Ver o código fonte de "Alemaña"

{{outros homónimos|República Federal Alemá|este=o actual país que existe dende 1990|para=a República Federal de Alemaña de 1949–1990}}
{{sen referencias|data=outubro de 2015}}
{{1000}}
{{artigo de calidade}}
{{Xeografía política}}
'''Alemaña'''<ref>{{Cita libro |título=Dicionario Galaxia de usos e dificultades da lingua galega |editor=Benigno Fernández Salgado |editorial=Editorial Galaxia |ano=2004 |isbn=9788482887524 |páxina=1303 |cita=Alemaña}}</ref> ({{Audio|Gl-Alemaña.ogg|pronunciación}}) (en [[lingua alemá|alemán]]: ''Deutschland'' {{Audio|De-Deutschland.ogg| [ˈdɔʏtʃlant]}}, en [[Lingua soraba|alto sorabo]]: ''Němska'', en [[Lingua baixo saxoa|baixo alemán]]: ''Düütschland'', en [[Lingua soraba|baixo sorabo]]: ''Nimska'', en [[lingua dinamarquesa|dinamarqués]]: ''Tyskland'', en [[lingua frisoa|frisón]]: ''Dütschland'', en [[Lingua romaní|romaní]]: ''Jermaniya'') oficialmente '''República Federal de Alemaña''' ({{Audio|Gl-República Federal de Alemaña.ogg|pronunciación}}) (en [[Lingua alemá|alemán]]: ''Bundesrepublik Deutschland'' {{Audio|De-Bundesrepublik_Deutschland.ogg| [ˈbʊndəsʁepuˌbliːk ˈdɔʏtʃlant]}}) é un estado federal da [[Europa central]]. Limita ao norte co [[mar do Norte]], [[Dinamarca]] e o [[mar Báltico]], ao leste con [[Polonia]] e a [[República Checa]], ao sur con [[Austria]] e [[Suíza]], e ao oeste con [[Francia]], [[Luxemburgo]], [[Bélxica]] e os [[Países Baixos]]. O territorio alemán espállase ao longo de 357.021 km² e está influenciado, na meirande parte do territorio, por un [[clima temperado|clima temperado estacional]].

Cunha poboación por riba dos 82 millóns de habitantes, é o país máis poboado da [[Unión Europea]] e o terceiro entre os países cunha maior comunidade estranxeira. A rexión chamada [[Xermania (Roma)|Xermania]], habitada polos [[Xermanos]], foi coñecida e [[Xermania (libro)|documentada]] antes do ano [[-100|100 a.C.]]. Dende o [[século X]] os territorios alemáns formaron parte do [[Sacro Imperio Romano Xermánico]] até [[1806]]. Durante o [[século XVI]], as rexións setentrionais alemás convertéronse no centro da [[Reforma protestante]]. Como nación-estado moderno, a primeira unificación alemá produciuse en [[1871]], durante a [[guerra franco-prusiana]]. Trala [[Segunda guerra mundial]], Alemaña ficou dividida en dous estados con fronteiras determinadas polas tropas aliadas en [[1949]]. Ambos países [[Reunificación alemá|reunificáronse]] en [[1990]]. Alemaña (RFA) foi membro fundador da [[Comunidade Económica Europea|CEE]] en [[1957]], convertida na [[Unión Europea]] en [[1993]]. Asemade, o país forma parte da [[Zona Schengen]] e adoptou o [[Eurozona|Euro]] en [[1999]].

Alemaña é unha [[república parlamentaria]] [[Federación|federal]] constituída por [[Estados de Alemaña|dezaseis estados]] (en [[Lingua alemá|alemán]]: ''Bundesländer''). A capital e principal cidade do país é [[Berlín]]. É membro das [[Nacións Unidas]], a [[OTAN]], o [[G8]] e o [[G4]], e tamén asinou o [[protocolo de Kyoto]]. O país constitúe a [[Lista de países por PIB (PPA)|quinta maior economía]] por [[PIB]] e o principal país exportador no ano [[2007]]. En termos absolutos, é o segundo país do mundo cunha maior dotación orzamentaria para a cooperación co desenvolvemento,<ref>{{Cita web |url=http://www.topnews.in/germany-worlds-second-biggest-aid-donor-after-us-229970 |título=Germany world's second biggest aid donor after US |data-acceso=17 de maio de 2008 |data-arquivo=24 de maio de 2011 |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20110524095558/http://www.topnews.in/germany-worlds-second-biggest-aid-donor-after-us-229970 |url-morta=yes }}</ref> e o sexto en gasto militar.<ref>{{Cita web |url=http://www.sipri.org/contents/milap/milex/mex_major_spenders.pdf/download |título=The fifteen major spenders in 2006 |data-acceso=17 de maio de 2008 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20070814224502/http://www.sipri.org/contents/milap/milex/mex_major_spenders.pdf/download |dataarquivo=14 de agosto de 2007 |urlmorta=yes }}</ref> O país desenvolveu un [[Listaxe de países por Índice de Desenvolvemento Humano|alto nivel de vida]] e estableceu un complexo sistema de seguridade social. Posúe unha posición chave nos asuntos exteriores [[Europa|europeos]] e mantén diversos acordos de colaboración internacionalmente. Alemaña está recoñecida como un líder [[ciencia|científico]] e [[tecnoloxía|tecnolóxico]] en diversos eidos.<ref>{{Cita web |url=http://www.iht.com/articles/2008/04/04/europe/poll.php |título=The leader of Europe? Answers an ocean apart |data-acceso=04 de abril de 2008 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20080404235732/http://www.iht.com/articles/2008/04/04/europe/poll.php |dataarquivo=04 de abril de 2008 |urlmorta=yes }}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.innovations-report.de/html/berichte/informationstechnologie/bericht-109339.html |título=Confidently into the Future with Reliable Technology |data-acceso=17 de maio de 2008 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20131105055439/http://www.innovations-report.de/html/berichte/informationstechnologie/bericht-109339.html |dataarquivo=05 de novembro de 2013 |urlmorta=yes }}</ref>

