الجزائر
پيپلز ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ آف الجيريا الجمهورية الجزائرية الديمقراطية الشعبية ⵜⴰⴳⴷⵓⴷⴰ ⵜⴰⵎⴳⴷⴰⵢⵜ ⵜⴰⵖⵔⴼⴰⵏⵜ ⵜⴰⴷⵣⴰⵢⵔⵉⵜ | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
مڪانيت الجزائر (تيز سائو) | |||||
گادي جو هنڌ | الجزائر شھر 36°42′N 3°13′E / 36.700°N 3.217°E | ||||
سڀ کان وڏو شهر | الجيريس | ||||
دفتري ٻوليون | |||||
ٻيون ٻوليون | فرينچ انتظامي، واپاري ۽ تعليم[5] عربي (رابطي واري ٻولي) | ||||
نسلي گروھ | |||||
مذهب | اسلام | ||||
مقامي آبادي | الجيرين - الجزائري - الجييريائي | ||||
حڪومت | وحداني نيم صدارتي عوامي جمھوريہ | ||||
• صدر |
عبدالعزيز بوتيفلڪا | ||||
• وزيراعظم |
احمد اويحا | ||||
مقننه | پارليامينٽ | ||||
ڪائونسل آف نيشن | |||||
پيپلز نيشنل اسيمبلي | |||||
الجزائر يا الجيريا جي تاريخ | |||||
• قيام جو قومي ڏينھن |
202 BCE | ||||
الجيريس تي چڙھائي کان: 5 جولائي 1830ع | |||||
• فرانس کان آزادي جي جنگ |
3 جولائي 1962ع | ||||
• تسليم ڪيو ويو |
5 جولائي 1962ع | ||||
10 سيپٽمبر 1963ع | |||||
پکيڙ | |||||
• جملي |
2٬381٬741 km2 (919٬595 sq mi) (10th) | ||||
• پاڻي (%) |
نہ جھڙو | ||||
آبادي | |||||
• 2018 اندازو |
42,200,000[6] (32nd) | ||||
• 2013 مردم شماري |
37,900,000[6] | ||||
• گھاٽائي |
15.9 /km2 (41.2 /sq mi) (208th) | ||||
جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد ) | 2018 لڳ ڀڳ | ||||
• ڪل |
$666.960 billion[7] | ||||
• في سيڪڙو |
$15,758[7] | ||||
جِي. ڊي. پي (رڳو نالي ۾ ) | 2018 لڳ ڀڳ | ||||
• ڪل |
$197.629 billion[7] |
الجزائر (Algeria؛ i/ælˈdʒɪəriə/) ھڪ خودمختيار ملڪ آھي. ان جو سرڪاري نالو "پيپلز ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ آف الجيريا" آھي، جيڪو اتر اولهه آفريڪا ۾ رومي سمنڊ جي ڪناري وٽ واقع آهي. ان جي گاديءَ جو هنڌ الجزائر شھر آهي جيڪو سندس سڀ کان وڏو شهر آهي ۽ ملڪ جي صفا اتر واري پاسي واقع آهي. ھن ملڪ جي پکيڙ 23,82,741 چورس ڪلوميٽر آهي ۽ ھي پکيڙ ۾ دنيا جو ڏھون نمبر ۽ آفريڪا جو سڀ کان وڏو ملڪ آهي. ان جي سرحدون اتر ۾ تيونس، اوڀر ۾ لبيا، اولھہ ۾ مراڪش، ڏکڻ۔اولھ ۾ مغربي صحارا، ماريطانيہ ۽ مالي سان ملن ٿيون ۽ ڏکڻ۔اوڀر ۾ نائيجر ۽ اتر رومی سمنڊ سان سرحدون ملن ٿيون. چار ڪروڙ چاليهه لک جي آبادي سان، الجزائر آفريڪا ۾ ڏهين نمبر تي سڀ کان وڌيڪ آبادي وارو ملڪ آهي ۽ دنيا ۾ 32هين سڀ کان وڌيڪ آبادي وارو ملڪ آهي. الجزائر جون سرکاری بولیون عربي ۽ تمازائيٽ آهن. فرانسيسي بولی ميڊيا، تعليم ۽ ڪجهه انتظامي معاملن ۾ استعمال ٿيندی آهي. اسلام سرڪاري مذهب آهي ۽ 99 سيڪڙو آبادي طرفان عمل ڪيو ويندو آهي.
