستکراون کە ١٦٦ بەکارھێنەریان لە سی ڕۆژی ڕابردوو بەشدارییان ھەبووە. ھەموو بەکارھێنەرێک لێرە خۆبەخشانە بەشداری دەکات و تەنیا لە سیاسەتەکان پەیڕەوی دەکرێ نەک لە ھیچ تاکە کەسێک. بۆ باشترکردنی وتارەکان بەکارھێنەران ھەردەم قسەوباس و خاڵەکانی خۆیان لە پەڕەکانی وتووێژی تایبەتدا دەردەبڕن. ویکیپیدیای کوردی پێشوازی لە بیروڕاکان و وتووێژەکانی ھەموو بەکارھێنەرێک دەکات سەبارەت بە ھەموو بەشەکانی.
دەتەوێت وتارێک بنووسیت؟
ھەنووکە لە ویکیپیدیای کوردیی ناوەندیدا ٧١٬١٧٧ وتار ھەن، ئەمەش ئەوە دەگەیەنێت کە ئەو وتارەی دەتەوێت بینووسیت ئەگەری ھەبوونی ھەیە. پەڕەی گەڕان بەکار بھێنە بۆ ئەوەی بزانیت کە ئەو وتارەی دەتەوێت بینووسیت ھەیە لە ویکیپیدیا یان نا، لەوانەیە لەژێر ناوێکی تر ھەبێت. ئەگەر وتارەکە ھەبوو ئەوا پێویست ناکات پەڕەیەکی نوێ دروست بکەیتەوە لەبارەی ھەمان بابەتەوە، چوونکە دەسڕدرێتەوە. بەڵام تۆ ئازادیت لە چاکسازیکردن لەو وتارە ھەرچۆنێک بێت. ئەگەریش نەبوو، ناوی وتاری خوازراو لەم سندووقەی خوارەوە بنووسە و دروستی بکە. بیرت نەچێت کە بە ئاگایییەوە دوای ڕێنمایییەکان بکەویت و سیاسەتەکان لەسەر نووسینی وتار و شێوازەکانی بخوێنیتەوە. وتاری بێبایەخ دەسڕدرێتەوە.

وێنەی ھەڵبژێردراو
سەرزەوییەکانی کەناردەریای نیشتمانیی پۆینت ریس، کالیفۆرنیا.
بەشەکانی تری ویکیپیدیا
  • مێزی زانیاری: بۆ پرسیار لە بەکارھێنەرانی دیکە سەبارەت بە بابەتە جۆراوجۆرەکانی زانست و زانیاری
  • پرسگا: بۆ پرسیار سەبارەت بە بەکارھێنانی ویکیپیدیا
  • دەروازەی کۆمەڵگا: بۆ ڕاگەیاندنی پرۆژەکان، چاوانەکان و ڕاپرسییەکانی ویکیپیدیا
  • دیوەخان: بۆ وتووێژ لەسەر کێشە تەکنیکییەکان، سیاسەتەکان و چالاکییەکانی ویکیپیدیا
  • ھەواڵەکانی ماڵپەڕ: بۆ تۆمارکردنی مێژووی گۆڕانکارییە سەرەکییەکان و ناونیشانی بڵاوکراوە دەرەکییەکان سەبارت بە ویکیپیدیا
  • داخوازی بەرامبەری کوردی: بۆ داواکردنی واتای وشەکانی زمانەکانی تر بە کوردی
پرۆژە خوشکەکانی ویکیپیدیا

ویکیپیدیا لەلایەن دەستکاریکەرانی خۆبەخشەوە نووسراوە و لەلایەن دامەزراوەی ویکیمیدیا ڕاژە کراوە، کە دامەزراوەیەکی قازانج نەویستە و پڕۆژەگەلێکی تری خۆبەخشانەش ڕاژە دەکات وەک:

وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=دەستپێک&oldid=1306799»
دەستکاریی گرێدانەکان