== Etimoloxía ==
O termo "Alemaña" deriva do [[Lingua francesa|francés]] ''Allemagne'' (terra dos [[alamáns]]), en referencia ao pobo xermánico de mesmo nome que vivía na actual rexión fronteiriza entre [[Francia]] e Alemaña, e que durante o [[século V]] cruzou o [[Río Rin]] e invadiu a [[Galia]].<ref>{{cita web |url=http://mundoestranho.abril.com.br/geografia/pergunta_287633.shtml |título=Por que o nome de alguns países muda de um lugar para outro? |publicación=[[Mundo Estranho]] |autor=Motomura, Marina |dataacceso=21 de marzo de 2013 |lingua=pt |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20090222061707/http://mundoestranho.abril.com.br/geografia/pergunta_287633.shtml |dataarquivo=22 de febreiro de 2009 |urlmorta=yes }}</ref> O país tamén é coñecido por ''Xermania'', que deriva do [[lingua latina|latín]] ''Germania'' (terra dos [[xermanos]]).<ref>{{Cita libro|url=http://books.google.com.br/books?id=B84ZaAdGbS4C&dq |autor=[[Hagen Schulze|Schulze, Hagen]] |título=Germany: A New History |idioma=inglés |lugar=[[Cambridge, Massachusetts|Cambridge, MA]] |editorial=[[Harvard University Press]] |ano=1998 |páxinas=368 }}</ref>

Debido á súa situación xeográfica no [[Europa central|centro de Europa]] e á súa longa historia coma rexión formada por variados tribos e estados, hai unha gran variedade de nomes do país, probablemente máis que calquera outra rexión europea. Así, en xeral, os nomes de Alemaña pódense clasificar en seis grupos diferentes:
 
* Do [[Lingua protoxermánica|protoxermánico]] "Þeudiskaz" (''da xente'') xorden os nomes de ''Deutschland'' ([[lingua alemá|alemán]]), ''Þýskaland'' ([[lingua islandesa|islandés]]) ou ''Tyskland'' ([[lingua dinamarquesa|dinamarqués]]).
* Do [[lingua latina|latín]] "[[Xermania (Roma)|Germania]]" xorden por exemplo ''Germany'' ([[lingua inglesa|inglés]]), ''Germania'' ([[lingua italiana|italiano]]) ou ''An Ghearmáin'' ([[lingua gaélica irlandesa|irlandés]]).
* A partir do nome da tribo dos [[alamáns]] xorde o [[lingua galega|galego]] ''Alemaña'', ademais doutros exemplos como o [[Lingua bretoa|bretón]] ''Alamagn'', o [[lingua turca|turco]] ''Almanya''.
* Do nome da tribo dos [[saxóns]] proveñen por exemplo o [[lingua estoniana|estoniano]] ''Saksamaa'' e o [[lingua finesa|finés]] ''Saksa''.
* Do [[linguas eslavas|antigo eslavo]] proveñen, entre outras, as formas ''Njemačka'' ([[lingua bosníaca|bosníaco]]), ''Nemačka'' ([[lingua serbia|serbio]]) ou ''Nemčija'' ([[lingua eslovena|esloveno]]).
* Posiblemente da palabra [[lingua xermánica|xermánica]] Volk (''folk'') xorden o [[lingua letoa|letón]] ''Vācija'' ou o [[lingua lituana|lituano]] ''Vokietija''.

== Historia ==
{{Artigo principal|Historia de Alemaña}}
=== Tribos xermánicas ===
{{Artigo principal|Pobos xermánicos|Xermania (Roma)}}
A etnoxénese das [[pobos xermánicos|tribos xermánicas]] asúmese que ocorreu durante a [[Idade de Bronce]] [[Países nórdicos|nórdica]] ou, ao máis tardar, durante a [[Idade de Ferro]] [[Roma antiga|prerromana]]. A partir da [[Escandinavia]] meridional e do norte de Alemaña, as tribos comezaron a expandirse cara ao sur, leste e oeste no [[século -I|século I a. C.]], e entraron en contacto coas tribos [[celtas]] da [[Galia]], así como tribos [[Linguas iranias|iranianas]], [[Báltico|bálticas]], e tribos [[Eslavo|eslavas]] na [[Europa Oriental]]. Pouco se sabe sobre historia xermánica antes diso, excepto a través das súas interaccións co [[Imperio Romano]], pescudas etimolóxicas e achados arqueolóxicos.

[[Ficheiro:Germanic tribes (750BC-1AD).png|miniatura|esquerda|Expansión das [[tribos xermánicas]] ([[-750|750 a. C.]] - [[1|1 d. C.]]).]]
Por orde do emperador [[Augusto]], o xeneral romano Publius Quinctilius Varus comezou a invadir [[Xermania (Roma)|Xermania]] (termo usado polos romanos para definir un territorio que comezaba no [[río Rin]] e ía até os [[Urais]]), e foi neste período cando as tribos xermánicas se familiarizaron coas tácticas de guerra romanas, mantendo porén a súa identidade tribal. No [[9|9 d. C.]], tres [[lexión romana|lexións romanas]] lideradas por Varo foron derrotadas polo líder [[Queruscos|querusco]] [[Arminio]] na [[batalla da fraga de Teutoburgo]]. O territorio da actual Alemaña, así como os vales dos [[río Rin|ríos Rin]] e [[Danubio]], permaneceron fóra do [[Imperio Romano]]. No ano [[100|100 d. C.]], na época do libro ''[[Xermania (libro)|Xermania]]'' de [[Publio Cornelio Tácito]], as tribos xermánicas asentadas ao longo do Rin e do Danúbio (a ''Limes Germanicus'' ou ''fronteira xermánica'') ocupaban a maior parte da área da actual Alemaña. O [[século III]] viu o xurdir dun gran número de tribos xermánicas occidentais: [[alamáns]], [[francos]], [[chatti]], [[saxóns]], [[pobo frisón|frisios]], [[anglos]], [[suevos]], [[visigodos]], [[vándalos]], [[godos]], [[ostrogodos]], [[longobardos]], [[sicambres]] e [[Turinxia|turinxios]]. Ao redor do [[260]], os pobos xermánicos romperon as súas fronteiras do Danubio e expandiron a ''limes'' cara ás terras romanas.

No ano [[723]] o territorio da [[Xermania (Roma)|Xermania]] central foi obxecto da predicación do apóstolo [[Inglaterra|inglés]] ''Wynfrith'', que adoptou o nome latino co que foi canonizado de Bonifacio. A conversión dos [[saxóns]] do norte deuse só durante o imperio [[Carlomagno|carolinxio]] (comezos do [[século IX]]), coa súa conversión [[Carlomagno]] ao final puido civilizar a súa rexión, unificando culturalmente a Alemaña, como os romanos fixeran na [[Galia]].

