Sâta a-o contegnûo

Stâti do móndo

Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize
Da Wikipedia
ZE
Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ
Màppa politìca do móndo, agiornâ a-o 2015

Quésta pàgina a contêgne tùtti i stâti do móndo, ö sæ i 193 Pàixi ménbri e i 2 ménbri òservatoî de Naçioìn Unîe, che àn i requixîti pe êse conscideræ di stâti sovrén e che són riconosciûi a livéllo internaçionâle. Inte quàttro tabélle sucesîve són pe cóntra riportæ âtre 24 entitæ, tra e quæ 9 són conscideræ di Stâti no riconosciûi, dæto che a sò sovranitæ a l'é contestâ e che no són ménbri de l'ONU (in particolâ 6 de quésti són stæti riconosciûi da a-o mêno 'n Stâto ménbro de l'ONU e 3 són sénsa nisciùn riconosciménto), 4 són Stâti asociæ a âtri Stâti sovrén e 11 pàixi costitoénti, di quæ 7 outònomi e 4 no.

A lâto gh'é ascì 'na seçión de nòtte pe fornî âtre informaçioìn in sciâ sovranitæ de 'n pàize, indicàndo e rivendicaçioìn teritoriâli, i teritöi dipendénti con vàrri gràddi de outonomîa (di quæ 16 fan pàrte da lìsta de Naçioìn Unîe di teritöi no outònomi) e i teritöi outònomi integræ inti Stâti sovrén.

A-a fìn, gh'é de seçioìn dedicæ a-e rivendicaçioìn teritoriâli into continénte Antàrtico, a-o Sovràn Militâre Òrdine de Mâta, a-e Micronaçioìn e a-e ùrtime Terra Nullius.

Stâti ménbri e òservatoî de l'ONU

[modìfica | modìfica wikitèsto]
Stâto
(nómme ofiçiâ)
Nómme comùn Fórma de govèrno Capitâle/i Continénte Stâto ONU Sovranitæ Nòtte Poxiçión

Emirâto Islàmico de l'Afganistàn
Afghanistàn‎ Teocraçîa islàmica unitâia Kabul Àzia Ménbro

(1946)

Riconosciûa

Repùbrica d'Albanîa
Albanîa Repùbrica parlamentâre Tirana Eoröpa Ménbro

(1955)

Riconosciûa

Repùbrica Popolâre Democràtica Algerìnn-a
Algerîa Repùbrica semiprescidençiâle Algê Àfrica Ménbro

(1962)

Riconosciûa

Prinçipâto de Andòrra‎
Andòrra‎ Monarchîa costituçionâle Andòrra‎ A Vêgia Eoröpa Ménbro

(1993)

Riconosciûa Coprinçipâto con doî càppi de Stâto, o prescidénte da Repùbrica françéize e o véscovo de Urgel, i quæ ezercitan conzontaménte i sò potêri atravèrso i pròppi raprezentànti into prinçipâto.

Repùbrica de Angöla‎
Angöla‎ Repùbrica prescidençiâle Luanda Àfrica Ménbro

(1976)

Riconosciûa

Antîgua e Barbuda
Antîgua e Barbuda Monarchîa costituçionâle Sàn Gioàn América Ménbro

(1981)

Riconosciûa O pàize o l'é 'na monarchîa into Commonwealth de Naçioìn, o quæ càppo de stâto o l'é o rè Càrlo III do Régno Unîo.

Régno de l'Aràbia Soudîa
Aràbia Soudîa Monarchîa asolûta Riyadh Àzia Ménbro

(1945)

Riconosciûa

Repùbrica Argentìnn-a
Argentìnn-a Repùbrica prescidençiâle Bonesàire América Ménbro

(1945)

Riconosciûa L'Argentìnn-a a l'é 'na federación formâ da 23 provìnse e 'na çitæ outònoma.

A Repùbrica Argentìnn-a a l'à 'na dìsputa teritoriâle co-o Régno Unîo pi-â sovranitæ in scê Îzoe Falkland e in sciâ Giòrgia do Sùd e-e Îzoe Sandwich do Sùd, e quæ fan pàrte di òmònimi teritöi britànichi de la da-o mâ. Pe l'Argentìnn-a quéste tære fan pe cóntra pàrte do dipartiménto de Îzoe de l'Atlàntico Meridionâle.

A Repùbrica Argentìnn-a a l'à ànche de rivendicaçioìn in sce di teritöi do continénte Antàrtico:


Repùbrica de Armenia
Arménia Repùbrica parlamentâre Erevàn Àzia-Eoröpa Ménbro

(1992)

Riconosciûa, con l'eceçión do Pakistàn. Dæto che o Pakistàn o l'à apogiòu l'Azerbaigiàn prìmma e dòppo a prìmma Goæra do Nagorno-Karabakh.

Repùbrica de l'Azerbaigiàn
Azerbaigiàn Repùbrica semiprescidençiâle Baku Àzia-Eoröpa Ménbro

(1992)

Riconosciûa L'Azerbaigiàn o l'à 'na diatrîba ancón avèrta con l'outoproclamâ Repùbrica de l'Artsakh, ch'a l'é consciderâ cómme pàrte integrànte do sò teritöio.

Commonwealth de Bahamas
Bahamas Monarchîa costituçionâle Nassau América Ménbro

(1973)

Riconosciûa O pàize o l'é 'na monarchîa into Commonwealth de Naçioìn, o quæ càppo de stâto o l'é o rè Càrlo III do Régno Unîo.

Régno do Bahrain
Bahrain‎ Monarchîa costituçionâle Manama Àzia Ménbro

(1971)

Riconosciûa

Repùbrica Popolâre do Bangladesh
Bangladesh Repùbrica parlamentâre Dhaka Àzia Ménbro

(1974)

Riconosciûa

Barbados
Barbados Monarchîa costituçionâle Bridgetown América Ménbro

(1966)

Riconosciûa O pàize o l'é 'na monarchîa into Commonwealth de Naçioîn, o quæ càppo de stâto o l'é o rè Càrlo III do Régno Unîo.

Régno do Bèlgio
Bèlgio Monarchîa parlamentâre Bruxelles Eoröpa Ménbro

(1945)

Riconosciûa Stâto ménbro de l'Unión Eoropêa.

O Régno do Bèlgio o l'é 'na federaçión formâ da l'insémme de 3 regioìn, 3 comunitæ e 4 comunitæ lengoìstiche.


Belîze‎
Belîze‎ Monarchîa costituçionâle Belmopàn América Ménbro

(1981)

Riconosciûa O pàize o l'è 'na monarchîa into Commonwealth de Naçioìn, o quæ càppo de stâto o l'é o rè Càrlo III do Régno Unîo.

O Belîze‎ o l'é inte 'na dìsputa teritoriâle co-a Repùbrica do Guatemala, a quæ a rivendica ciù ò mêno 11.030 km² do teritöio de quésto stâto.


Repùbrica do Benìn
Benìn Repùbrica prescidençiâle Pòrto Nêuvo[1] Àfrica Ménbro

(1960)

Riconosciûa

Repùbrica de Bielorùscia
Bielorùscia Repùbrica prescidençiâle Minsk Eoröpa Ménbro

(1945)[2]

Riconosciûa

Stâto Plurinaçionâle de Bolìvia
Bolìvia Repùbrica prescidençiâle Sucre[3] América Ménbro

(1945)

Riconosciûa

Bòsnia-Erçegòvina
Bòsnia-Erçegòvina‎ Repùbrica parlamentâre Sarajevo Eoröpa Ménbro

(1992)

Riconosciûa A Bòsnia-Erçegòvina‎ a l'é 'na repùbrica federâle fórma da-e træ entitæ de:

Repùbrica do Botswana
Botswana Repùbrica parlamentâre Gaborone Àfrica Ménbro

(1966)

Riconosciûa

Repùbrica Federâle do Braxî
Braxî Repùbrica prescidençiâle Braxìlia América Ménbro

(1945)

Riconosciûa O Braxî o l'é 'n stâto federâle formòu da 27 unitæ federâli, tra e quæ 26 són di stâti e un o l'é o distréito federâle da capitâle.

Stâto do Brunei Darussalam
Brunei Monarchîa asolûta Bandar Seri Begawan Àzia Ménbro

(1984)

Riconosciûa

Repùbrica de Bulgarîa
Bulgarîa Repùbrica parlamentâre Sofîa Eoröpa Ménbro

(1955)

Riconosciûa Stâto ménbro de l'Unión Eoropêa.

Burkina Faso
Burkina Faso Repùbrica semiprescidençiâle Ouagadougou Àfrica Ménbro

(1960)

Riconosciûa

Repùbrica de Burundi
Burundi Repùbrica prescidençiâle Gitega[4] Àfrica Ménbro

(1962)

Riconosciûa

Régno do Butàn
Butàn‎ Monarchîa costituçionâle Thimphu Àzia Ménbro

(1971)

Riconosciûa

Repùbrica do Cameron
Cameron Repùbrica prescidençiâle Yaoundé Àfrica Ménbro

(1960)

Riconosciûa

Régno da Canbòggia
Canbòggia Monarchîa parlamentâre Phnom Penh Àzia Ménbro

(1955)

Riconosciûa A Canbòggia a l'à 'na dìsputa teritoriâle co-a Thailàndia into pónto da frontêa vixìn a-o Ténpio Preah Vihear. Scibén che, da-o 2011, i ezèrciti di doî pàize se són retiæ, a scitoaçión a no l'é ancón stæta risòlta

Canadà
Canadà Monarchîa costituçionâle Ottawa América Ménbro

(1945)

Riconosciûa O pàize o l'è 'na monarchîa into Commonwealth de Naçioìn, o quæ càppo de stâto o l'é o rè Càrlo III do Régno Unîo.

O Canadà o l'é 'na federaçión formâ da 10 provìnse e da 3 teritöi. O Pàize o l'à 'na dìsputa teritoriâle co-o Régno de Danimàrca pi-â sovranitæ in sce l'Îzoa Hans, scitoâ vixìn a-a Groenlàndia.


Repùbrica de Càppo Vèrde‎
Càppo Vèrde‎ Repùbrica semiprescidençiâle Pràia Àfrica Ménbro

(1975)

Riconosciûa

Repùbrica do Ciad
Ciad Repùbrica prescidençiâle N'Djamena Àfrica Ménbro

(1960)

Riconosciûa

Repùbrica do Cîle
Cîle Repùbrica prescidençiâle Santiâgo do Cîle[5] América Ménbro

(1945)

Riconosciûa Inta Repùbrica do Cîle gh'é dôe regioìn speciâli:

A Repùbrica do Cîle a l'à ànche de rivendicaçioìn in sce di teritöi do continénte Antàrtico:


Repùbrica Popolâre Cinéize
Cìnn-a Stâto socialìsta a partîo ùnico Pechìn Àzia Ménbro

(1971)[6]

Parçialménte no riconosciûa, rivendicâ da-a Repùbrica de Cìnn-a. A Repùbrica Popolâre Cinéize a l'à dôe regioìn aministratîve speciâli, ö sæ quélle de:

A Repùbrica Popolâre Cinéize a no l'é riconosciûa da 14 stâti ménbri de l'ONU, óltre che da-a Sànta Sêde. O govèrno cinéize o l'à de amîe de sovranitæ in sciâ Repùbrica de Cìnn-a, in scê Îzoe Senkaku (d'ancheu controlæ da-o Giapón), in scê Îzoe Spartly, in sciâ totalitæ da Sécca de Scarborough e-e Îzoe Paracelso (reclamæ da-o Vietnam). Pe de ciù, a l'à o contròllo de l'Aksai Chin, reclamòu da l'Ìndia, e a rivendica l'Arunachal Pradesh, aministròu da quést'ùrtima.


