مواد ڏانھن هلو

الجزائر

کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
پيپلز ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ آف الجيريا

الجمهورية الجزائرية الديمقراطية الشعبية
ⵜⴰⴳⴷⵓⴷⴰ ⵜⴰⵎⴳⴷⴰⵢⵜ ⵜⴰⵖⵔⴼⴰⵏⵜ ⵜⴰⴷⵣⴰⵢⵔⵉⵜ
Flag of الجيريا
جھنڊو نسبتي نشان
شُعار: 'عوام ذريعي عوام لاء
By the people and for the people[1][2]
ترانو: Kassaman
(سنڌي: "اسان وچن ٿا ڪريون")
مڪانيت  الجزائر  (تيز سائو)
مڪانيت  الجزائر  (تيز سائو)
جو مقامالجيريا
گادي جو هنڌ الجزائر شھر
36°42′N 3°13′E / 36.700°N 3.217°E / 36.700; 3.217
سڀ کان وڏو شهر الجيريس
دفتري ٻوليون
ٻيون ٻوليون فرينچ انتظامي، واپاري ۽ تعليم[5] عربي (رابطي واري ٻولي)
نسلي گروھ
مذهب اسلام
مقامي آبادي الجيرين - الجزائري - الجييريائي
حڪومت وحداني نيم صدارتي عوامي جمھوريہ
• صدر
عبدالعزيز بوتيفلڪا
احمد اويحا
مقننه پارليامينٽ
ڪائونسل آف نيشن
پيپلز نيشنل اسيمبلي
الجزائر يا الجيريا جي تاريخ
• قيام جو قومي ڏينھن
202 BCE
الجيريس تي چڙھائي کان: 5 جولائي 1830ع
• فرانس کان آزادي جي جنگ
3 جولائي 1962ع
• تسليم ڪيو ويو
5 جولائي 1962ع
10 سيپٽمبر 1963ع
پکيڙ
• جملي
2٬381٬741 km2 (919٬595 sq mi) (10th)
• پاڻي (%)
نہ جھڙو
آبادي
• 2018 اندازو
42,200,000[6] (32nd)
• 2013 مردم شماري
37,900,000[6]
•  گھاٽائي
15.9 /km2 (41.2 /sq mi) (208th)
جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد ) 2018 لڳ ڀڳ
• ڪل
$666.960 billion[7]
• في سيڪڙو
$15,758[7]
جِي. ڊي. پي  (رڳو نالي ۾ ) 2018 لڳ ڀڳ
• ڪل
$197.629 billion[7]

الجزائر (Algeria؛ Listeni/ælˈɪəriə/) ھڪ خودمختيار ملڪ آھي. ان جو سرڪاري نالو "پيپلز ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ آف الجيريا" آھي، جيڪو اتر اولهه آفريڪا ۾ رومي سمنڊ جي ڪناري وٽ واقع آهي. ان جي گاديءَ جو هنڌ الجزائر شھر آهي جيڪو سندس سڀ کان وڏو شهر آهي ۽ ملڪ جي صفا اتر واري پاسي واقع آهي. ھن ملڪ جي پکيڙ 23,82,741 چورس ڪلوميٽر آهي ۽ ھي پکيڙ ۾ دنيا جو ڏھون نمبر ۽ آفريڪا جو سڀ کان وڏو ملڪ آهي. ان جي سرحدون اتر ۾ تيونس، اوڀر ۾ لبيا، اولھہ ۾ مراڪش، ڏکڻ۔اولھ ۾ مغربي صحارا، ماريطانيہ ۽ مالي سان ملن ٿيون ۽ ڏکڻ۔اوڀر ۾ نائيجر ۽ اتر رومی سمنڊ سان سرحدون ملن ٿيون. چار ڪروڙ چاليهه لک جي آبادي سان، الجزائر آفريڪا ۾ ڏهين نمبر تي سڀ کان وڌيڪ آبادي وارو ملڪ آهي ۽ دنيا ۾ 32هين سڀ کان وڌيڪ آبادي وارو ملڪ آهي. الجزائر جون سرکاری بولیون عربي ۽ تمازائيٽ آهن. فرانسيسي بولی ميڊيا، تعليم ۽ ڪجهه انتظامي معاملن ۾ استعمال ٿيندی آهي. اسلام سرڪاري مذهب آهي ۽ 99 سيڪڙو آبادي طرفان عمل ڪيو ويندو آهي.