=== Sacro Imperio Romano Xermánico (962-1806) ===
{{Artigo principal|Sacro Imperio Romano Xermánico}}
[[Ficheiro:Balduineum Wahl Heinrich VII.jpg|miniatura|Os Príncipe Electores do [[Sacro Imperio Romano]] ([[1341]]).]]
O [[25 de decembro]] de [[800]] foi fundado o [[Dinastía Carolinxia|Imperio Carolínxio]], o cal foi dividido en [[843]]. O imperio medieval xurdiu coa porción oriental deste, existindo en diversas formas dende [[962]] até [[1806]]. Estendíase dende o [[Río Eider]], ao norte do país, até o [[Mar Mediterráneo|Mediterráneo]], no litoral sur. Moitas veces referido coma o [[Sacro Imperio Romano]] (ou o Antigo Imperio), foi oficialmente chamado Sacro Imperio Romano da Nación Alemá (en [[lingua latina|latín]]: "Sacro Romanum Imperium Nationis Germanicæ") a partir de [[1448]], para axustar o nome para o seu territorio de entón.

[[Ficheiro:Lucas Cranach (I) workshop - Martin Luther (Uffizi).jpg|miniatura|esquerda|178px|[[Martiño Lutero]] deu inicio á [[Reforma protestante]].]]
Só co reinado dos emperadores [[saxóns|Otonianos]] (919-1024) foron consolidados os [[duque|ducados]] de [[Lorena (rexión)|Lorena]], [[Saxonia]], [[Franconia]], [[Suabia]], [[Turinxia]] e [[Baviera]], e o rei alemán foi coroado [[Emperador do Sacro Imperio Romano]] desas rexións en [[962]]. Baixo o reinado dos emperadores [[francos|Salianos]] (1024-1125), o Sacro Imperio Romano absorbeu o norte da [[Italia]] e a [[Borgoña]]. Con todo, o emperador perdeu parte do poder a través da [[Querela das Investiduras]] coa [[Igrexa católica]]. Baixo os emperadores [[Casa de Hohenstaufen|Hohenstaufen]] (1138-1254), os príncipes alemáns aumentaron a súa influencia cara ao sur e o leste, territorios habitados por [[Eslavos|pobos eslavos]], [[báltico]]s e [[estonia]]nos antes da ocupación alemá da rexión.

Co colapso do poder imperial en [[1250]], debido ao constante batallar coa [[Igrexa católica]], fíxose necesario a creación dun novo sistema de escolla do emperador. Creouse así, o consello dos sete príncipes-electores, que tiñan o poder de escoller o comandante do Sacro Imperio. Durante ese período, as cidades comerciais uníronse para protexer os seus intereses comúns; sendo a máis coñecida delas a [[Liga Hanseática]], que reunía poderosas cidades do norte alemán como [[Hamburgo]] e [[Bremen]]. A partir do [[século XV]], os emperadores foron elixidos case exclusivamente a partir da dinastía [[Habsburgo]] de [[Austria]].

O monxe [[Martiño Lutero]] publicou as súas [[Protestantismo|95 Teses]] en [[1517]], desafiando as prácticas da [[Igrexa católica]], e dando inicio á [[Reforma protestante]]. O [[luteranismo]] tornouse a relixión oficial de moitos estados alemáns tras [[1530]] o que levou a conflitos relixiosos resultantes da división relixiosa no imperio, que xeraron a [[guerra dos Trinta Anos]] (1618-1648) que devastou os territorios alemáns. A [[Paz de Westfalia]] ([[1648]]) acabou coa guerra relixiosa entre os estados alemáns, mais o imperio estaba ''[[de facto]]'' dividido en moitos principados independentes. De [[1740]] en diante, o dualismo entre a Monarquía austríaca dos [[Habsburgo]] e o [[Reino de Prusia]] dominou a historia alemá. En [[1806]], o ''Imperium'' foi disolto como resultado das [[guerras napoleónicas]].

=== Restauración e revolución (1814-1871) ===
{{Artigo principal|Confederación Xermánica}}
{{Artigo principal|Unión Alfandegueira Alemá}}
[[Ficheiro:Nationalversammlung in der Paulskirche.jpg|miniatura|esquerda|O [[Parlamento de Frankfurt]] ([[1848]]).]]
Despois da caída de [[Napoleón I de Francia|Napoleón Bonaparte]], o [[Congreso de Viena]] reuniuse en [[1814]] e a súa resolución fundou a [[Confederación Xermánica]] (en [[lingua alemá|alemán]]: ''Deutscher Bund''), a unión de [[Confederación Xermánica#Estados membros|trinta e nove estados soberanos]].

Desentendementos coa restauración política proposta polo [[Congreso de Viena]], parcialmente levou ao xurdir de movementos [[Liberalismo|liberais]], esixindo unidade e a liberdade. Estes, porén, foron reprimidos con novas medidas de represión por parte do estadista austríaco [[Klemens Wenzel von Metternich|Metternich]]. A ''[[Unión Alfandegueira Alemá|Zollverein]]'', unha unión aduaneira, procuraba unha unión económica dos estados alemáns. Durante esta época, moitos alemáns foran axitados cos ideais da [[Revolución Francesa]], e o [[nacionalismo]] pasou a ser unha forza máis significativa, especialmente entre os mozos intelectuais. Por primeira vez, o negro, o vermello e o dourado foron escollidos para representar o movemento, os cales máis tarde se tornaron as cores da [[bandeira de Alemaña]].

Por mor dunha [[Revolucións de 1848|serie de movementos revolucionarios na Europa]], que estabeleceron con éxito unha república [[Revolución de 1848|en Francia]], intelectuais e burgueses comezaron a [[Revolución de 1848|Revolución de 1848 nos Estados alemáns]]. Os monarcas inicialmente aceptaron as esixencias dos revolucionarios liberais para conter a mobilización popular. Ao Rei [[Frederico Guillerme IV de Prusia|Frederico Guillerme IV]] foille ofrecido o título de [[Emperador]], mais sen poder [[absolutismo|absoluto]]. Con todo, rexeitou a coroa e a proposta de [[Monarquía constitucional|Constitución]], o que conduciu a un revés temporal no movemento.

O conflito entre o rei [[Guillerme I de Alemaña|Guillerme I]] de [[Prusia]] e o parlamento cada vez máis liberal foi roto durante a reforma militar en [[1862]], cando o rei nomeou a [[Otto von Bismarck]] o novo [[Primeiro Ministro]] de [[Prusia]]. Bismarck trabou con logro unha [[Guerra dos Ducados|guerra coa Dinamarca]], en [[1864]]. A vitoria prusiana na [[guerra austro-prusiana]] de [[1866]] permitiu crear a [[Confederación Alemá do Norte]] (en [[Lingua alemá|alemán]]: ''Norddeutscher Bund''), que excluía a [[Imperio austríaco|Austria]], ex-líder dos estados alemáns, dos asuntos dos Estados restantes.