Repùbrica de Cîpro
Cîpro Repùbrica prescidençiâle Nicoxîa Eoröpa-Àzia Ménbro

(1960)

Riconosciûa, con l'eceçión da Turchîa. Stâto ménbro de l'Unión Eoropêa.

Cîpro o no riconosce a Repùbrica Tùrca de Cîpro do Nòrd, creâ cómme consegoénsa de l'invaxón tùrca do 1974, e a conscidera l'àrea cómme pròpia. Pe cóntra, a Turchîa a no riconosce a Repùbrica de Cîpro ma sôlo Cîpro do Nòrd.


Repùbrica de Colónbia
Colónbia Repùbrica prescidençiâle Bogotá América Ménbro

(1945)

Riconosciûa

Unión de Comore
Comore Repùbrica prescidençiâle Moroni Àfrica Ménbro

(1975)

Riconosciûa E Comore són 'na federaçión formâ da træ îzoe.

O govèrno comoréize o reclàmma o dipartiménto d'oltremâ françéize de Mayotte e-e Îzoe Gloriôze.


Repùbrica do Congo
Repùbrica do Congo Repùbrica semiprescidençiâle Brazzaville Àfrica Ménbro

(1960)

Riconosciûa

Repùbrica Democràtica do Congo
Repùbrica Democràtica do Congo Repùbrica semiprescidençiâle Kinshasa Àfrica Ménbro

(1960)

Riconosciûa

Repùbrica Popolâre Democràtica de Corêa
Corêa do Nòrd Stâto socialìsta a partîo ùnico Pyongyang Àzia Ménbro

(1991)

Riconosciûa, con l'eceçión de Giapón e Corêa do Sùd. L'un e l’âtra Corêa reclaman a pròpia sovranitæ sórvia tùtta a penîzoa coreànn-a e in scê îzoe vixìnn-e ascì.

Repùbrica de Corêa
Corêa do Sùd Repùbrica prescidençiâle Seoul Àzia Ménbro

(1991)

Riconosciûa, con l'eceçión da Corêa do Nòrd. L'un e l’âtra Corêa reclaman a pròpia sovranitæ sórvia tùtta a penîzoa coreànn-a e in scê îzoe vixìnn-e ascì. Pe de ciù, o Giapón o reclàmma i schéuggi de Liancourt, aministræ da-a Corêa do Sùd.

Repùbrica da Còsta d'Avòïo
Còsta d'Avòïo‎ Repùbrica prescidençiâle Yamoussoukro[7] Àfrica Ménbro

(1960)

Riconosciûa

Repùbrica de Còsta Rica
Còsta Rica Repùbrica prescidençiâle Sàn Giöxe América Ménbro

(1945)

Riconosciûa

Repùbrica de Croàçia
Croàçia Repùbrica parlamentâre Zagàbbria Eoröpa Ménbro

(1992)

Riconosciûa Stâto ménbro de l'Unión Eoropêa.

Repùbrica de Cùbba
Cùbba Stâto socialìsta a partîo ùnico L'Avànn-a América Ménbro

(1945)

Riconosciûa

Régno de Danimàrca
Danimàrca Monarchîa parlamentâre Copenaghen Eoröpa Ménbro

(1945)

Riconosciûa Stâto ménbro de l'Unión Eoropêa.

O Régno de Danimàrca o l'é formòu da-a Danimàrca e da dôe regioìn outònome, e quæ no fan pàrte de l'Unión Eoropêa:

O Pàize o l'à 'na dìsputa teritoriâle co-o Canadà pi-â sovranitæ in sce l'Îzoa Hans, scitoâ vixìn a-a Groenlàndia.


Commonwealth de Dominica
Dominica Repùbrica parlamentâre Roseau América Ménbro

(1978)

Riconosciûa

Repùbrica Dominicànn-a‎
Repùbrica Dominicànn-a‎ Repùbrica prescidençiâle Santo Domingo América Ménbro

(1945)

Riconosciûa

Repùbrica de l'Ecoadòr‎
Ecoadòr‎ Repùbrica prescidençiâle Quito América Ménbro

(1945)

Riconosciûa

Repùbrica Àraba d'Egìtto
Egìtto Repùbrica semiprescidençiâle O Càiro Àfrica-Àzia Ménbro

(1945)[8]

Riconosciûa L'Egìtto o l'aministra o triàngolo de Hala'ib, ch'o l'é reclamòu da-o Sudàn. Gh'é ascì 'na zöna dizabitâ, ciamà Bir Tawil, ch'a no l'apartegne a nisciùn di dôi pàixi.

L'Egìtto o l'à o contròllo de l'Îzoa de Tiràn ascì, a quæ a l'é reclamâ da l'Aràbia Soudîa.


Repùbrica de El Salvador
El Salvador Repùbrica prescidençiâle San Salvador América Ménbro

(1945)

Riconosciûa

Emirâti Àrabi Unîi‎
Emirâti Àrabi Unîi‎ Monarchîa costituçionâle eletîva Abu Dhabi Àzia Ménbro

(1971)

Riconosciûa I Emirâti Àrabi Unîi‎ són 'na federaçión formâ da sètte emirâti.

Stâto de Eritrêa
Eritrêa República unipartidista Asmara Àfrica Ménbro

(1993)

Riconosciûa L'Eritrêa a l'à inte 'n stâto de conflìtto de frontêa co-a vixìnn-a Etiòpia‎ da-o moménto da sò indipendénsa, in mòddo particolâ pi-â sovranitæ in sce Badme. Gh'é ànche di contràsti co-a Repùbrica de Gibuti pe-o contròllo de l'Îzoa Doumeira.

L'Eritrêa a l'é 'na federaçión forma dâ 9 regioìn e 2 çitæ outònome.


Repùbrica d'Estònia
Estònia Repùbrica parlamentâre Tallinn Eoröpa Ménbro

(1991)

Riconosciûa Stâto ménbro de l'Unión Eoropêa.

Repùbrica Democràtica Federâle d'Etiòpia‎
Etiòpia‎ Repùbrica parlamentâre Addis Abeba Àfrica Ménbro

(1945)

Riconosciûa L'Etiòpia‎ a l'à inte 'n stâto de conflìtto de frontêa co-a vixìnn-a ‎Eritrêa da-o moménto de l'indipendénsa de quést'ùrtima, in mòddo particolâ pi-â sovranitæ in sce Badme. O Pàize o reclàmma, insémme a-o Sudàn do Sùd, o posésso do triàngolo de Ilemi ascì, d'ancheu controlòu da-o Kenya.

Repùbrica de Îzoe Fiji
Fiji Repùbrica parlamentâre Suva Òceània Ménbro

(1970)

Riconosciûa A Repùbrica de Îzoe Fiji a conprénde ànche a dipendénsa speciâle de l'arcipélago de Rotuma.

Repùbrica de Filipìnn-e‎
Filipìnn-e‎ Repùbrica prescidençiâle Manila Àzia Ménbro

(1945)[9]

Riconosciûa E Filipìnn-e‎ reclaman a sovranitæ parçiâle in scê Îzoe Spratly, de quæ controlan sètte îzoe, e a totalitæ da Sécca de Scarborough. A-o mæximo mòddo, da-o 1962 reclaman a sovranitæ do nòrd do Borneo.

Repùbrica de Finlàndia
Finlàndia Repùbrica parlamentâre Helsinki Eoröpa Ménbro

(1955)

Riconosciûa Stâto ménbro de l'Unión Eoropêa.

A Finlàndia a l'à 'na provìnsa outònoma ch'a fa pàrte de l'Unión Eoropêa ascì:


Repùbrica Françéize
Frànsa Repùbrica semiprescidençiâle Parìggi Eoröpa Ménbro

(1945)

Riconosciûa Stâto ménbro de l'Unión Eoropêa.

Frànsa e Spàgna se dividdàn o condomìnio in scê l'Îzoa di Faxén. A Repùbrica Françéize a l'é formâ da coscì dîto teritöio metropolitàn (spartîo tra 13 regioìn) e i 5 dipartiménti d'oltremâ integræ inta Repùbrica e che fan pàrte l'Unión Eoropêa cómme Regioìn Ultraperifériche, ö sæ Guadalóppa, Réunion, Martinica, Guyana Françéize e Mayotte (reclamâ da-e Comore). Pe de ciù, a Frànsa a l'à o contròllo de 6 coletivitæ d'oltremâ:

Doî teritöi da Frànsa d'oltremâ:

A Repùbrica Françéize l'à ànche de rivendicaçioìn in sce di teritöi do continénte Antàrtico


Repùbrica Gabonéize
Gabón Repùbrica prescidençiâle Libreville Àfrica Ménbro

(1960)

Riconosciûa O Gabón o l'à 'na dìsputa teritoriâle co-a Guinea Equatoriâ‎ in sciô posésso de l'izoöto de Mbanié.

Repùbrica do Gambia
Gambia Repùbrica prescidençiâle Banjul Àfrica Ménbro

(1965)

Riconosciûa

Repùbrica Federâle de Germània
Germània Repùbrica parlamentâre Berlìn Eoröpa Ménbro

(1973)[10]

Riconosciûa Stâto ménbro de l'Unión Eoropêa.

A Germània a l'é formâ da 16 Stâti Federâli, i länder.


Repùbrica do Ghana
Ghana Repùbrica prescidençiâle Accra Àfrica Ménbro

(1957)

Riconosciûa

Giamàica‎
Giamàica‎ Monarchîa costituçionâle Kingston América Ménbro

(1962)

Riconosciûa O pàize o l'é 'na monarchîa into Commonwealth de Naçioìn, o quæ càppo de stâto o l'é o rè Càrlo III do Régno Unîo.

Stâto do Giapón
Giapón Monarchîa parlamentâre Tòkyo Àzia Ménbro

(1956)

Riconosciûa O Giapón o l'à 'na dìsputa co-a Rùscia in sciâ sovranitæ de Îzoe Curili aprêuvo a l'òcupaçión de quéste da pàrte de l'Unión Soviética into 1945.

O pàize o l'é ascì in conflìtto teritoriâle co-a Corêa do Sùd pi-â sovranitæ di schéuggi de Liancourt, óltre che co-a Repùbrica Popolâre Cinéize pe-e Îzoe Senkaku e a Zöna Econòmica Escluxîva de Okinotorishima.


Repùbrica de Gibuti
Gibuti Repùbrica prescidençiâle Çitæ de Gibuti Àfrica Ménbro

(1977)

Riconosciûa Gibuti o l'à 'na dìsputa de frontêa co-a vixìnn-a Eritrêa pe-e Îzoe Doumeira.

Régno Hascemita de Giordània
Giordània Monarchîa costituçionâle Amman Àzia Ménbro

(1955)

Riconosciûa

Giòrgia
Giòrgia Repùbrica semiprescidençiâle Tiblisi[11] Àzia-Eoröpa Ménbro

(1992)

Riconosciûa A Giòrgia a l'à dôe regioìn outònome: Adjara e a Repùbrica Outònoma de Abkhazia, de facto indipendénte.

Da-o 2008 a Giòrgia a no riconósce l'outoproclamâ indipendénsa de Abkhazia e de l'Oséçia do Sùd cómme consegoénsa da segónda goæra de l'Oséçia do Sùd, a quæ a l'à provocòu l'intervénto da Rùscia.


