Przejdź do zawartości

Farmacja

Przejrzana
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy ogólnego terminu. Zobacz też: bardziej szczegółowe hasła na temat różnych odmian farmacji.
Zabytkowe umeblowanie apteczne, Muzeum Farmacji Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tabletki o przedłużonym uwalnianiu

Farmacja, nauki farmaceutyczne – zespół nauk o lekach, a także nazwa kierunku studiów w szkołach wyższych.

Ekspozycja muzealna w Pracowni Historii Medycyny i Farmacji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku

Farmacja zajmuje się zarówno lekami syntetycznymi, lekami biologicznymi, jak i pochodzenia naturalnego, oraz składnikami kosmetyków oraz żywności. Farmacja wykładana jest na wydziałach farmaceutycznych wyższych uczelni medycznych w ramach studiów jednolitych magisterskich trwających w Polsce 5,5 roku.

Farmacja jako kierunek studiów

[edytuj | edytuj kod]

Absolwent studiów na kierunku farmacja posiada wiedzę ogólną i specjalistyczną w zakresie nauk farmaceutycznych, medycznych, biologicznych, chemicznych i społecznych.

Jest przygotowany do pełnienia roli gwaranta jakości produktów leczniczych oraz bezpieczeństwa i skuteczności farmakoterapii w ramach systemu opieki zdrowotnej.

W szczególności jest przygotowany do:

  • profesjonalnego sprawowania obowiązków farmaceuty w zakresie:
    • sporządzania, wytwarzania oraz oceny jakości i tożsamości produktów leczniczych,
    • wydawania produktów leczniczych i wyrobów medycznych,
    • sprawowania nadzoru nad obrotem, przechowywaniem i wykorzystywaniem produktów leczniczych i wyrobów medycznych,
    • udzielania rzetelnej i obiektywnej informacji dotyczącej działania produktów leczniczych i stosowania wyrobów medycznych w warunkach racjonalizacji farmakoterapii,
    • prowadzenia badań chemicznych, farmaceutycznych, farmakologicznych i toksykologicznych produktów leczniczych,
    • udziału w badaniach klinicznych i terapii monitorowanej stężeniem leku,
    • udziału w monitorowaniu niepożądanych działań produktów leczniczych;
  • samodzielnego i twórczego rozwiązywania problemów z wykorzystaniem współczesnych źródeł informacji;
  • twórczej i partnerskiej współpracy zawodowej z pozostałymi pracownikami ochrony zdrowia w zakresie inicjowania i wspierania działań prozdrowotnych;
  • ustawicznej aktualizacji wiedzy i umiejętności fachowych z myślą o podnoszeniu kwalifikacji zawodowych w toku ustawicznych szkoleń, kształcenia specjalizacyjnego oraz w trybie samokształcenia;
  • zarządzania w obszarze farmacji; korzystania z wiedzy i umiejętności fachowych w pracy i życiu codziennym – zgodnie z zasadami etyki i deontologii oraz poszanowania i przestrzegania prawa;
  • podjęcia studiów trzeciego stopnia (doktoranckich) i uczestniczenia w badaniach.

Absolwent jest przygotowany do pracy w:

  • aptekach ogólnodostępnych i szpitalnych oraz hurtowniach farmaceutycznych;
  • przemyśle farmaceutycznym i innych podmiotach odpowiedzialnych za wprowadzenie produktu leczniczego na rynek oraz uprawnionych do wytwarzania, importu i eksportu produktów leczniczych i materiałów medycznych;
  • zakładach opieki zdrowotnej prowadzących badania kliniczne, terapię monitorowaną stężeniem leku oraz monitorowanie niepożądanych działań produktów leczniczych;
  • inspekcji farmaceutycznej oraz w innych urzędach i instytucjach państwowych i samorządowych działających w dziedzinie farmacji i ochrony zdrowia;
  • jednostkach kontrolno-pomiarowych i laboratoriach z dziedziny higieny ogólnej, kontroli i badania żywności, diagnostyki laboratoryjnej oraz ochrony środowiska;
  • zakładach, wytwórniach i laboratoriach branży kosmetycznej i chemicznej;
  • instytutach naukowo-badawczych i w ośrodkach badawczo-rozwojowych;
  • instytucjach zajmujących się poradnictwem i upowszechnianiem wiedzy z zakresu nauk farmaceutycznych.