=== Imperio alemán (1871-1918) ===
{{Artigo principal|Unificación Alemá|Imperio alemán}}
[[Ficheiro:Wernerprokla.jpg|miniatura|dereita|Fundación da moderna Alemaña en [[Versalles]], [[Francia]], en [[1871]]. [[Otto von Bismarck|Bismarck]] aparece no centro cun uniforme branco.]]
O estado coñecido como ''Alemaña'' foi [[Unificación Alemá|unificado]] como un moderno Estado-nación en [[1871]], cando o [[imperio alemán]] foi creado co [[Reino de Prusia]], o seu principal constituínte. Trala derrota francesa na [[guerra franco-prusiana]], o Imperio alemán foi proclamado en [[Palacio de Versalles|Versalles]] o [[18 de xaneiro]] de [[1871]]. A [[Casa de Hohenzollern]] de Prusia declarou o novo imperio, con capital en [[Berlín]]. O imperio, coñecido como ''[[Segundo Reich]]'' era unha unificación de tódalas partes de Alemaña, agás [[Austria]], a ''Kleindeutschland'' ("Pequena Alemaña"). A partir de [[1884]], o país comezou a estabelecer [[Colonialismo|colonias]] fóra de [[Europa]], primeiro por iniciativa privada e despois co aval estatal. Durante ese período experimentou un gran crecemento económico, cunha forte industrialización, especialmente das industrias [[minería|mineira]] e [[metalurxia|metalúrxica]], e das derivadas das [[electricidade|enxeñarías eléctrica]], [[Enxeñaría mecánica|mecánica]] e [[Enxeñaría química|química]].

[[Ficheiro:Map-DR-Prussia.svg|esquerda|miniatura|O [[Imperio Alemán]] ([[1871]]-[[1918]]), co [[Reino de Prusia]] en azul.]]
No ''[[Gründerzeit]]'', período posterior á [[unificación de Alemaña|unificación]], a política externa de [[Guillerme I de Alemaña|Guillerme I]] garantiu a posición do [[Imperio Alemán]] mediante alianzas comerciais e políticas con outros países europeos. Deste xeito, foi illando a [[Terceira República Francesa|Francia]] por medios diplomáticos, a través de acordos secretos. A unificación foi consolidada con [[Rusia]] como principal aliada.

Con todo, o káiser [[Guillerme II de Alemaña|Guillerme II]], como [[Novo Imperialismo|outras potencias europeas]], tomou un curso [[imperialismo|imperialista]] debido á fricción cos países veciños. A maior parte das alianzas que Alemaña tiña non foron renovadas, e as novas alianzas excluían o país. Especificamente, Francia estabeleceu novas relacións coa sinatura da ''entente cordiale'' co [[Reino Unido]] e garantiu os lazos co [[Imperio Ruso]]. Alén dos contactos con [[Austria-Hungría]], Alemaña tornouse cada vez máis illada. Tivo inicio o período armamentista, a [[Paz Armada]].

O imperialismo alemán, a [[Weltpolitik]], superou as súas propias fronteiras e uniuse a outros poderes europeos que reivindicaban a súa parte de [[África]], dividida na [[Conferencia de Berlín]]. Alemaña obtivo varios anacos do continente, como a [[África Oriental Alemá]], o [[Suroeste Africano Alemán]], [[Togolandia]] e o [[Camerún]]. A repartición de África causou tensión entre as [[grandes potencias]], o que contribuíu para as condicións que levaron á [[primeira guerra mundial]].

O [[Asasinato de Saraxevo|asasinato]] en Saraxevo do príncipe [[Francisco Fernando de Austria]] o [[28 de xuño]] de [[1914]] desencadeou a [[primeira guerra mundial]]. Alemaña, como parte das [[Potencias Centrais]], foi derrotada polo [[Aliados da primeira guerra mundial|bando aliado]]. A [[revolución alemá]] estourou en [[novembro]] de [[1918]], o que forzou ao [[káiser]] Guillerme I e a tódolos príncipes á [[abdicación]]. O [[11 de novembro]] foi asinado un armisticio que puxo fin á coñecida como "Gran Guerra". Alemaña foi forzada a asinar o [[Tratado de Versalles]] en [[xuño]] de [[1919]]. A súa negociación, ao contrario da diplomacia tradicional de posguerra, excluíu as derrotadas [[Potencias Centrais]]. O tratado foi percibido no país xermánico como unha humillante continuación da guerra por outros medios, e a súa dureza é frecuentemente citada como unha das causas do ascenso do [[nazismo]].

=== República de Weimar (1919-1933) ===
{{Artigo principal|República de Weimar}}
[[Ficheiro:Stab-in-the-back postcard.jpg|miniatura|Ilustración da época sobre a Dolchstoßlegende, unha táctica da dereita da época para acceder ao poder.]]
Tralo éxito da [[Revolución Alemá]] en [[novembro]] de [[1918]], foi proclamada a [[República de Weimar]]. A súa [[Constitución de Weimar|constitución]] entrou en vigor coa sinatura do [[Presidente de Alemaña|Presidente]] [[Friedrich Ebert]] o [[11 de agosto]] de [[1919]]. O [[Partido Comunista de Alemaña]] (''Kommunistische Partei Deutschlands'', KPD) foi creado por [[Rosa Luxemburg]] e [[Karl Liebknecht]] en [[1918]], e o Partido dos Traballadores Alemán (''Deutsche Arbeiterpartei'', DAP), en [[xaneiro]] de [[1919]]. Este último foi o antecedente do [[Partido Nacionalsocialista Alemán dos Traballadores]]  (''Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei'', NSDAP''), coñecido tamén como [[Partido Nazi]], unha abreviación de Nationalsozialist, por analoxía con ''Sozi'', de Sozialdemokrat ([[Partido Socialdemócrata de Alemaña]]), rival político do DAP.