Repùbrica Elenìca
Grêcia Repùbrica parlamentâre Atêne Eoröpa Ménbro

(1945)

Riconosciûa Stâto ménbro de l'Unión Eoropêa.

A Grêcia a l'à 'n teritöio outònomo:


Grenada
Grenada Monarchîa costituçionâle Sàn Zòrzo América Ménbro

(1974)

Riconosciûa O pàize o l'é 'na monarchîa into Commonwealth de Naçioìn, o quæ càppo de stâto o l'é o rè Càrlo III do Régno Unîo.

Repùbrica do Guatemala
Guatemala Repùbrica prescidençiâle Çitæ do Guatemala América Ménbro

(1945)

Riconosciûa O Guatemala o l'é inte 'na dìsputa teritoriâle co-o Belîze‎, do quæ a rivendica ciù ò mêno 11.030 km² do sò teritöio.

Repùbrica de Guinea
Guinea Repùbrica prescidençiâle Conakry Àfrica Ménbro

(1958)

Riconosciûa

Repùbrica de Guinea-Bissau
Guinea-Bissau Repùbrica semiprescidençiâle Bissau Àfrica Ménbro

(1974)

Riconosciûa

Repùbrica da Guinea Equatoriâ‎
Guinea Equatoriâ‎ Repùbrica prescidençiâle Malabo Àfrica Ménbro

(1968)

Riconosciûa A Guinea Equatoriâ a l'à 'na dìsputa teritoriâle co-a ‎Gabón in sciô posésso de l'izoöto de Mbanié.

Repùbrica Coperatîva da Guyana
Guyana Repùbrica prescidençiâle Georgetown América Ménbro

(1966)

Riconosciûa O Venesoêla o reclàmma a Guyana Esequiba, pægia a 159 542 km² di 214 969 km² totâli do teritöio da Guyana.

Repùbrica de Haiti
Haiti Repùbrica semiprescidençiâle Pòrto do Prìnçipe América Ménbro

(1945)

Riconosciûa Haiti o rivendica l'Îzoa de Navaza, aministrâ da-i Stâti Unîi.

Repùbrica de l'Honduras
Honduras Repùbrica prescidençiâle Tegucigalpa América Ménbro

(1945)

Riconosciûa El Salvador o rivendica o contròllo de l'Îzoa Conejo da quànde quésta a l'é stæta, into 1982, òcupâ da l'Honduras.

Repùbrica de l'Ìndia
Ìndia Repùbrica parlamentâre Nêuva Delhi Àzia Ménbro

(1945)[12]

Riconosciûa L'Ìndia a l'é 'na federaçión de 29 stâti, 6 teritöi de l'unión e o teritöio da capitâle naçionâle.

A Repùbrica de l'Ìndia a l'à 'na dìsputa teritoriâle co-o Pakistàn e co-a Repùbrica Popolâre Cinéize aprêuvo a-o conflìtto do Kashmir (da-o 1947), rivendicàndo sêi teritöi: o stâto do Jammu e Kashmir (Jammu, Kashmir, Ladakh e o giasâ Siachen) za aministræ da l'Ìndia, Azad Kashmir e Gilgit-Baltistan aministræ da-o Pakistàn e, a-a fìn, Aksai Chin e Shaksgam, d'ancheu aministræ da-a Repùbrica Popolâre Cinéize. Quést'ùrtimo pàize o rivendica a sovranitæ in sce l'Arunachal Pradesh, controlòu da l'Ìndia.


Repùbrica de l'Indonézia
Indonézia Repùbrica prescidençiâle Giacàrta Àzia Ménbro

(1950)

Riconosciûa

Repùbrica Islàmica de l'Iràn
Iràn Repùbrica islàmica prescidençiâle Teheràn Àzia Ménbro

(1945)

Riconosciûa

Repùbrica de l'Iraq
Iraq Repùbrica parlamentâre Baghdad Àzia Ménbro

(1945)

Riconosciûa L'Iraq o l'é formòu da 18 governatorâti e da 'na región outònoma, ö sæ o Kurdistàn.

Repùbrica d'Irlànda
Irlànda Repùbrica parlamentâre Dublìn Eoröpa Ménbro

(1955)

Riconosciûa Stâto ménbro de l'Unión Eoropêa.

Repùbrica d'Islànda
Islànda Repùbrica parlamentâre Reykjavík Eoröpa Ménbro

(1946)

Riconosciûa

Stâto d'Israêle
Israêle Repùbrica parlamentâre ofiçiâ: Geruzalèmme[13]
de facto: Tel Aviv[14]
Àzia Ménbro

(1949)

Parçialménte no riconosciûo. Cómme consegoénsa do conflìtto àrabo-israeliàn, 32 pàixi no riconoscian a sovranitæ israeliànn-a. A no l'é mànco riconosciûa l'òcupaçión de Geruzalèmme Èst do 1967 da pàrte de Israêle e a sò proclamaçión de capitâle do pàize segóndo a lézze de Geruzalèmme, emanâ into 1980; defæti i pàixi che àn de relaçioìn diplomàtiche con Israêle pi-â ciù pàrte àn e pròpie anbasciæ inta çitæ de Tel Aviv.

Pe de ciù, Israêle o mantegne sótt'a-o sò contròllo militâre de pàrte da Cisgiordània, ciù ò mêno o 62%, che segóndo i Acòrdi de Oslo do 1993 són e zöne B (contròllo civîle palestinéize e militâre israeliàn) e quélle inta zöna C (contròllo civîle e militâre escluxivaménte israeliàn). I teritöioì òcupæ són rivendicæ da-o Stâto de Palestìnn-a. Da-o 1967 Israêle o controlla e artûe do Golan, anésse into 1981 e rivendicæ da-a Scìria.


Repùbrica Italiànn-a
Itàlia Repùbrica parlamentâre Rómma Eoröpa Ménbro

(1955)

Riconosciûa Stâto ménbro de l'Unión Eoropêa.

Repùbrica do Kazakistàn
Kazakistàn Repùbrica semiprescidençiâle Astana Àzia-Eoröpa Ménbro

(1992)

Riconosciûa

Repùbrica do Kenya
Kenya Repùbrica prescidençiâle Nairobi Àfrica Ménbro

(1963)

Riconosciûa O Kenya o l'aministra o triàngolo de Ilemi, o quæ o l'é rivendicòu da-o Sudàn do Sùd e da l'Etiòpia‎.

Repùbrica do Kirghizistán
Kirghizistán Repùbrica parlamentâre Bishkek Àzia Ménbro

(1992)

Riconosciûa

Repùbrica de Kiribati
Kiribati Repùbrica parlamentâre Tarawa Sùd Òceània Ménbro

(1999)

Riconosciûa

Stâto do Kuwait
Kuwait Monarchîa costituçionâle Çitæ do Kuwait Àzia Ménbro

(1963)

Riconosciûa [[Immaggine::Kuwait in its region.svg|200px]]

Repùbrica Democràtica Popolâre do Laos
Laos Stâto socialìsta Vientiane Àzia Ménbro

(1955)

Riconosciûa

Régno do Lesotho
Lesotho Monarchîa parlamentâre Maseru Àfrica Ménbro

(1966)

Riconosciûa

Repùbrica de Letònia
Letònia Repùbrica parlamentâre Rîga Eoröpa Ménbro

(1991)

Riconosciûa Stâto ménbro de l'Unión Eoropêa.

Repùbrica Libanéize
Lìbano Repùbrica parlamentâre Beirut Àzia Ménbro

(1945)

Riconosciûa

Repùbrica de Libêia
Libêia Repùbrica prescidençiâle Monrovia Àfrica Ménbro

(1945)

Riconosciûa

Stâto da Lìbia
Lìbia Repùbrica parlamentâre

(Govèrno provizöio)

Trìpoli Àfrica Ménbro

(1955)

Riconosciûa

Prinçipâto do Liechtenstein
Liechtenstein Monarchîa costituçionâle Vaduz Eoröpa Ménbro

(1990)

Riconosciûa

Repùbrica de Litoània
Litoània Repùbrica semiprescidençiâle Vilnius Eoröpa Ménbro

(1991)

Riconosciûa Stâto ménbro de l'Unión Eoropêa.

Grànducâto de Lusenbùrgo
Lusenbùrgo Monarchîa costituçionâle Çitæ de Lusenbùrgo Eoröpa Ménbro

(1945)

Riconosciûa Stâto ménbro de l'Unión Eoropêa.

Repùbrica de Macedònia do Nòrd‎
Macedònia do Nòrd‎ Repùbrica parlamentâre Skopje Eoröpa Ménbro

(1993)

Riconosciûa Prìmma do 2019 a "Repùbrica de Macedònia" a l'êa provizoriaménte ciamâ "Ecs-Repùbrica Iogoslâva de Macedònia" da-e òrganizaçioìn cómme e Naçioìn Unîe aprêuvo a-a dìsputa in sciô nómme da "Macedònia". Dòppo l'acòrdio siglòu co-a Grêcia o pàize o l'à cangiòu a sò atoâle denominaçión de Macedònia do Nòrd.

Repùbrica do Madagascàr
Madagascàr Repùbrica semiprescidençiâle Antananarivo Àfrica Ménbro

(1960)

Riconosciûa O Madagascàr o rivendica a sovranitæ in scê îzoe françéixi de Bassas da Ìndia, e Îzoe Gloriôze e l'Îzoa Gioàn de Nova.

Repùbrica de Malawi
Malawi Repùbrica prescidençiâle Lilongwe Àfrica Ménbro

(1964)

Riconosciûa A ciù pàrte do lâgo Malawi a se trêuva into pàize òmònimo, scibén che o confìn tra quésto e a Tanzania o l'é ancón in fâze de discusción. A Tanzania a rivendica o confìn stabilîo tra e colònie tedésca e britànica prìmma do 1914 méntre o Malawi o conscidera quéllo decîzo da l'aministraçión britànica di tùtti doî i pàixi into 1919.

E îzoe de Likoma e de Chizumulu, scitoæ inte ægoe do Moçanbìco‎, són dónca 'n'enclave de Malawi.


Federaçión de Malaysia
Malaysia Monarchîa costituçionâle eletîva Kuala Lumpur[15] Àzia Ménbro

(1957)[16]

Riconosciûa A Malaysia a l'é 'na federaçión de 13 stâti e de 3 teritöi federâli.

O pàize o l'à 'na dìsputa teritoriâle con l'Indonézia pe-o schéuggio de Ambalat e con Singapô pe l'izoöto de Pedra Branca, risòlta da-a CIG into 2008 ma pi-â quæ a l'é stæta recenteménte domandâ 'na revixón da pàrte da Malaysia.


Repùbrica de Maldive
Maldive Repùbrica prescidençiâle Malé Àzia Ménbro

(1965)

Riconosciûa

Repùbrica do Mali
Mali Repùbrica semiprescidençiâle Bamako Àfrica Ménbro

(1960)

Riconosciûa

Repùbrica de Mâta
Mâta Repùbrica parlamentâre A Valétta Eoröpa Ménbro

(1964)

Riconosciûa Stâto ménbro de l'Unión Eoropêa.

Régno do Maròcco
Maròcco Monarchîa costituçionâle Rabat Àfrica Ménbro

(1956)

Riconosciûa O Maròcco o rivendica a sovranitæ de Ceuta e de Melilla, óltre che quélla in scê coscì dîte Plazas de soberanía, teritöi integræ inta Spàgna.