قبل از تاريخ کان آباد، الجيريا ڪيترن ئي ثقافتن ۽ تمدن جي سنگم تي رهيو آهي، جن ۾ فينيشين، رومن، وينڊلز، بازنطيني يوناني ۽ ترڪ شامل آهن. اٺين ۽ 15 صدي جي وچ ۾ اسلامي عرب ۽ بربر خاندانن جي جانشين جي پٺيان، الجزائر جي ريجني 1516 ۾ عثماني سلطنت جي وڏي حد تائين آزاد معاون رياست جي طور تي قائم ڪئي وئي. تقريباً ٽن صدين کان پوءِ ميڊيٽرينين سمنڊ ۾ هڪ وڏي طاقت جي حيثيت سان، ملڪ تي فرانس 1830ع ۾ حملو ڪيو ۽ سال 1848ع ۾ باضابطه طور تي ان تي قبضو ڪيو ويو، جيتوڻيڪ اهو مڪمل طور تي فتح نه ٿي سگهيو ۽ 1903ع تائين امن نه ٿي سگهيو. جنگ، بيماري ۽ بک جي ڪري هڪ ٽيون تائين گهٽجي ويو. 1945 ۾ ستیف ۽ گلیما قتل عام مقامي مزاحمت کي متحرڪ ڪيو جيڪو 1954ع ۾ الجزائر جنگ جي شروعات ۾ ختم ٿيو. الجزائر 1962ع ۾ پنهنجي آزادي حاصل ڪئي. ملڪ 1991ع کان 2002ع تائين خوني گهرو ويڙهه ۾ اچي ويو. ان ۾ هڪ نيم خشڪ آبهوا آهي، جنهن ۾ صحارا ريگستان گهڻو ڪري علائقي تي حاوي آهي سواءِ ان جي زرخيز ۽ جبل واري اتر کان، جتي اڪثر آبادي مرڪوز آهي.
الجزائر ھڪ نيم صدارتي ريپبلڪ آهي ۽ ھن ۾ 48 صوبا ۽ 1541 ڪميون يا ضلعا آهن. عبدالعزيز بوتيفلڪا سال 1999ع کان ھن ملڪ جو صدر بڻيو. اهو اتر آفريڪا ۾ هڪ علائقائي طاقت ۽ عالمي معاملن ۾ وچولي طاقت آهي. ملڪ وٽ براعظم آفريڪا ۾ ٻيو نمبر وڏو انساني ترقي وارو انڊيڪس آهي ۽ آفريڪا جي وڏي معيشتن مان هڪ آهي، گهڻو ڪري ان جي وڏي پيٽروليم ۽ قدرتي گئس جي ذخيرن جي ڪري، جيڪي ترتيب سان دنيا ۾ ڇهين ۽ نائين نمبر تي آهن. سوناتراچ، قومي تيل ڪمپني، آفريڪا ۾ سڀ کان وڏي ڪمپني ۽ يورپ کي قدرتي گئس جو وڏو سپلائر آهي. الجزائر جي فوج آفريڪا ۾ سڀ کان وڏي فوج آھي، براعظم تي سڀ کان وڌيڪ دفاعي بجيٽ ۽ دنيا ۾ سڀ کان وڌيڪ (عالمي سطح تي 22 هين نمبر تي). الجزائر آفريقي يونين، عرب ليگ، او آءِ سي، اوپيڪ، گڏيل قومن ۽ عرب مغرب يونين جو ميمبر آهي، جن مان اهو هڪ باني ميمبر آهي.
نالو
[سنواريو]تاريخ
[سنواريو]جاگرافي
[سنواريو]حڪومت ۽ سياست
[سنواريو]معيشت
[سنواريو]آبادي
[سنواريو]ثقافت
[سنواريو]پڻ ڏسو
[سنواريو]خارجي لنڪس
[سنواريو]حوالا
[سنواريو]- ↑ "Constitution of Algeria, Art. 11". El-mouradia.dz. language: English and Arabic (government language); people of Algeria speak Arabic and Berber. وقت 18 July 2012 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 17 January 2013.
- ↑ "Constitution of Algeria; Art. 11". Apn-dz.org. وقت 25 July 2013 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 17 January 2013.
- ↑ "Constitution of Algeria; Art. 3". Apn-dz.org. وقت 25 July 2013 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 17 January 2013.
- ↑ "APS" (PDF). Algeria Press Service. وقت 22 May 2016 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 6 January 2016.
- ↑ 5.0 5.1 "The World Factbook – Algeria". Central Intelligence Agency. وقت 13 October 2012 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 24 December 2013.
- ↑ 6.0 6.1 "Démographie (ONS)". ONS. وقت 6 March 2012 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 19 January 2014.
- ↑ 7.0 7.1 7.2 7.3 Algeria. International Monetary Fund
- ↑ Staff. "Distribution of Family Income – Gini Index". The World Factbook. Central Intelligence Agency. وقت 23 July 2010 کي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 1 September 2009.
- ↑ "2018 Human Development Report". United Nations Development Programme. حاصل ڪيل 14 September 2018.
- ↑ Geoghegan, Tom (7 September 2009). "Could the UK drive on the right?". BBC News. http://news.bbc.co.uk/2/hi/8239048.stm. Retrieved 14 January 2013.