Sufrindo as duras condicións impostas polo [[Tratado de Versalles]], xunto cunha longa sucesión de gobernos máis ben inestábeis, cada vez había menos identificación política coa [[Parlamentarismo|democracia parlamentaria]]. Esta situación foise agravando pola ampla divulgación dun mito político por parte da dereita ([[Monarquía|monárquicos]], ''[[völkisch]]s'' e [[nazis]]): a ''[[Dolchstoßlegende]]'' ou ''coitelada polas costas'', que alegaba que Alemaña perdera a [[Primeira guerra mundial|Gran Guerra]] debido á [[Revolución Alemá]] e non á derrota militar. Por outro lado, os partidos da esquerda [[comunismo|comunista]], como a ''[[Liga Espartaquista|Spartakusbund]]'', querían abolir o que entendían como "[[Capitalismo|goberno capitalista]]" e estabelecer un [[comunismo de consellos]], o ''Räterepublik''. Diversos partidos crearon [[Freikorps|tropas paramilitares]] ou ''Freikorps'' , e producíronse  asasinatos por motivos políticos. Os ''Freikorps'' sementaban a violencia e a rabia entre o pobo, que sufría unha elevada taxa de [[desemprego]] e [[pobreza]]. Despois dunha serie de gabinetes frustrados, o presidente [[Paul von Hindenburg]], empurrado polos seus asesores de dereita, nomeou [[chanceler de Alemaña|chanceler]] a [[Adolf Hitler]] o [[30 de xaneiro]] de [[1933]].

=== Terceiro Reich (1933-1945) ===
{{Artigo principal|Alemaña nazi|Segunda guerra mundial}}
[[Ficheiro:Bundesarchiv Bild 183-H1216-0500-002, Adolf Hitler.jpg|miniatura|upright|[[Adolf Hitler]], líder do [[Alemaña nazi|Terceiro Reich]].]]
O [[27 de febreiro]] de [[1933]] produciuse o [[incendio do Reichstag]]. Como consecuencia, algúns dereitos democráticos fundamentais foron rapidamente revogados por un decreto de emerxencia. Unha Lei de plenos poderes deulle a Hitler o poder lexislativo absoluto. Só o [[Partido Socialdemócrata de Alemaña|Partido Socialdemócrata]] votou en contra. O [[Partido Comunista de Alemaña]] non foi quen de presentar oposición, pois os seus membros foran asasinados ou presos. A centralización [[totalitarismo|totalitaria]] estatal foi estabelecida por unha serie de decretos políticos, e Alemaña tornouse nun [[Unipartidismo|Estado de partido único]].

Houbo queimas de libros de autores considerados "inimigos da nación" e persecucións a artistas e científicos, polo que moitos emigraron, principalmente cara aos [[Estados Unidos de América]]. A industria foi fortemente regulamentada con cotas e requirimentos, para mudar a economía a unha base produtiva de guerra. En [[1936]] as tropas alemás entraron na desmilitarizada [[Renania]], e as políticas de acougo do [[primeiro ministro do Reino Unido]] [[Neville Chamberlain]] resultaron insuficientes. Entusiasmado, Hitler seguiu adiante dende [[1938]] co seu plan de crear a ''[[Großdeutschland]]'', a Grande Alemaña. En marzo deste ano comezou coa ''[[Anschluss]]'', a anexión de [[Austria]]. Para evitar unha guerra de dúas frontes, Hitler concluíu o [[Pacto Molotov-Ribbentrop]] coa [[Unión Soviética]], un pacto que el mesmo rompería máis tarde.

En [[1939]], as tensións de nacionalismo, militarismo, e cuestións territoriais levaron ao Terceiro Reich á ''blitzkrieg'', a "guerra lóstrego", o [[1 de setembro]] contra [[Polonia]]. Dous días despois, o [[Reino Unido]] e [[Francia]] fixeron cadansúa declaración de guerra, o que supuxo o inicio da [[Segunda guerra mundial]]. Alemaña rapidamente logrou control directo ou indirecto da maioría de [[Europa]].

[[Ficheiro:Potsdamer Platz 1945.jpg|miniatura|esquerda|[[Berlín]] en ruínas trala fin da [[segunda guerra mundial]], [[Potsdamer Platz]], [[1945]].]]

O [[22 de xuño]] de [[1941]], Hitler rachou o pacto coa [[Unión Soviética|URSS]]. Abriu a Fronte Oriental e puxo en marcha a [[Operación Barbarossa]], a  invasión da Unión Soviética. En decembro dese ano, o [[Imperio do Xapón|Xapón]], aliado do Terceiro Reich, [[Ataque a Pearl Harbor|atacou a base de Pearl Harbor]] nas illas de [[Hawai| Hawai‘i]], e así Alemaña declarou a guerra aos [[Estados Unidos de América]]. Aínda que inicialmente o exército alemán avanzou rapidamente sobre a Unión Soviética, a [[batalla de Stalingrado]] marcou un xiro importante na contenda, pois fixo recuar a ''[[Wehrmacht]]'', o exército alemán. O [[Desembarco de Normandía]] marcou unha volta importante sobre a Fronte Occidental. As forzas aliadas desembarcaron no norte de Francia e avanzaron con rapidez, o que precipitou a derrota de Alemaña. O [[8 de maio]] de [[1945]], [[Día da Vitoria en Europa|as forzas armadas alemás capitularon]] trala ocupación de [[Berlín]] polo [[Exército Vermello]] .

No que foi coñecido posteriormente como o [[Holocausto]], o [[Terceiro Reich]] elaborou políticas que subxugaban directamente moitos colectivos, entre eles a comunidade [[xudaísmo|xudía]], o [[pobo xitano]], persoas [[homosexualidade|homosexuais]], membros da disidencia [[política]] ou persoas con [[discapacidade]]. Durante este período, calcúlase que preto de once millóns de persoas foron asasinadas, incluídas as vítimas dos [[campo de concentración|campos de concentración e exterminio]]. No total, a segunda guerra mundial e o xenocidio nazi foron responsábeis duns 35 millóns de vítimas mortais en [[Europa]].

=== División e reunificación (1945-1990) ===
{{Artigo principal|República Democrática Alemá|Reunificación alemá}}
[[Ficheiro:Map-Germany-1945.svg|miniatura|dereita|250px|Zonas ocupadas polos [[aliados da segunda guerra mundial|aliados]] en Alemaña en [[1947]], cos territorios ao leste da liña Oder-Neisse baixo administración [[Polonia|polaca]] ou anexión [[Unión Soviética|soviética]], alén do [[protectorado de Sarre]] e a [[Muro de Berlín|Berlín dividida]]. A [[Alemaña Oriental]] era formada pola Zona Soviética, mentres a [[Alemaña Occidental]] era formada polas zonas [[Estados Unidos de América|estadounidense]], [[Reino Unido|británica]] e [[Francia|francesa]] en [[1949]] e do [[Sarre]] en [[1957]].]]