O Maròcco o rievndica ascì o contròllo de squæxi tùtto o Sahara Òcidentâle dòppo i Acòrdi de Madrìd do 1976; quésti no són però riconosciûi da-o dirìtto internaçionâle e dónca nisciùn pàize, óltre che-e Naçioìn Unîe, ne riconosce a sovranitæ.


Repùbrica de Îzoe Marshall
Îzoe Marshall Repùbrica parlamentâre Majuro Òceània Ménbro

(1991)

Riconosciûa E îzoe Marshall rivendican a sovranitæ de l'Îzoa Wake, d'ancheu aministrâ da-i Stâti Unîi.

E îzoe Marshall àn firmòu 'n Tratâto de Lìbera Asociaçión co-i Stâti Unîi into 1986.


Repùbrica de Mauritius
Mauritius Repùbrica parlamentâre Pòrto Loîgi Àfrica Ménbro

(1968)

Riconosciûa A Repùbrica de Mauritius a rivendica a sovranitæ de Îzoe Chagos, aministræ da-o Régno Unîo, e de l'Îzoa Tromelin, sótt'a-o contròllo françéize.

Stâti Unîi Mescicén
Méscico Repùbrica federâle prescidençiâle Çitæ do Méscico América Ménbro

(1945)

Riconosciûa O Méscico o l'é 'n stâto federâle formòu da 31 stâti, ciù l'àrea da Çitæ do Méscico.

Stâti Federæ da Micronesia
Micronesia Repùbrica parlamentâre Palikir Òceània Ménbro

(1991)

Riconosciûa A Micronesia a l'é formâ da 'na federaçión de îzoe, spartîe tra 4 stâti.

I Stâti Federæ da Micronesia àn firmòu 'n Tratâto de Lìbera Asociaçión co-i Stâti Unîi into 1986.


Repùbrica Moldâva
Moldàvia Repùbrica parlamentâre Chişinău Eoröpa Ménbro

(1992)

Riconosciûa A Moldàvia a l'à diciaròu a sò indipendénsa, co-e mæxime frontêe da precedénte Repùbrica Socialìsta Soviética Moldâva, into 1991. 'Na pàrte do teritöio riconosciûo a livéllo internaçionâle cómme moldâvo, scitoòu inta rîva scinìstra do sciùmme Dnestr, o l'é però controlòu de facto da-o govèrno separatìsta da Transnistria da-o 1992.

Repùbrica do Moçanbìco‎
Moçanbìco‎ Repùbrica semiprescidençiâle Maputo Àfrica Ménbro

(1975)

Riconosciûa

Prinçipâto de Mónego
Mónego Monarchîa costituçionâle Çitæ de Mónego Eoröpa Ménbro

(1993)

Riconosciûa

Mongòlia
Mongòlia Repùbrica semiprescidençiâle Ulaanbaatar Àzia Ménbro

(1961)

Riconosciûa

Repùbrica do Montenéigro
Montenéigro Repùbrica parlamentâre Podgorica Eoröpa Ménbro

(2006)

Riconosciûa

Repùbrica Islàmica de Mouritània
Mouritània Repùbrica islàmica semiprescidençiâle Nouakchott Àfrica Ménbro

(1961)

Riconosciûa

Unión de Myanmar[17]
Myanmar / Birmània Repùbrica parlamentâre Naypyidaw Àzia Ménbro

(1948)

Riconosciûa

Repùbrica de Namìbia
Namìbia Repùbrica semiprescidençiâle Windhoek Àfrica Ménbro

(1990)

Riconosciûa A Namìbia a l'à 'na dìsputa teritoriâle co-a Repùbrica do Sudàfrica in sciô confìn do sciùmme Orange. Defæti, a Namìbia a conscidera cómme confìn o céntro do sciùmme, o Sudàfrica pe cóntra o pigia a spónda nòrd.

Repùbrica de Nauru
Nauru Repùbrica parlamentâre Yaren[18] Òceània Ménbro

(1999)

Riconosciûa

Repùbrica Federâle Democràtica do Nepal
Nepal Repùbrica parlamentâre Katmandu Àzia Ménbro

(1955)

Riconosciûa O Nepal o l'é 'n stâto federâle spartîo tra 14 zöne.

Repùbrica do Nicaragua
Nicaragua Repùbrica prescidençiâle Managua América Ménbro

(1945)

Riconosciûa O Nicaragua o l'à 'na dìsputa teritoriâle co-a Còsta Rica pe-o posésso de l'Îzoa Calero.

Repùbrica do Níger
Niger Repùbrica semiprescidençiâle Niamey Àfrica Ménbro

(1960)

Riconosciûa

Repùbrica Federâle da Nigêia
Nigêia Repùbrica prescidençiâle Abuja Àfrica Ménbro

(1960)

Riconosciûa

Régno de Norvéggia
Norvéggia Monarchîa parlamentâre Oslo Eoröpa Ménbro

(1945)

Riconosciûa A Norvéggia a l'aministra vàrri teritöi che són integræ a-o pàize (into Svalbard e Jan Mayen Svalbard e Jan Mayen):

Pe de ciù, a controla 'n teritöio no incorporòu:

O Régno de Norvéggia a l'à ànche de rivendicaçioìn in sce di teritöi do continénte Antàrtico:


Nêua Zelànda
Nêua Zelànda Monarchîa costituçionâle Wellington Òceània Ménbro

(1945)

Riconosciûa O pàize o l'é 'na monarchîa into Commonwealth de Naçioìn, o quæ càppo de stâto o l'é o rè Càrlo III do Régno Unîo.

A Nêua Zelànda a l'aministra quàttro teritöi, doî cómme stâti lìberi asociæ a-a Nêua Zelànda, 'n teritöio dipendénte e 'n teritöio speciâle:

A Nêua Zelànda a l'à ànche de rivendicaçioìn in sce di teritöi do continénte Antàrtico:


Sultanâto de Omàn
Omàn Monarchîa asolûta Muscàt Àzia Ménbro

(1971)

Riconosciûa

Commonwealth de l'Oustràlia
Oustràlia Monarchîa costituçionâle Canberra Òceània Ménbro

(1945)

Riconosciûa O pàize o l'é 'na monarchîa into Commonwealth de Naçioìn, o quæ càppo de stâto o l'é o rè Càrlo III do Régno Unîo.

L'Oustràlia a l'é 'na federaçión de 10 stâti e de 7 teritöi estèrni:

O Commonwealth de l'Oustràlia o l'à ànche de rivendicaçioìn in sce di teritöi do continénte Antàrtico:


Repùbrica d'Òustria
Òustria Repùbrica parlamentâre Viénna Eoröpa Ménbro

(1955)

Riconosciûa Stâto ménbro de l'Unión Eoropêa.

L'Òustria a l'é formâ da 'na federaçión de 9 stâti.


Régno di Paixi Basci
Pàixi Bàsci Monarchîa parlamentâre Amsterdam[19] Eoröpa Ménbro

(1945)

Riconosciûa Stâto ménbro de l'Unión Eoropêa.

O Régno di Paixi Basci o l'é formòu da quàttro pàixi costitoénti: * Pàixi Bàsci Pàixi Bàsci, o l'é divîzo tra 12 provìnse in Eoröpa e 3 monicìppi speciâli inti Caràibi, inte Îzoe BES Îzoe BES (Saba, Bonaire e Sint Eustatius) * Aruba Aruba * Curaçao Curaçao * Sint Maarten Sint Maarten

I sôli teritöi olandéixi in Eoröpa fan pàrte de l'Unión Eoropêa.


Repùbrica Islàmica do Pakistàn
Pakistàn Repùbrica islámica parlamentaria Islamabad Àzia Ménbro

(1947)

Riconosciûa O Pakistàn o l'à 'na dìsputa teritoriâle con l'Ìndia e co-a Repùbrica Popolâre Cinéize da-o 1947, aprêuvo a-o coscì dîto Conflìtto do Kashmir. O Pakistàn o no riconosce l'anesción da pàrte de l'Ìndia do stâto de Jammu e Kashmir (Jammu, Kashmir, Ladakh e o giasâ Siachen). L'Aksai Chin e o Shaksgam, controlæ da-a Repùbrica Popolâre Cinéize, són stæti a quést'ùrtima cedûi da-o Pakistàn into 1963, dòppo êse arivæ a 'n acòrdio che no l'é stæto riconosciûo da l'Ìndia. Depoî a-e pretéize indién, a poxiçión ofiçiâ do Pakistàn a l'é che o Kashmir o l'é 'n teritöio contéizo o quæ status finâ o pêu êse determinòu sôlo da-o pòpolo locâle.

O Pakistàn o l'à o contròllo de dôe regioìn do Kashmir, ch'àn 'n caràtere outònomo, reclamæ da l'Ìndia:


Repùbrica de Palau
Palau Repùbrica prescidençiâle Ngerulmud Òceània Ménbro

(1994)

Riconosciûa Palau a l'à firmòu 'n Tratâto de Lìbera Asociaçión co-i Stâti Unîi into 1994.

Stâto de Palestìnn-a
Palestìnn-a Repùbrica semiprescidençiâle ofiçiâ: Geruzalèmme[20][21]
de facto: Ramallah[22]
Àzia Stâto òservatô e no ménbro (2012). O fa pàrte de l'UNESCO. Parçialménte no riconosciûa, contestòu da Israêle. Cómme consegoénsa do conflìtto àrabo-israeliàn a sò sovranitæ a no l'é universalménte riconosciûa. Da-o 1988, ànno da diciaraçión de indipendénsa da Palestìnn-a d'ancheu són 138 i Pàixi che riconoscian o Stâto de Palestìnn-a, ciù dôe Stâti che no són di ménbri de l'ONU: a Repùbrica Democràtica Àraba di Saharawi e o Vaticàn. Into 1974 e Naçioìn Unîe àn dæto a l'OLP o status de raprezentànte do pòpolo palestinéize e into 1988 quéllo de òservatô. Inte l'òcaxón di Acòrdi di Oslo do 1994 tra Israêle e Palestìnn-a, s'é decîzo de creâ l'Outoritæ Naçionâle Palestinéize ('n govèrno de tranxiçión) co-a cesción de Gaza e de àree A (contròllo militâre e civîle) e de quélle B (sôlo civîle) da Cisgiordània. Into 2011 o l'à domandòu de aderî a-e Naçioìn Unîe e o l'é intròu inte l'UNESCO cómme ménbro a pìn tìtolo. A-a fìn, into 2012, l'ONU o l'à riconosciûo o stâto de Palestìnn-a inte sò relaçioìn instituçionâli, dàndo a quésto o stâto de pàize òservatô e no ménbro.

No bezéugna però fâ confuxón tra o Stâto de Palestìnn-a e a región co-o mæximo nómme, dæto che són di teritöi diferénti.


Repùbrica de Pànama
Pànama Repùbrica prescidençiâle Çitæ do Panamá América Ménbro

(1945)

Riconosciûa

Stâto Indipendénte da Papúa Nêuva Guinea
Papua Nêuva Guinea Monarchîa costituçionâle Pòrto Moresby Òceània Ménbro

(1975)

Riconosciûa O pàize o l'é 'na monarchîa into Commonwealth de Naçioìn, o quæ càppo de stâto o l'é o rè Càrlo III do Régno Unîo.

Repùbrica do Paragoâi
Paragoâi Repùbrica prescidençiâle Asonçión América Ménbro

(1945)

Riconosciûa

Repùbrica do Perù
Perù Repùbrica prescidençiâle Lìmma América Ménbro

(1945)

Riconosciûa

Repùbrica de Polònia
Polònia Repùbrica parlamentâre Varsavvìa Eoröpa Ménbro

(1945)

Riconosciûa Stâto ménbro de l'Unión Eoropêa.