Absolwent posiada umiejętności współpracy z ludźmi, kierowania zespołami oraz zarządzania placówkami: ochrony zdrowia publicznego – szczególnie aptekami ogólnodostępnymi i szpitalnymi; prowadzącymi działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, importu, eksportu i obrotu hurtowego produktów leczniczych i materiałów medycznych oraz badawczo-rozwojowymi, inspekcyjnymi oraz administracyjnymi z obszaru farmacji i ochrony zdrowia[1].

Treści kształcenia

[edytuj | edytuj kod]

W Polsce jednolite studia magisterskie na kierunku farmacja trwają nie krócej niż 11 semestrów i obejmują wykłady, seminaria i ćwiczenia w zakresie treści podstawowych i kierunkowych oraz praktyki.

Treści podstawowe (głównie pierwszy-drugi rok) obejmują zajęcia w zakresie: anatomii, fizjologii, patofizjologii, kwalifikowanej pierwszej pomocy, biologii i genetyki, botaniki, biochemii, biologii molekularnej, mikrobiologii, immunologii, chemii ogólnej i nieorganicznej, chemii analitycznej, chemii fizycznej, chemii organicznej, matematyki, statystyki, biofizyki, historii filozofii, psychologii i socjologii.

Treści kierunkowe (głównie trzeci-szósty rok) obejmują zajęcia w zakresie: chemii leków, syntezy i technologii środków leczniczych, biotechnologii farmaceutycznej, farmakologii i farmakodynamiki, farmakoterapii i informacji o lekach, toksykologii, farmakognozji, leków pochodzenia naturalnego, technologii postaci leku, biofarmacji, farmacji praktycznej w aptece, farmakokinetyki, ćwiczeń specjalistycznych i metodologii badań (wykonanie i obrona pracy magisterskiej w dziesiątym semestrze), bromatologii, higieny i epidemiologii, prawa farmaceutycznego, ekonomiki i zarządzania w farmacji, historii farmacji, etyki zawodowej.

Praktyki obejmują: praktykę wakacyjną po trzecim roku w aptece ogólnodostępnej, praktykę wakacyjną po czwartym roku w aptece szpitalnej, w przemyśle farmaceutycznym, w laboratorium kontroli leków lub w stacji sanitarno-epidemiologicznej, oraz praktykę (staż) na szóstym roku w aptece ogólnodostępnej lub szpitalnej (po wykonaniu i obronie pracy magisterskiej)[1].

Pigułki

Wybrane zagadnienia związane z farmacją

[edytuj | edytuj kod]
  • badanie wpływu substancji chemicznych na organizm
  • badanie wpływu organizmu na substancje chemiczne (metabolizm leków)
  • substancje naturalne stosowane jako leki
  • surowce roślinne i zwierzęce, z których wytwarzane są leki
  • synteza chemiczna
  • chemia leków
  • poszukiwania nowych leków
  • dawkowanie leków
  • systematyka leków
  • zamienniki leków
  • ochrona patentowa
  • forma leku (postać farmaceutyczna)
  • wdrażanie leków do produkcji
  • sposoby ich produkcji
  • wprowadzenie leków do obrotu (tzw. rejestracja)
  • kontrola dystrybucji
  • kontrola jakości leków
  • marketing leków
  • racjonalizacja kosztów terapii

Dyscypliny naukowe wchodzące w skład farmacji

[edytuj | edytuj kod]

Dziedziny wiedzy związane z farmacją

[edytuj | edytuj kod]

Farmacja jest nauką o charakterze interdyscyplinarnym – łączy w sobie zagadnienia związane między innymi z następującymi dziedzinami wiedzy:

  • medycyną (farmakologia, fizjologia, diagnostyka laboratoryjna)
  • chemią (synteza substancji leczniczych, analiza chemiczna leków)
  • biologią (botanika farmaceutyczna, genetyka, parazytologia, mikrobiologia)
  • biochemią (procesy biochemiczne zachodzące w organizmie, genetyka)
  • biotechnologią (produkcja antybiotyków)
  • fizyką (metody analizy instrumentalnej stosowane w analizie leków)
  • technologią (przemysłowa synteza substancji leczniczych, produkcja postaci leków)
  • ekonomią (optymalizacja kosztów opieki zdrowotnej)
  • statystyką (kontrola jakości, rejestracja leków)
  • psychologią (opieka farmaceutyczna)
  • informatyką (modelowanie molekularne: dopasowanie potencjalnych leków do receptorów).

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b "Standardy kształcenia na kierunku: Farmacja", MNiSW

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Nauki medyczne i nauki o zdrowiu
główne dziedziny
nauki interdyscyplinarne
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Farmacja&oldid=67811777”