A guerra supuxo, entre outros, a morte de case dez millóns de soldados alemáns e civís, a expulsión duns 15 millóns de alemáns dos [[Conferencia de Potsdam|territorios orientais]] e doutros países e a destrución de varias cidades. O resto do territorio nacional foi dividido coa ocupación militar das [[Aliados da segunda guerra mundial|potencias aliadas]]. [[Berlín]], así mesmo, ficou dividida en catro zonas.

Os sectores controlados por [[Francia]], o [[Reino Unido]] e os [[Estados Unidos de América]] fusionáronse o [[23 de maio]] de [[1949]] e formaron a [[República Federal Alemá (1949–1990)|República Federal de Alemaña]], a ''Bundesrepublik Deutschland'', con capital en [[Bonn]]. O [[7 de outubro]] dese mesmo ano, a Zona Soviética creou a [[República Democrática de Alemaña]], a ''Deutsche Demokratische Republik'', con capital en [[Berlín|Berlín Leste]].  A RFA declarou que o ''status'' de Bonn como capital era provisional, a fin de salientar que a existencia de dous Estados alemáns foi unha solución artificial e provisional.

A [[Alemaña Occidental]], estabelecida como unha [[república federal]] [[Parlamentarismo|parlamentaria]] e cunha "economía social de mercado", foi aliada dos [[Estados Unidos de América]], [[Francia]] e o [[Reino Unido]]. O país chegou a beneficiarse dun crecemento económico prolongado a partir da [[1950|década de 1950]], o que se coñeceu como ''Wirtschaftswunder'' ou milagre económico alemán. Ingresou na [[OTAN]] en [[1955]] e foi membro fundador da [[Comunidade Económica Europea]] en [[1958]].

[[Ficheiro:Thefalloftheberlinwall1989.JPG|miniatura|esquerda|O [[Muro de Berlín]] na fronte da [[Porta de Brandeburgo]] pronto trala súa apertura en [[1989]].]]
Pola súa parte, a [[Alemaña Oriental]] foi un estado do [[bloque do leste]] baixo control político e militar da [[Unión Soviética]] a través do [[Pacto de Varsovia]]. O poder político foi executado exclusivamente polo ''[[Politburo]]'', os principais membros do [[Partido Socialista Unificado de Alemaña]]. O seu poder foi asegurado polo [[Stasi]], un [[servizo secreto]], e unha variedade de sub-organizacións que controlaban tódolos aspectos da sociedade. Á súa vez, as necesidades básicas da poboación foron cubertas por custos baixos polo Estado. A economía planificada foi implantada, e máis tarde a RDA pasou a ser un estado do [[COMECON]]. O [[Muro de Berlín]], construído en [[1961]] para impedir a fuga para Alemaña Occidental, tornouse nun símbolo da coñecida como [[guerra fría]].

As tensións entre os dous estados alemáns foron lixeiramente calmadas no inicio dos anos [[1970]] polo [[Chanceler de Alemaña|chanceler]] [[Willy Brandt]] mediante a ''[[Ostpolitik]]'', que incluíu a aceptación ''[[de facto]]'' das perdas territoriais de Alemaña na [[Segunda guerra mundial]].

Por mor dunha crecente migración do Leste para Alemaña Occidental a través de [[Hungría]] e de manifestacións en masa durante o verán de [[1989]], as autoridades do Leste alemán facilitaron as condicións fronteirizas en novembro, e permitiron o tránsito do Leste cara ao Occidente. A medida foi orixinalmente concibida como un método de presión para manter a Alemaña Oriental como un estado. Porén, a abertura da fronteira acelerou o proceso de reforma na Alemaña Oriental. Este finalmente concluíu co ''[[Tratado Dous Máis Catro]]'' o [[12 de setembro]] de [[1990]] e a [[reunificación alemá]] ocorreu en [[3 de outubro]] de [[1990]]. Segundo os termos do tratado, as catro potencias ocupantes renunciaban aos seus dereitos, e Alemaña recuperaba a plena [[soberanía]] do territorio.

=== República de Berlín e integración na UE ===
[[Ficheiro:Euro banknotes.png|miniatura|dereita|Alemaña adoptou o [[euro]] o [[1 de xaneiro]] de [[2002]].]]
Con base na Lei Bonn-Berlín, aprobada polo parlamento o [[10 de marzo]] de [[1994]], a capital do Estado unificado pasou a ser [[Berlín]]. [[Bonn]] obtiña o ''status'' único de ''Bundesstadt'' (cidade federal) e retivo algúns ministerios federais. A mudanza do goberno foi concluída en [[1999]].

Dende a reunificación, Alemaña vén tendo un rol de liderado na [[Unión Europea]] e na [[OTAN]]. Participou no exército que garantiu a estabilidade nos [[Balcáns]] durante as guerras neses territorios. Así mesmo, enviou tropas a [[Afganistán]] como parte da [[OTAN]], co obxectivo de "proporcionar seguranza neste país". Estes desprazamentos foron controvertidos, debido a que trala guerra, Alemaña estaba obrigada por lei a manter unicamente tropas de defensa. Estas incursións foron entendidas como alleas á lei de defensa. Porén, a votación parlamentaria sobre a cuestión legalizou a acción nun contexto de "mantemento da paz".

En [[2005]], [[Angela Merkel]], candidata da [[Unión Demócrata Cristiá de Alemaña|Unión Demócrata Cristiá]], converteuse na primeira muller [[chanceler de Alemaña]]. De [[2005]] a [[2009]] liderou unha gran coalición entre a Unión Social Cristiá de Baviera (CSU), o seu partido irmán de [[Baviera]], e o [[Partido Socialdemócrata de Alemaña]] (SPD). Despois das elección xerais do [[27 de setembro]] de [[2009]], Merkel construíu unha coalición de goberno en que substituíu o SPD polo Partido Democrático Liberal (FDP).

== Xeografía ==
{{Artigo principal|Xeografía de Alemaña}}
O territorio de Alemaña cobre 357.021&nbsp;km², sendo 349.223&nbsp;km² de terra e 7.798&nbsp;km² de auga. É o sétimo maior país por área de [[Europa]] e o 63° maior do mundo. Esténdese dende as altas montañas dos [[Alpes]] (o punto máis elevado é o [[Zugspitze]] con 2.962 m) no sur ata as costas do [[mar do Norte]] (''Nordsee'') e do [[mar Báltico]] (''Otsee'') no norte. Entre os dous está presente un bosque que liga as terras altas do centro ás terras baixas do norte, sendo o punto máis baixo o Neuendorfer/Wilstermarsch a 3,54 m baixo o nivel do mar, atravesadas por algúns dos maiores [[río]]s de [[Europa]] como o [[Rin]], o [[Danubio]] e o [[Río Elba|Elba]].