Repùbrica Portoghéize
Portogàllo Repùbrica semiprescidençiâle Lisbónn-a Eoröpa Ménbro

(1955)

Riconosciûa Stâto ménbro de l'Unión Eoropêa.

O Portogàllo o no riconosce da-o 1815 l'anesción spagnòlla di pàixi de Olivenza e de Tágila aprêuvo a-o tratâto de Badajoz, firmòu a-a fìn da coscì dîta Goæra de Çetrón (a coscì dîta questión de Olivenza). Da-a mòrte do dùcca de Palmela o Portogàllo o no l'é tornòu a reclamâ ofiçialménte a-a Spàgna a réiza de Olivenza[23].

Into 1864 són stæti definîi i confìn de Olivenza, dòppo o refûo do Portogàllo de delimitâ l'àrea. Into 1926 'sti travàggi chi són continoæ.


Stâto do Qatar
Qatar Monarchîa asolûta Doha Àzia Ménbro

(1971)

Riconosciûa

Régno Unîo de Gràn Bretàgna e Irlànda do Nòrd
Régno Unîo Monarchîa costituçionâle Lóndra Eoröpa Ménbro

(1945)

Riconosciûa O Régno Unîo o l'é formòu da quàttro naçioìn costitotîve: Inghiltæra, Scòsia, Galles e Irlànda do Nòrd. O l'à ànche o contròllo de vàrri teritöi d'oltremâ:

Pe de ciù, o pàize o l'aministra àsci di teritöi che no són diretaménte pàrte do Régno Unîo ma che a quésto són lighæ dæto che són di posediménti outònomi da corónn-a britànica:

O Régno Unîo o reclàmma ascì a sovranitæ di çèrti teritöi:


Repùbrica Cêca‎
Repùbrica Cêca‎ Repùbrica parlamentâre Prâga Eoröpa Ménbro

(1993)[24]

Riconosciûa Stâto ménbro de l'Unión Eoropêa.

Repùbrica Centrafricànn-a‎
Repùbrica Centrafricànn-a‎ Repùbrica semiprescidençiâle Bangui Àfrica Ménbro

(1960)

Riconosciûa

Romanîa
Romanîa Repùbrica semiprescidençiâle Bucarest Eoröpa Ménbro

(1955)

Riconosciûa Stâto ménbro de l'Unión Eoropêa.

Repùbrica do Ruanda
Ruanda Repùbrica prescidençiâle Kigali Àfrica Ménbro

(1962)

Riconosciûa

Federaçión Rùscia
Rùscia Repùbrica semiprescidençiâle Mósca Eoröpa-Àzia Ménbro

(1945)[25]

Riconosciûa A federaçión rùscia a l'é formâ da 85 sogètti federâli.

Îzoe Salomón
Îzoe Salomón Monarchîa costituçionâle Honiara Òceània Ménbro

(1978)

Riconosciûa O pàize o l'é 'na monarchîa into Commonwealth de Naçioìn, o quæ càppo de stâto o l'é o rè Càrlo III do Régno Unîo.

Stâto Indipendénte de Samoa
Samoa Repùbrica parlamentâre Apia Òceània Ménbro

(1976)

Riconosciûa

Federaçión de Saint Kitts e Nevis
Saint Kitts e Nevis Monarchîa costituçionâle Basseterre América Ménbro

(1983)

Riconosciûa O pàize o l'é 'na monarchîa into Commonwealth de Naçioìn, o quæ càppo de stâto o l'é o rè Càrlo III do Régno Unîo.

Saint Kitts e Nevis a l'é 'na federaçión de dôe îzoe, ö sæ quélle de Saint Kitts e de Nevis)


Sereniscìma Repùbrica de Sàn Marìn
Sàn Marìn Repùbrica parlamentâre Çitæ de Sàn Marìn Eoröpa Ménbro

(1992)

Riconosciûa

Sàn Vinçénso e Grenadìnn-e‎
Sàn Vinçénso e Grenadìnn-e‎ Monarchîa costituçionâle Kingstown América Ménbro

(1980)

Riconosciûa O pàize o l'é 'na monarchîa into Commonwealth de Naçioìn, o quæ càppo de stâto o l'é o rè Càrlo III do Régno Unîo.

Sànta Luçîa
Sànta Luçîa Monarchîa costituçionâle Castries América Ménbro

(1979)

Riconosciûa O pàize o l'é 'na monarchîa into Commonwealth de Naçioìn, o quæ càppo de stâto o l'é o rè Càrlo III do Régno Unîo.

Repùbrica Democràtica de Sàn Tomâxo e Prìnçipe‎
Sàn Tomâxo e Prìnçipe‎ Repùbrica semiprescidençiâle Sàn Tomâxo Àfrica Ménbro

(1975)

Riconosciûa

Repùbrica do Senegal
Senegal Repùbrica semiprescidençiâle Dakar Àfrica Ménbro

(1960)

Riconosciûa

Repùbrica de Sèrbia
Sèrbia Repùbrica parlamentâre Belgràddo Eoröpa Ménbro

(2000)[26]

Reconocida A Sèrbia a l'à doê regioìn outònome: a Voivodina e a Provìnsa Outònoma de Kosovo e Metohija, con quést'ùrtima ch'a l'é de facto indipendénte con l'outoproclamâ Repùbrica do Kosovo, sénsa nisciùn riconosciménto da pàrte da Sèrbia ò de l'ONU.

Repùbrica de Seychelles
Seychelles Repùbrica prescidençiâle Victoria Àfrica Ménbro

(1976)

Riconosciûa

Repùbrica da Særa Lión‎
Særa Lión‎ Repùbrica prescidençiâle Freetown Àfrica Ménbro

(1961)

Riconosciûa

Repùbrica de Singapô‎
Singapô‎ Repùbrica parlamentâre Çitæ de Singapô Àzia Ménbro

(1965)

Riconosciûa A Repùbrica de Singapô‎ a rivendica a sovranitæ in sce l'izoöto de Pedra Branca, dìsputa risòlta da-a CIG into 2008 ma pi-â quæ a l'é stæta recenteménte domandâ 'na revixón da pàrte da Malaysia.

Repùbrica Àraba de Scìria
Scìria‎ Repùbrica semiprescidençiâle Damàsco Àzia Ménbro

(1945)[8]

Riconosciûa O teritöio sciriàn de artûe do Golan o l'é stæto òcupòu da Israêle into 1967, co-a coscì dîta goæra di Sêi Giórni, e anésso a quéllo pàize into 1981. 'St'àrea chi a l'é riconosciûa da l'ONU, co-a sò Resoluçión 242, cómme 'n teritöio òcupòu. Inte l'ànno 1981, co-a Resoluçión 497, e Naçioìn Unîe àn stabilîo che "a decixón israeliànn-a de inpónn-e e pròppie lézze, a sò giurisdiçión e sò aministraçión in sciô teritöio sciriàn òcupòu de artûe do Golan a l'é no vàlida e a no l'à nisciùn efètto da-o pónto de vìsta do dirìtto internaçionâle". Israêle, pe cóntra, o conscidera l'àrea cómme 'n "teritöio contéizo".

Repùbrica Slovàcca
Slovàchia Repùbrica parlamentâre Bratislava Eoröpa Ménbro

(1993)[24]

Riconosciûa Stâto ménbro de l'Unión Eoropêa.

Repùbrica de Slovénia
Slovénia Repùbrica parlamentâre Lubiànn-a Eoröpa Ménbro

(1992)

Riconosciûa Stâto ménbro de l'Unión Eoropêa.

Stâti Unîi d'América
Stâti Unîi Repùbrica prescidençiâle Washington D.C. América Ménbro

(1945)

Riconosciûa O Pàize o l'é 'n unión federâle de 50 stâti e 'n distréito federâle. Pe de ciù, o l'é formòu da:

Tréi Stâti sovrén són diventæ 'n Stâto asociòu di Stâti Unîi gràçie a 'n Tratâto de Lìbera Asociaçión:


Repùbrica Federâle de Somalia
Somalia Repùbrica parlamentâre Mogadiscio Àfrica Ménbro

(1960)

Riconosciûa A Somalia a l'à dôe regioìn che se són diciaræ outònomo: Galmudugh e Puntlàndia. A Somalia, e nisciùnn-a âtra naçión, a no riconósce a República de Somalilàndia diciarâ indipendénte a partî da-o 1991.

Régno de Spàgna
Spàgna Monarchîa parlamentâre Madrìd Eoröpa Ménbro

(1955)

Riconosciûa Stâto ménbro de l'Unión Eoropêa.

Frànsa e Spàgna se dividdàn o condomìnio in scê l'Îzoa di Faxén. A Spàgna a l'à ancón de rivendicaçioìn vérso o Régno Unîo pe-a sovranitæ in sciô teritöio d'oltremâ britànico de Gibiltæra. O Portogàllo o no reconosce a sovranitæ spagnòlla in sciâ çitæ de Olivenza méntre a Spàgna a riconósce a sovranitæ portoghéize in scê Îzoe Sarvæghe, sénsa però riconósce a Zöna Econòmica Escluxîva portoghéize de 200 mìggia marìnn-e. E dôe çitæ outònome de Ceuta e de Melilla, óltre che-e plazas de soberanía, són rivendicæ da-o Maròcco.


Repùbrica Democràtica Socialìsta de Sri Lanka
Sri Lanka Repùbrica semiprescidençiâle Sri Jayawardenepura Kotte[27] Àzia Ménbro

(1955)

Riconosciûa

Régno do Swaziland
Swaziland / Eswatini Monarchîa asolûta Mbabane[28] Àfrica Ménbro

(1968)

Riconosciûa

Repùbrica do Sudàfrica
Sudàfrica Repùbrica parlamentâre Pretoria (esecutîva)
Bloemfontein (giurìdica)
Çitæ do Càppo(legislatîva)
Àfrica Ménbro

(1945)

Riconosciûa

Repùbrica do Sudàn
Sudàn Repùbrica prescidençiâle

(sòtto 'na zónta militâre)

Khartum Àfrica Ménbro

(1956)

Riconosciûa O Sudàn o rivendica o contròllo do triàngolo de Hala'ib, d'ancheu aministròu da l'Egìtto. Gh'é ascì 'na zöna dizabitâ, ciamà Bir Tawil, ch'a no l'apartegne a nisciùn di dôi pàixi.

O Sudàn o l'à 'na dìsputa teritoriâle a-a frontêa co-o vixìn Sudàn do Sùd pe-o contròllo de regioìn Kafia Kingi, de Heglig e d'Abyei.


Repùbrica do Sudàn do Sùd
Sudàn do Sùd Repùbrica prescidençiâle Juba Àfrica Ménbro

(2011)

Riconosciûa O Sudàn do Sùd o l'à 'na dìsputa teritoriâle a-a frontêa co-o vixìn Sudàn pe-o contròllo de regioìn Kafia Kingi, de Heglig e d'Abyei.

O Pàize, insémme a l'Etiòpia‎ ascì, o reclàmma o posésso do triàngolo de Ilemi, d'ancheu controlòu Kenya.


Régno de Svéçia
Svéçia Monarchîa parlamentâre Stocólma Eoröpa Ménbro

(1946)

Riconosciûa Stâto ménbro de l'Unión Eoropêa.