قبل از تاريخ کان آباد، الجيريا ڪيترن ئي ثقافتن ۽ تمدن جي سنگم تي رهيو آهي، جن ۾ فينيشين، رومن، وينڊلز، بازنطيني يوناني ۽ ترڪ شامل آهن. اٺين ۽ 15 صدي جي وچ ۾ اسلامي عرب ۽ بربر خاندانن جي جانشين جي پٺيان، الجزائر جي ريجني 1516 ۾ عثماني سلطنت جي وڏي حد تائين آزاد معاون رياست جي طور تي قائم ڪئي وئي. تقريباً ٽن صدين کان پوءِ ميڊيٽرينين سمنڊ ۾ هڪ وڏي طاقت جي حيثيت سان، ملڪ تي فرانس 1830ع ۾ حملو ڪيو ۽ سال 1848ع ۾ باضابطه طور تي ان تي قبضو ڪيو ويو، جيتوڻيڪ اهو مڪمل طور تي فتح نه ٿي سگهيو ۽ 1903ع تائين امن نه ٿي سگهيو. جنگ، بيماري ۽ بک جي ڪري هڪ ٽيون تائين گهٽجي ويو. 1945 ۾ ستیف ۽ گلیما قتل عام مقامي مزاحمت کي متحرڪ ڪيو جيڪو 1954ع ۾ الجزائر جنگ جي شروعات ۾ ختم ٿيو. الجزائر 1962ع ۾ پنهنجي آزادي حاصل ڪئي. ملڪ 1991ع کان 2002ع تائين خوني گهرو ويڙهه ۾ اچي ويو. ان ۾ هڪ نيم خشڪ آبهوا آهي، جنهن ۾ صحارا ريگستان گهڻو ڪري علائقي تي حاوي آهي سواءِ ان جي زرخيز ۽ جبل واري اتر کان، جتي اڪثر آبادي مرڪوز آهي.

الجزائر ھڪ نيم صدارتي ريپبلڪ آهي ۽ ھن ۾ 48 صوبا ۽ 1541 ڪميون يا ضلعا آهن. عبدالعزيز بوتيفلڪا سال 1999ع کان ھن ملڪ جو صدر بڻيو. اهو اتر آفريڪا ۾ هڪ علائقائي طاقت ۽ عالمي معاملن ۾ وچولي طاقت آهي. ملڪ وٽ براعظم آفريڪا ۾ ٻيو نمبر وڏو انساني ترقي وارو انڊيڪس آهي ۽ آفريڪا جي وڏي معيشتن مان هڪ آهي، گهڻو ڪري ان جي وڏي پيٽروليم ۽ قدرتي گئس جي ذخيرن جي ڪري، جيڪي ترتيب سان دنيا ۾ ڇهين ۽ نائين نمبر تي آهن. سوناتراچ، قومي تيل ڪمپني، آفريڪا ۾ سڀ کان وڏي ڪمپني ۽ يورپ کي قدرتي گئس جو وڏو سپلائر آهي. الجزائر جي فوج آفريڪا ۾ سڀ کان وڏي فوج آھي، براعظم تي سڀ کان وڌيڪ دفاعي بجيٽ ۽ دنيا ۾ سڀ کان وڌيڪ (عالمي سطح تي 22 هين نمبر تي). الجزائر آفريقي يونين، عرب ليگ، او آءِ سي، اوپيڪ، گڏيل قومن ۽ عرب مغرب يونين جو ميمبر آهي، جن مان اهو هڪ باني ميمبر آهي.

نالو

[سنواريو]

تاريخ

[سنواريو]

جاگرافي

[سنواريو]
الجزائر جا ریجن

حڪومت ۽ سياست

[سنواريو]

معيشت

[سنواريو]

آبادي

[سنواريو]

ثقافت

[سنواريو]

پڻ ڏسو

[سنواريو]

خارجي لنڪس

[سنواريو]

حوالا

[سنواريو]
  1. "Constitution of Algeria, Art. 11". El-mouradia.dz. language: English and Arabic (government language); people of Algeria speak Arabic and Berber. وقت 18 July 2012 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 17 January 2013. 
  2. "Constitution of Algeria; Art. 11". Apn-dz.org. وقت 25 July 2013 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 17 January 2013. 
  3. "Constitution of Algeria; Art. 3". Apn-dz.org. وقت 25 July 2013 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 17 January 2013. 
  4. "APS" (PDF). Algeria Press Service. وقت 22 May 2016 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 6 January 2016. 
  5. 5.0 5.1 "The World Factbook – Algeria". Central Intelligence Agency. وقت 13 October 2012 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 24 December 2013. 
  6. 6.0 6.1 "Démographie (ONS)". ONS. وقت 6 March 2012 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 19 January 2014. 
  7. 7.0 7.1 7.2 7.3 Algeria. International Monetary Fund
  8. Staff. "Distribution of Family Income – Gini Index". The World Factbook. Central Intelligence Agency. وقت 23 July 2010 کي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 1 September 2009. 
  9. "2018 Human Development Report". United Nations Development Programme. حاصل ڪيل 14 September 2018. 
  10. Geoghegan, Tom (7 September 2009). "Could the UK drive on the right?". BBC News. http://news.bbc.co.uk/2/hi/8239048.stm. Retrieved 14 January 2013.