Por mor da súa [[Europa Central|localización central]], Alemaña comparte fronteiras con máis países europeos que calquera outro estado no continente. Os seus veciños son a [[Dinamarca]] ao norte, [[Polonia]] e a [[República Checa]] ao leste, [[Austria]] e [[Suíza]] ao sur, [[Francia]] e [[Luxemburgo]] ao suroeste e [[Bélxica]] e os [[Países Baixos]] ao noroeste.

=== Relevo ===
En Alemaña distínguense tres grandes rexións fisiográficas: unha chaira de terras baixas ao norte que forma parte da [[chaira noreuropea]], unha área de mesetas no centro denominada a [[Alemaña Media]], e unha rexión montañosa ao sur. As terras baixas, que conforman a chaira de Alemaña do Norte, teñen un relevo variado que engloba diversos vales fluviais e un gran terreo poboado de [[Erica (xénero)|breixos]].

A rexión central, cuxos límites aproximados están entre a cidade de [[Hannover]] ao norte e o [[río Main]] ao sur, abrangue un territorio composto de suaves montañas, vales fluviais, ríos e concas ben definidas.

As cadeas montañosas inclúen ao oeste as cordilleiras [[Eifel]] e [[Hunsrück]], no centro as montañas [[Taunus]] e [[Spessart]], e ao leste a [[cordilleira de Fichtelgebirge]]. Porén, é ao sur onde se encontran os montes máis altos do país, todos eles nos [[Alpes Bávaros]], no estado de Baviera:

{| class="wikitable" style="text-align:center;"
! colspan="5" | Montes de maior altitude
|-
! Posición
! Imaxe
! Monte
! Sistema
! Altitude (m)
|-
| 1 || [[Ficheiro:ZugspitzeJubilaeumsgratHoellental.JPG|80px]] || [[Zugspitze]] || [[Wettersteingebirge]] || 2962
|-
| 2 || [[Ficheiro:Hochwanner von S HQ.jpg|80px]] || [[Hochwanner]] || [[Wettersteingebirge]] || 2744
|-
| 3 || [[Ficheiro:Watzmann Berchtesgaden.jpg|80px]] || [[Waltzmann]] || [[Berchtesgadener Alpen]] || 2713
|-
| 4 || [[Ficheiro:Leutascher Dreitorspitze MQ.jpg|80px]] || [[Dreitorspitze]] || [[Wettersteingebirge]] || 2682
|-
| 5 || [[Ficheiro:Hochkaltergruppe.jpg|80px]] || [[Hochkalter]] || [[Berchtesgadener Alpen]] || 2607
|-
| 6 || [[Ficheiro:BiberkopfII.jpg|80px]] || [[Biberkopf]] || [[Allgäuer Alpen]] || 2599
|-
| 7
| [[Ficheiro:Grosser Hundstod.jpg|80px]] || [[Großer Hundstod]] || [[Berchtesgadener Alpen]] || 2593
|-
| 8 || [[Ficheiro:Hochvogel vom jubilaeumsweg.jpg|80px]] || [[Hochvogel]] || [[Allgäuer Alpen]] || 2592
|-
| 9 || [[Ficheiro:Vogelkarspitze bis Grabenkarspitze HQ.jpg|80px]] || [[Östliche Karwendelspitze]] || [[Karwendel]] || 2538
|-
| 10 || [[Ficheiro:Hocheisgruppe.jpg|80px]] || [[Hocheisspitze]] || [[Berchtesgadener Alpen]] || 2523
|}
En microescala, a superficie alemá está a sufrir cambios de altitude, en particular na cunca do Ruhr, baixando o nivel da súa superficie nesa zona ata 5 mm/ano.<ref>{{Cita web|título=Germany land motion mapped|url=https://www.esa.int/Applications/Observing_the_Earth/Copernicus/Sentinel-1/Germany_land_motion_mapped|páxina-web=www.esa.int|data-acceso=2020-11-03|lingua=en}}</ref>{{clear}}

=== Hidrografía ===
;Ríos
[[Ficheiro:Rheinstein.jpg|miniatura|O [[Rhin]], en [[Mayence]], [[Renania-Palatinado]].]]
A continuación enuméranse os maiores ríos de Alemaña, coa súa lonxitude total, a lonxitude do tramo que atravesa Alemaña, e a cidade maior que atravesa a súa [[conca fluvial]].

{| bgcolor="#f7f8ff" cellpadding="3" cellspacing="1" border="1" style="font-size: 95%; border: #cccccc solid 1px; border-collapse: collapse;"
|-
|- bgcolor="#F0E0A0"
|colspan="7" align="center"|'''Desembocan no [[Mar Negro]]'''
|- 
| [[Río Danubio]]
| 2852&nbsp;km
| 647&nbsp;km
| [[Múnic]]
|- bgcolor="#F0E0A0"
|colspan="7" align="center"|'''Desembocan no [[Mar do Norte]]'''
|- 
| [[Río Rhin]] 
| 1236&nbsp;km
| 865&nbsp;km
| [[Colonia, Alemaña|Colonia]]
|- 
| [[Río Elba]] 
| 1165&nbsp;km
| 727&nbsp;km
| [[Hamburgo]]
|-
|- bgcolor="#F0E0A0"
|colspan="7" align="center"|'''Desembocan no [[Mar Báltico]]'''
|- 
| [[Río Oder]] 
| 866&nbsp;km
| 187&nbsp;km
| [[Frankfurt an der Oder]]
|}

Os ríos máis longos que flúen integramente por Alemaña desembocan no Mar do Norte:

* [[Río Weser]], 744&nbsp;km, [[Bremen]]
* [[Río Ems]], 371&nbsp;km, [[Münster]]
* [[Río Eider]], 188&nbsp;km, [[Kiel]]

;Lagos
[[Ficheiro:Tegernsee.JPG|miniatura|O lago Tegern, [[Alta Baviera]], [[Baviera]].]]
* [[Lago Constanza|Bodensee]], 536&nbsp;km², (compartido con [[Suíza]] e [[Austria]]), [[Baden-Württemberg]] e [[Baviera]]
* [[Lago Müritz]], 117&nbsp;km², [[Mecklemburgo-Antepomerania]]
* [[Chiemsee]], 80&nbsp;km², o mar bávaro, Baviera
* [[Lago Schwerin]], 61,54&nbsp;km², Mecklemburgo-Pomerania Occidental
* [[Lago Starnberg]], 56&nbsp;km², Baviera
* [[Lago Ammer|Ammersee]], 46,6&nbsp;km², Baviera
* [[Plauer See]], 38,4&nbsp;km², Mecklemburgo-Pomerania Occidental
* [[Lago Kummerow]], 32,9&nbsp;km², Mecklemburgo-Pomerania Occidental
* Großer Plöner See, 29,97&nbsp;km², [[Schleswig-Holstein]]
* Steinhuder Meer, 29,1&nbsp;km², [[Baixa Saxonia]]