Confederaçión Svìsera
Svìsera Repùbrica parlamentâre Bèrna Eoröpa Ménbro

(2002)

Riconosciûa

Repùbrica do Suriname
Suriname Repùbrica parlamentâre Paramaribo América Ménbro

(1975)

Riconosciûa

Régno de Thailàndia
Thailàndia Monarchîa costituçionâle Bangkok Àzia Ménbro

(1946)

Riconosciûa A Thailàndia a l'à 'na dìsputa teritoriâle co-a Canbòggia into pónto da frontêa vixìn a-o Ténpio Preah Vihear. Scibén che, da-o 2011, i ezèrciti di doî pàize se són retiæ, a scitoaçión a no l'é ancón stæta risòlta.

Repùbrica Unîa de Tanzania
Tanzania Repùbrica prescidençiâle Dodoma[29] Àfrica Ménbro

(1961)[30]

Riconosciûa A Tanzania a conprénde a región semioutònoma de Zanzíbar ascì.

A Tanzania a l'à 'na dìsputa teritoriâle co-a Repùbrica de Malawi pi-â frontêa inte l'òmònimo lâgo. O Pàize o rivendica o confìn stabilîo tra e colònie tedésca (ö sæ a Tanzania) e britànica (o Malawi) prìmma do 1914, o quæ o se trêuva a-a meitæ do lâgo. Pe cóntra o Malawi o conscidera cómme confìn quéllo decîzo da l'aministraçión britànica into 1919, quànde quésta a controlâva tùtti doî i pàixi, o quæ se trêuva ciù vèrso a costêa tanzanéize in sciô lâgo. A segónda a l'é a frontêa atoalménte in vigô.


Repùbrica do Tagikistàn
Tagikistàn Repùbrica prescidençiâle Dušanbe Àzia Ménbro

(1992)

Riconosciûa

Repùbrica Democràtica de Timor Èst
Timor Èst Repùbrica semiprescidençiâle Dili Àzia Ménbro

(2002)

Riconosciûa

Repùbrica Togoléize
Togo Repùbrica prescidençiâle Lomé Àfrica Ménbro

(1960)

Riconosciûa

Régno de Tonga
Tonga Monarchîa costituçionâle Nuku'alofa Òceània Ménbro

(1999)

Riconosciûa

Repùbrica de Trinidàd e Tobâgo‎
Trinidàd e Tobâgo‎ Repùbrica parlamentâre Pòrto de Spàgna América Ménbro

(1962)

Riconosciûa

Repùbrica Tunixìnn-a
Tunixîa Repùbrica semiprescidençiâle Tùnixi Àfrica Ménbro

(1956)

Riconosciûa

Turkmenistàn
Turkmenistàn Repùbrica prescidençiâle Ashgabat Àzia Ménbro

(1992)

Riconosciûa

Repùbrica de Turchîa
Turchîa Repùbrica parlamentâre Ankara Àzia-Eoröpa Ménbro

(1945)

Riconosciûa A Turchîa a l'à 'na dìsputa teritoriâle con Cîpro in sciô status da Repùbrica Tùrca de Cîpro do Nòrd, creâ cómme consegoénsa de l'invaxón tùrca do 1974, e ch'a l'é o sôlo pàize de l'îzoa da quésta riconosciûo.

Tuvalu
Tuvalu Monarchîa costituçionâle Funafuti Òceània Ménbro

(2000)

Riconosciûa O pàize o l'é 'na monarchîa into Commonwealth de Naçioìn, o quæ càppo de stâto o l'é o rè Càrlo III do Régno Unîo.

Ucraìnn-a
Ucraìnn-a Repùbrica semiprescidençiâle Kiev Eoröpa Ménbro

(1945)[2]

Riconosciûa L'Ucraìnn-a a se trêuva inte 'na goæra civîle con doî sò teritöi òrientâli, chi se són outoproclamæ de repùbriche indipendénti: a Repùbrica Popolâre de Lugansk e a Repùbrica Popolâre de Doneck.

L'Ucraìnn-a a no riconosce mànco l'anesción de Crimêa da pàrte da Federaçión Rùscia do 2014, avegnûa aprêuvo a-a crîxi da Crimêa tra i doî pàixi.


Repùbrica de l'Ugànda
Ugànda Repùbrica prescidençiâle Kanpàla Àfrica Ménbro

(1962)

Riconosciûa

Ungherîa
Ungherîa Repùbrica parlamentâre Budapest Eoröpa Ménbro

(1955)

Riconosciûa Stâto ménbro de l'Unión Eoropêa.

Repùbrica Òrientâle de l'Orogoâi
Orogoâi Repùbrica prescidençiâle Montevideo América Ménbro

(1945)

Riconosciûa

Repùbrica de l'Uzbekistàn
Uzbekistàn Repùbrica prescidençiâle Taskent Àzia Ménbro

(1992)

Riconosciûa

Repùbrica de Vanuatu
Vanuatu Repùbrica parlamentâre Pòrto Vila Òceània Ménbro

(1981)

Riconosciûa A Repùbrica de Vanuatu a reclàmma da-o 1980 a sovranitæ in scê Îzoe Matthew e Hunter, d'ancheu sótt'a-o contròllo da Frànsa atravèrso o sò teritöio d'oltremâ da Nêuva Caledonia.

Stâto da Çitæ do Vaticàn
Çitæ do Vaticàn Monarchîa asolûta Çitæ do Vaticàn Eoröpa Stâto òservatô cómme a Sànta Sêde (1964). O l'é ménbro de træ agençîe de l'ONU.[31] Riconosciûa A Çitæ do Vaticàn a no riconosce a Repùbrica Popolâre Cinéize e a Corêa do Nòrd, pe cóntra a l'à de relaçioìn diplomàtiche co-a Repùbrica de Cìnn-a e co-o Stâto de Palestìnn-a.

Repùbrica Bolivariànn-a do Venesoêla
Venesoêla Repùbrica prescidençiâle Caracas América Ménbro

(1945)

Riconosciûa A Repùbrica Bolivariànn-a do Venesoêla a l'é 'na federaçión de 23 stâti, o distréito da capitâle e de dipendénse federâli.

O Venesoêla o reclànma a Guyana Esequiba, pægia a 159 542 km² di 214 969 km² totâli do teritöio da Repùbrica Coperatîva da Guyana.


Repùbrica Socialìsta do Vietnam
Vietnam Stâto socialìsta a partîo ùnico Hanoi Àzia Ménbro

(1977)

Riconosciûa O Vietnam o reclàmma a sovranitæ totâle in scê Îzoe Spartly, de quæ sôlo çèrtidùnn-e se trêuvan sótt'a-o sò contròllo, cóntra e rivendicaçioìn da Repùbrica Popolâre Cinéize, de Filipìnn-e‎ e da Malaysia. Pe de ciù, o rivendica a totalitæ de Îzoe Paracelso, aministræ da-a Repùbrica Popolâre Cinéize.

Repùbrica do Yemen
Yemen Repùbrica prescidençiâle (Govèrno provizöio) Sanaa Àzia Ménbro

(1947)[32]

Riconosciûa

Repùbrica do Zànbia
Zànbia Repùbrica prescidençiâle Lusaka Àfrica Ménbro

(1964)

Riconosciûa

Repùbrica do Zimbabwe
Zimbabwe Repùbrica prescidençiâle Harare Àfrica Ménbro

(1980)

Riconosciûa

Stâti asociæ a Stâti sovrén

[modìfica | modìfica wikitèsto]
Stâto
(nómme ofiçiâ)
Nómme comùn Fórma de govèrno Capitâle/i Continénte Sovranitæ Nòtte Poxiçión

Îzoe Cook
Îzoe Cook Monarchîa parlamentâre Avarua Òceània Stâto asociòu da Neuva Zelanda Neuva Zelanda O sò status o consente a quésto pàize d'avéi de relaçioìn èstere indipendénti da-a Nêuva Zelànda ma dæto che o no l'é 'n stâto sovràn o no pêu fâ pàrte de l'ONU. A ògni mòddo o l'à de relaçioìn diplomàtiche con 44 stâti. E Îzoe Cook fan pàrte de 9 agençîe de Naçioìn Unîe àsci, ö sæ FAO, WHO, UNESCO, ICAO, IFAD, IMO, WMO, OPCW e CTBTO.

Stâto lìbero asociòu de Îzoe Mariànn-e do Nòrd
Îzoe Mariànn-e do Nòrd Outogovèrno prescidençiâle Saipàn Òceània Stâto lìbero asociòu di Stati Unïi Stati Unïi O l'é 'n teritöio no incorporòu co-in stâto de outogovèrno. Dónca o dipénde da-i Stâti Unîi sénsa però fâ pàrte di quésti.

Niue
Niue Monarchîa costituçionâle Alofi Òceània Stâto asociòu da Neuva Zelanda Neuva Zelanda O sò status o consente a quésto pàize d'avéi de relaçioìn èstere indipendénti da-a Nêuva Zelànda ma dæto che o no l'é 'n stâto sovràn o no pêu fâ pàrte de l'ONU. A ògni mòddo o l'à de relaçioìn diplomàtiche con 21 stâti. Niue a fa pàrte de 5 agençîe de Naçioìn Unîe àsci, ö sæ FAO, UNESCO, WHO, IFAD e WIPO.

Stâto lìbero asociòu de Pòrto Rìcco
Pòrto Rìcco Outogovèrno parlamentâre Sàn Gion América Stâto lìbero asociòu di Stati Unïi Stati Unïi Pòrto Rìcco o l'é 'n teritöio no incorporòu co-in stâto de outogovèrno. Dónca o dipénde da-i Stâti Unîi sénsa però fâ pàrte di quésti.

Pàixi costitoénti

[modìfica | modìfica wikitèsto]
Stâto
(nómme ofiçiâ)
Nómme comùn Fórma de govèrno Capitâle/i Continénte Sovranitæ Nòtte Poxiçión

Danimàrca
Danimàrca Monarchîa costituçionâle Copenaghen Eoröpa Pàize costitoénte do Régno de Danimàrca Unîa co-a Groenlàndia e co-e Îzoe Farœ a fórma o Régno de Danimàrca.

Groenlàndia
Groenlàndia Monarchîa costituçionâle Nuuk América Región outònoma do
Régno de Danimàrca
O l'é 'n teritöio outònomo into Régno de Danimàrca.

Îzoe Farœ
Îzoe Farœ Monarchîa costituçionâle Tórshavn Eoröpa Pàize outònomo do
Régno de Danimàrca
O l'é 'n pàize outònomo into Régno de Danimàrca.

Aruba
Aruba Monarchîa costituçionâle Oranjestad América Pàize costitoénte do
Régno di Pàixi Bàsci Régno di Pàixi Bàsci
Pàize costitoénte do Régno di Pàixi Bàsci.

Pàize de Curaçao
Curaçao Monarchîa costituçionâle Willemstad América Pàize costitoénte do
Régno di Pàixi Bàsci Régno di Pàixi Bàsci
Pàize costitoénte do Régno di Pàixi Bàsci.

Pàixi Bàsci
Pàixi Bàsci Monarchîa costituçionâle Amsterdam Eoröpa Pàize costitoénte do
Régno di Pàixi Bàsci Régno di Pàixi Bàsci
Pàize costitoénte do Régno di Pàixi Bàsci, eséndo a sêde ofiçiâ da monarchîa, óltre che de sò outoritæ esecutîve, legislatîve e giudiçiâie. O inclùdde e îzoe di Pàixi Bàsci Caraibìchi, ò Îzoe BES, into mâ di Caràibi.

Sint Maarten
Sint Maarten Monarchîa costituçionâle Philipsburg América Pàize costitoénte do
Régno di Pàixi Bàsci Régno di Pàixi Bàsci
Pàize costitoénte do Régno di Pàixi Bàsci.
Stâto
(nómme ofiçiâ)
Nómme comùn Fórma de govèrno Capitâle/i Continénte Sovranitæ Nòtte Poxiçión

Scòsia
Scòsia Monarchîa costituçionâle Edinbûrgo Eoröpa Pàize costitoénte do
Régno Unîo Régno Unîo
A Scòsia a l'é unn-a de quàttro naçioìn costitotîve do Régno Unîo.

Prinçipâto do Galles
Galles Monarchîa costituçionâle Cardiff Eoröpa Pàize costitoénte do
Régno Unîo Régno Unîo
O Galles o l'é unn-a de quàttro naçioìn costitotîve do Régno Unîo.

Inghiltæra
Inghiltæra Monarchîa costituçionâle Lóndra Eoröpa Pàize costitoénte do
Régno Unîo Régno Unîo
L'Inghiltæra a l'é unn-a de quàttro naçioìn costitotîve do Régno Unîo.

Irlànda do Nòrd
Irlànda do Nòrd Monarchîa costituçionâle Belfast Eoröpa Pàize costitoénte do
Régno Unîo Régno Unîo
L'Irlànda do Nòrd a l'é unn-a de quàttro naçioìn costitotîve do Régno Unîo.

Stâti a riconosciménto limitòu

[modìfica | modìfica wikitèsto]

Stâti riconosciûi da armêno 'n ménbro de l'ONU

[modìfica | modìfica wikitèsto]
Stâto

(nómme ofiçiâ)

Nómme comùn Fórma de govèrno Capitâle/i Continénte Stâto ONU Sovranitæ Nòtte Poxiçión

Abkhazia
Abkhazia Repùbrica semiprescidençiâle Sukhumi Àzia-Eoröpa No ménbro Reclamòu da
Giörgia Giörgia
L'Abkhazia a l'à diciaròu a sò indipendénsa into 2008, cómme consegoénsa da segónda goæra de l'Oséçia do Sùd. L'Abkhazia a l'é riconosciûa da 5 pàixi ménbri de l'ONU (Rùscia, Scìria‎, Nauru, Nicaragua e Venesoêla) e 3 che no fan pàrte de l'òrganizaçión (Artsakh, Oséçia do Sùd e Transnistria).

(Védde Riconosciménto internaçionâle de l'indipendénsa de l'Abkhazia e de l'Oséçia do Sùd)


Repùbrica Tùrca de Cîpro do Nòrd
Cîpro do Nòrd Repùbrica semiprescidençiâle Nicoxîa do Nòrd Àzia-Eoröpa No ménbro Reclamòu da
Çipro Çipro
L'invaxón tùrca do 1974 a l'à divîzo l'îzoa tra doê meitæ, co-a pàrte controlâ da-a Turchîa (o 38% do totâle) ch'a s'é proclàmma repùbrica indipendénte. A l'à o riconosciménto de 'n sôlo pàize ménbro de l'ONU, ö sæ a Turchîa

(Védde Problêma de Cîpro).


Repùbrica Popolâre de Donetsk
Donetsk Repùbrica semiprescidençiâle Donetsk Eoröpa No ménbro Reclamòu da
Ucraìnn-a Ucraìnn-a
Donetsk a l'é riconosciûa a livéllo internaçionâle cómme pàrte de l'Ucraìnn-a scibén ch'a l'é sótt'a-o contròllo de 'n govèrno separatìsta ch'o l'à diciaròu a sò indipendénsa aprêuvo a-a rivoluçión ucraìnn-a do 2014, portàndo a-o sccéuppo da Goæra do Donbas. A Repùbrica a l'é riconosciûa cómme stâto indipendénte da-a Rùscia méntre a l'é reclamâ inta sò totalitæ da l'Ucraìnn-a cómme pàrte de l'Oblast de Donetsk.

(Védde Status polìtico de Donetsk)


Repúbrica de Kosovo
Kosovo Repùbrica parlamentâre Pristina Eoröpa No ménbro. O fa però pàrte do FMI e da Bànca Mondiâle. Reclamòu da
Sèrbia Sèrbia
Co-a goæra do Kosovo do 1999, o pàize o l'é pasòu sótt'a-o contròllo da-a Misción de Aministraçión a interim de Naçioî Unîe in Kosovo. Dòppo o faliménto di negoçiâti pe trêuva 'na soluçión, o Kosovo o s'é diciaròu indipendénte into 2008. 'Sta diciaraçión chi a no l'é stæta riconosciûa da-a Sèrbia ò da l'ONU ma da âtri 113 pàixi scì.

(Védde Riconosciménto internaçionâle de l'indipendénsa do Kosovo)


Repùbrica Popolâre de Luhansk
Luhansk Repùbrica semiprescidençiâle Luhansk Eoröpa No ménbro Reclamòu da
Ucraìnn-a Ucraìnn-a
Luhansk a l'é riconosciûa a livéllo internaçionâle cómme pàrte de l'Ucraìnn-a scibén ch'a l'é sótt'a-o contròllo de 'n govèrno separatìsta ch'o l'à diciaròu a sò indipendénsa aprêuvo a-a rivoluçión ucraìnn-a do 2014, portàndo a-o sccéuppo da Goæra do Donbas. A Repùbrica a l'é riconosciûa cómme stâto indipendénte da-a Rùscia méntre a l'é reclamâ inta sò totalitæ da l'Ucraìnn-a cómme pàrte de l'Oblast de Luhansk.

(Védde Status polìtico de Luhansk)


Oséçia do Sùd
Oséçia do Sùd Repùbrica semiprescidençiâle Tskhinvali Àzia-Eoröpa No ménbro Reclamòu da
Giörgia Giörgia
L'Oséçia do Sùd a l'à diciaròu a sò indipendénsa into 2008, cómme consegoénsa da segónda goæra de l'Oséçia do Sùd. L'Abkhazia a l'é riconosciûa da 5 pàixi ménbri de l'ONU (Rùscia, Scìria‎, Nauru, Nicaragua e Venesoêla) e 3 che no fan pàrte de l'òrganizaçión (Artsakh, Oséçia do Sùd e Transnistria).

(Védde Riconosciménto internaçionâle de l'indipendénsa de l'Abkhazia e de l'Oséçia do Sùd)


Repùbrica Democràtica Àraba di Saharawi
Sahara òcindentâle Repùbrica semiprescidençiâle El Aayùn Àfrica No ménbro Reclamòu da
Maròcco Maròcco / Sahara òcindentâle Sahara òcindentâle
O Sahara òcindentâle o l'é 'n teritöio no outònomo sótt-a-a supervixón do Comitâto de Naçioìn Unîe pi-â Decolonizaçión. O sò procèsso de decolonizaçión o s'é interótto into 1976, quànde a Spàgna, sò poténsa aministratrîxe, a l'à lascoòu o teritöio in virtù de l'Acòrdio Tripartîo de Madrìd, che però o no l'é vàlido a-i sénsi do dirìtto internaçionâle. A ciù pàrte da zöna a l'é d'ancheu òcupâ da-o Maròcco, da-o quæ a l'é ciamâ Provìnse Meridionâli, e rivendicâ inta sò totalitæ da-a Repùbrica Democràtica Àraba di Saharawi, ch'a controla a pàrte de l'àrea dîta Zöna Frànca (Védde Status polìtico do Sahara òcindentâle) A RDAS a l'é stæta riconosciûa da 84 stâti e a l'é un di ménbri fondatoî de l'Unión Africànn-a

(Védde Riconosciménto internaçionâle da Repùbrica Democràtica Àraba di Saharawi).


Repùbrica de Cìnn-a
Taiwán Repùbrica semiprescidençiâle Taipei Àzia No ménbro, però a Repùbrica de Cìnn-a a l'é stæta a pìn tìtolo ménbro de l'ONU da-o 1946 a-o 1971, ànno into quæ a l'é stæta sostitoîa da-a Repùbrica Popolâre Cinéize. O l'é ménbro da WTO. Reclamòu da
Cinn-a Cinn-a
Dòppo a fìn da goæra civîle cinéize into 1949 a Repùbrica de Cìnn-a a l'êa o sôlo raprezentànte pi-â Cìnn-a riconosciûo da l'ONU. A ògni mòddo, inte l'ànno 1971 a l'é stæta sostitoîa da-a Repùbrica Popolâre Cinéize. 14 stâti ménbri de l'ONU (ciù a Sànta Sêde) riconoscian a Repùbrica de Cìnn-a, comuneménte conosciûa cómme Taiwan ascì.

(Védde Status polìtico da Repùbrica de Cìnn-a).

Stâti no riconosciûi da mànco 'n ménbro de l'ONU

[modìfica | modìfica wikitèsto]
Stâto
(nómme ofiçiâ)
Nómme comùn Fórma de govèrno Capitâle/i Continénte Stâto ONU Sovranitæ Nòtte Poxiçión

Repùbrica de l'Artsakh
Nagorno Karabakh / Âto Karabakh Repùbrica semiprescidençiâle Stepanakert Àzia-Eoröpa No ménbro Reclamòu da
Azerbaijan Azerbaijan
Dòppo o cesâ do fêugo do 1994, o quæ o l'à segnòu a fìn da Prìmma Goæra do Nagorno Karabakh, a l'é stæta proclamâ a repùbrica, a quæ a l'à òcupòu i 4400 km² do sò teritöio ciù i 11.458 km² de teritöio azêro controlòu da l'ezèrcito armêno, a-o mêno scìnn-a-a Segónda Goæra do Nagorno Karabakh, quàndo l'àrea sótt'a-o sò contròllo a l'é amermâ a 3170 km². A Repùbrica de l'Artsakh a l'é riconosciûa da tréi pàixi che no són ménbri de l'ONU: Abkhazia, Oséçia do Sùd e Transnistria.

Repùbrica do Somaliland
Somaliland Repùbrica prescidençiâle Hargheisa Àfrica No ménbro Reclamòu da
Somalia Somalia
A-i 18 de màzzo do 1991 e tribù do nòrd àn diciaròu a nàscita da Repùbrica do Somaliland, formâ da-e regioìn aministratîve de Awdal, Hargheisa, Togdheer, Sanaag e Sool, separàndose da-a Somalia. A-a giornâ d'ancheu, nisciùn pàize o riconosce a Repùbrica do Somaliland.

Repùbrica Moldâva de Pridniestrov
Transnistria Repùbrica semiprescidençiâle Tiraspol Eoröpa No ménbro Reclamòu da
Moldàvia Moldàvia
A Transnistria a l'é riconosciûa a livéllo internaçionâle cómme 'na pàrte da Repùbrica Moldâva scibén ch'a l'é controlâ da-o govèrno separatìsta, o quæ o l'à diciaròu a sò indipendénsa inte l'ànno 1990.

(Védde Status polìtico da Transnistria)

O tratâto fondamentâle in sciô continénte antàrtico, ö sæ o Tratâto Antàrtico, o remanda, fìn quànde quésto o restiâ in vigô, e rivendicaçioìn de sovranitæ avansæ da vàrie naçioìn. Quéste no són dónca generalménte riconosciûe, scibén che gh'é di riconosciménti recìprochi tra çèrtidùn pàixi richiedénti. Pe de ciù a región ciamâ Tæra de Marie Byrd a no l'é rivendicâ da nisciùn pàize.

Òrdine de Mâta

[modìfica | modìfica wikitèsto]

Pe de ciù gh'é ascì l'Òrdine de Mâta, o quæ o l'é stæto diciaròu cómme 'n énte sovràn no statâle, ch'o l'à de relaçioìn diplomàtiche con 110 stâti[33] e ch'o l'é 'n ménbro òservatô de l'ONU scibén che no l'à 'n pròpio teritöio ma sôlo de àree èstra-teritoriâli inta çitæ de Rómma.

Inte l'ànbito do dirìtto internaçionâle, a creaçión de relaçioìn diplomàtiche de 'n Pàize con l'Òrdine de Mâta a l'inplica sôlo o riconosciménto do sò status, sénsa inplicâ in nisciùn mòddo l'acetaçión into pròpio teritöio de nòrme giurìdiche de l'Òrdine.

O Prinçipâto de Sealand

'Na micronaçión a l'é 'n'entitæ creâ cómme 'n pàize modéllo ch'a preténde d'êse 'n stâto indipendénte ma ch'a mànca do riconosciménto di âtri stâti e de òrganizaçioìn internaçionâli, òcupàndo 'n teritöio asæ picìn o inmaginâio. Pe de ciù àn de sòlito 'na popolaçión ridûta e nisciùn di atribûti de 'n Pàize sovràn, cómme o monopòlio da fòrsa, da sovranitæ ò do contròllo do teritöio ò da sò popolaçión. Méntre çèrtidùnn-e micronaçioìn rivendican efetivaménte 'n teritöio, a ciù pàrte de quéste a l'exìste in teorîa in sce 'n terén, 'n spàçio sociâle cómme 'n club ò 'n domìnio d’Internétte[34][35][36]. O stùdio académico de micronaçioìn e di govèrni alternatîvi o l'é dîto micropatologîa[37].

A ògni mòddo no confónde o tèrmine con stâto a riconosciménto limitòu ò micro-stâto.

A-a giornâ d'ancheu són restæ sôlo doî teritöi che són conscideræ 'na terra nullius, ö sæ:

  1. O Govèrno o sta a Cotonou da-o 1963.
  2. 2,0 2,1 A Repùbrica Socialìsta Soviética Bielorùscia e a Repùbrica Socialìsta Soviética Ucraìnn-a són intræ a fâ pàrte de l'ONU cómme pàrte de l'Unión Soviética. Dòppo o sò desfâse into 1991 tùtti doî i pàixi són stæti diciaræ cómme i pròppi "Stâti sucesoî" e àn continoòu a êse inte l'Òrganizaçión.
  3. Quésta a l'é a capitâle costituçionâle segóndo a Costituçión boliviànn-a (into sò artìcolo 6.I) e a l'é a sêde do potêre giudiçiâio, scibén che o govèrno do Pàize o se trêuva a La Paz, coscì cómme l'Asenblêa Legislatîva Plurinaçionâle de Bolìvia.
  4. Scibén che Gitega a l'é stæta çèrnia, a partî da-o dexénbre 2018, cómme a capitâle politìca do pàize, Bujumbura a resta a capitâle economìca e a sêde do govèrno.
  5. A sêde do Congrèsso Naçionâle do Cîle (Congreso Nacional de Chile) a l'é però a çitæ de Valparaíso.
  6. Into 1971 a Repùbrica Popolâre Cinéize a l'é diventâ 'n ménbro de l'ONU a-o pòsto da Repùbrica de Cìnn-a. Dónca a Repùbrica Popolâre Cinéize a l'à pigiòu o sò pòsto permanénte into Conséggio de Seguéssa.
  7. Yamoussoukro a l'é stæta dezignâ cómme capitâle into 1983, a ògni mòddo a ciù pàrte di ofìççi governatîvi a l'à ancón a sò sêde a Abidjan.
  8. 8,0 8,1 Tra o 1958 e o 1961 l'Egìtto e a Scìria‎ se són unîe inte 'n sôlo pàize, a Repùbrica Àraba Unîa.
  9. O Commonwealth de Filipìnn-e‎, asociòu a-i Stâti Unîi d’América, o l'é intròu inte Naçioìn Unîe into 1945. Into 1946, a Repùbrica de Filipìnn-e‎ a l'é diventâ indipendénte, mantegnìndo o sò pòsto cómme stâto sucesô.
  10. A vêgia Repùbrica Federâle de Germània e a Repùbrica Democràtica Tedésca són intræ a fâ pàrte de l'ONU into 1973. Tùtti doî i stâti àn continoòu a fâ pàrte de l'òrganizaçión cómme 'n ùnico ménbro dòppo a riunificaçión do 1990.
  11. O Parlaménto da Giòrgia o l'à però a sò sêde a Kutaisi.
  12. L'Ìndia a s'é unîa a l'ONU doî ànni depoî a sò indipendénsa.
  13. L'ONU a no riconósce l'anesción e a capitâle de Israêle in Geruzalèmme Èst, racomandàndo a-i sò ménbri de stabilî e pròpie anbasciæ, dònde a se trêuva a ciù pàrte de quéste.
  14. (ES) ¿Cuál es la verdadera capital de Israel: Jerusalén o Tel Aviv?, in sce blogs.20minutos.es. URL consultòu o 14 òtôbre 2017.
  15. Into 1999 o govèrno o l'à trasferîo a sò sêde a Putrajaya.
  16. A federaçión da Malaysia a l'é intrâ a fâ pàrte de Naçioìn Unîe into 1957. Into 1963 a l'à cangiòu o sò nómme in Malaysia e doî ànni dòppo Singapô o l'à òtegnûo l'indipendénsa, diventàndo un di stâti ménbri de l'ONU.
  17. L'antîgo e tradiçionâle nómme de Birmània o l'é stæto cangiòu a-i 18 de zùgno do 1989.
  18. Dæto che a Nauru no gh'é di pàixi bén definîi, quésto distréito o l'é diventòu de facto a capitâle da naçión, dæto ch'a se trêuva chi a sêde do govèrno.
  19. A çitæ olandéize de L'Aja a l'é però a sêde do govèrno, di Stâti generâli di Pàixi Bàsci (i Staten-Generaal), da magistratûa e da rescidénsa do rè William Alexander. Pe de ciù, a ciù pàrte de anbasciæ di âtri pàize se trêuvan chi.
  20. (ES) La cumbre islámica reconoce a Jerusalén oriental como capital de Palestina, Clarín. URL consultòu o 13 dexénbre 2017.
  21. (ES) Unión Europea ratifica a palestinos apoyo a solución de dos estados, El Tiempo. URL consultòu o 22 zenâ 2018.
  22. Inta diciaraçión de indipendénsa palestinéize do 1988 a l'é stæta proclamâ cómme capitâle Geruzalèmme Èst, ma a partî da-a sò anesción da pàrte de Israêle into 1967 a capitâle a l'é de facto Ramallah.
  23. (ES) Olivienza - Resumen Histórico - Conclusiones, in sce dip-badajoz.es. URL consultòu o 2 seténbre 2021.
  24. 24,0 24,1 Into 1945 a Cecoslovàchia a l'intrâ inte l'ONU. Dòppo a sò divixón do 1992 i doî stâti rizultànti, ö sæ Repùbrica Cêca e Slovàchia, no són stæti riconosciûi cómme sucesoî e dónca àn dovûo prezentâ 'na domànda d'adexón, acetâ into zenâ 1993.
  25. A Federaçión Rùscia a l'à asónto tùtte e càreghe de l'Unión Soviética dòppo a sò chéita into 1991.
  26. Co-a divixón da Repùbrica Federâle Socialìsta de Iogoslàvia into 1992, a Repùbrica Federâle de Iogoslàvia a l'é stæta riconosciûa cómme o sò stâto sucesô. Però a resoluçión 757 do Conséggio de Seguéssa de Naçioìn Unîe a l'à inpedîo quésto riconosciménto, sançionàndo a Iogoslàvia. Sôlo inte l'ànno 2000 o pàize o l'é stæto finalménte riconosciûo cómme stâto ménbro de l'ONU. Into 2003 o l'à cangiòu nómme in Sérbia e Montenéigro, mantegnûo scìnn-a-o 2006, quànde e doê entitæ se són separæ.
  27. Sri Jayawardenapura, 'na çitæ into distréito de Cónbo, a l'é stæta diciarâ capitâle into 1978, in rinpiàsso de Cónbo. Però a magistratûa, o prescidénte e o Prìmmo Minìstro àn ancón a sò sêde a Cónbo. Pe cóntra a nêuva capitâle a l'é a sêde do Parlaménto.
  28. A Lobamba a se trêuva pe cóntra a famìggia reâ e a sêde do potêre legislatîvo.
  29. Dodoma a l'à rinpiasòu Dar es Salaam into 1996 cómme capitâle do pàize. L'Asenblêa Naçionâle e o Prìmmo Minìstro se trêuvan a Dodoma, méntre o Prescidénte da Repùbrica e o Vîceprescidénte són inta vêgia capitâle.
  30. A Tanzania a l'é intrâ inte Naçioìn Unîe into 1961, segoîa tréi ànni dòppo da-a Repùbrica do Tanganica. Però, into 1964, i doî teritöi són stæti unîi inte l'ùnico stâto da Repùbrica Unîa de Tanzania.
  31. L'Unión Postâle Universâle, l'Agençîa Internaçionâle pe l'Energîa Atòmica, l'Òrganizaçión mondiâle pi-â propiêtæ inteletoâle e l'Unión Internaçionâle de Telecomunicaçioìn.
  32. Into 1947 o Régno do Yemen o l'intròu inte l'ONU, cangiàndo pöi nómme, into 1968 in Repùbrica Àraba do Yemen. Into 1967 a Federaçión de l'Àrabia Meridionâle a l'é diventâ 'n di stâti ménbri de l'òrganizaçión co-o nómme de Repùbrica Popolâre do Yemen do Sùd, cangiòu inte l'ànno 1970 con Repùbrica Democràtica Popolâre do Yemen. A-a fìn, into 1990 i doî pàixi se són unîi inta Repùbrica do Yemen, ch'a l'à tegnûo o sò pòsto cómme stâto ménbro.
  33. (ITENFRDEES) Ordine di Malta - Relazioni bilaterali, in sce orderofmalta.int. URL consultòu o 5 seténbre 2021.
  34. (EN) Mohhammad Bahareth, Micronations: For Those Who Are Tired of Existing Incompetent Governments and Are Longing for Something New and Refreshing, iUniverse, 2011, ISBN 1-462-06927-4.
  35. (ES) Astrid Portero, Micronaciones y Estados no reconocidos: la lucha por el reconocimiento internacional, in sce elordenmundial.com, 26 agòsto 2018. URL consultòu o 5 seténbre 2021.
  36. (EN) Jeffrey H. Corbett e Patrick J. Kish, Behind the Offshore Veil, iUniverse, 2009, ISBN 1-440-14663-2.
  37. (ES) ¿A qué juegan las micronaciones?, in sce diagonalperiodico.net, 26 arvî 2007. URL consultòu o 5 seténbre 2021.
  38. (EN) Westarctica, in sce defactoborders.org. URL consultòu o 5 seténbre 2021.
  39. (ES) La inenarrable historia de Talossa, el país fundado en el dormitorio de un niño, in sce elespanol.com. URL consultòu o 5 seténbre 2021.

Colegaménti estèrni

[modìfica | modìfica wikitèsto]