=== Clima ===
[[Ficheiro:Hintersee.jpg|miniatura|dereita|Paisaxe [[Alpes|alpina]] no sur de [[Baviera]].]]
Gran parte de Alemaña ten un [[clima temperado]] no cal predominan os ventos húmidos occidentais. O clima é moderado pola Corrente Norte-Atlántica, a extensión norte da [[Corrente do Golfo]]. As augas quentes traídas por esa corrente afectan as áreas litorais do [[Mar do Norte]] incluíndo a península da [[Xutlandia]] e a área ao longo do [[Río Rin|Rin]], que corre en dirección ao Mar do Norte.

Consecuentemente no noroeste e no norte, o clima é [[Clima oceánico|oceánico]]; as [[Precipitación (meteoroloxía)|choivas]] sucédense durante todo o ano tendo o seu punto culminante no verán. Os invernos son suaves e os veráns frescos, aínda que as temperaturas poden exceder os 30 [[Celsius|°C]] por períodos prolongados. No leste, o clima é máis [[Clima continental|continental]]; os invernos poden ser moi rigorosos, os veráns moi quentes, e teñen sido rexistrados longos períodos de seca. O centro e o sur de Alemaña son rexións de transición que varían entre os climas oceánico moderado e o continental. A temperatura máxima tamén pode exceder os 30&nbsp;°C no verán.

=== Biodiversidade ===
[[Ficheiro:Aquila chrysaetos Flickr.jpg|miniatura|esquerda|A [[aguia]] é unha ave protexida da caza e o [[Escudo de Alemaña|animal heráldico]] nacional.]]
[[Fitoxeografía|Fitoxeograficamente]], Alemaña está dividida entre as provincias do Atlántico Europeo e Centro Europeo da Rexión Circumboreal dentro do Reino boreal. O seu territorio pode ser subdividido en catro rexións bioxeográficas: os remanentes forestais do [[Atlántico]], os bosques mixtos do [[Báltico]], os bosques mixtos da [[Europa Central]] e os bosques de anxiospermas da [[Europa Occidental]]. A maior parte de Alemaña está cuberta por terras arables (33%) ou [[bosque]]s e [[fragas]] (31%). Só o 15% do territorio está cuberto por pastos permanentes.

As plantas e animais que se poden atopar son os xeralmente comúns da [[Europa central]]. [[Faia]]s, [[carballo]]s e outras árbores de [[folla caduca]] constitúen un terzo dos bosques; as [[conífera]]s están aumentando como resultado da reforestación. [[Abeto]]s e [[piñeiro]]s predominan nas montañas superiores. Hai moitas especies de [[fento]]s, [[flor]]es, [[fungo (bioloxía)|fungos]] e [[musgo]]s. Abundan [[peixe]]s nos ríos e no [[mar do Norte]]. Os animais salvaxes inclúen [[Xabaril|porcos bravos]], [[Cervo (animal)|veados]] salvaxes, [[Carneiro bravo|monflóns]], [[raposo]]s, [[teixugo]]s, [[lebre]]s, e un pequeno número de [[castor]]es. Varias aves migratorias cruzan Alemaña na [[primavera]] e no [[outono]].

Alemaña é coñecida polos seus moitos xardíns zoolóxicos, [[Parque nacional|parques nacionais]], parques de animais salvaxes, [[Acuario (recipiente)|acuarios]] e parques de aves. Máis de 400 zoolóxicos e parques de animais rexistrados operan en territorio xermano.

=== Medio ambiente ===
[[Ficheiro:Windgermany.JPG|miniatura|dereita|O maior [[parque eólico]] do mundo está instalado en Alemaña.]]
A Alemaña é coñecida pola súa consciencia ambiental. Os alemáns consideran que o home é unha das principais causas do [[quecemento global]]. O país está comprometido co [[Protocolo de Kyoto]] e varios outros tratados para promover a biodiversidade, os baixos padróns de emisións, a reciclaxe, a utilización de enerxías renovábeis e apoia o [[desenvolvemento sustentábel]] a nivel global.

O goberno alemán deu inicio a unha ampla actividade de redución de emisións e as emisións globais do país están caendo. Con todo, Alemaña ten unha das máis elevadas taxas de [[dióxido de carbono|emisións de dióxido de carbono per cápita]] da [[UE]], aínda que significativamente menor en comparación con [[Arabia Saudita]], [[Australia]], [[Canadá]] ou os [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]].

As emisións a partir de produción de enerxía proveniente da queima de carbón e as industrias contribúen para a polución do ar. A [[choiva ácida]], resultante das emisións de óxidos de [[nitróxeno]] e [[xofre]], é prexudicial para os [[bosque]]s. A polución no [[Mar Báltico]] a partir de refugallo bruto e efluentes industriais nos ríos na antiga [[Alemaña Oriental]] foron reducidas. O goberno do [[Chanceler de Alemaña|ex-chanceler]] [[Gerhard Schröder|Schröder]] anunciou a intención de acabar co uso da produción de electricidade a partir de [[enerxía nuclear]]. Alemaña está traballando para cumprir o compromiso da [[Unión Europea]] de identificar áreas de preservación natural de acordo coa directiva de Flora, Fauna e Hábitats da UE. Os perigos naturais son as enchentes fluviais na primavera e os fortes ventos que ocorren en tódalas rexións.

== Política e goberno ==
[[Ficheiro:Berlin reichstag CP.jpg|miniatura|esquerda|O [[Edificio do Reichstag|''Reichstag'']], sede do ''[[Bundestag]]''.]]
Alemaña é unha [[república federal]], [[Democracia|democrática, representativa]] e [[Parlamentarismo|parlamentaria]]. O sistema político alemán opera baixo un marco establecido no [[Constitución|documento constitucional]] de [[1949]] coñecido como a ''[[Grundgesetz]]'' (Lei Fundamental). Ao chamar o documento ''Grundgesetz'', no canto de ''Verfassung'' ([[constitución]]), os autores expresaron a intención de que sería substituído por unha constitución axeitada unha vez que Alemaña fose [[reunificación alemá|reunificada]] como un só estado. As emendas á ''Grundgesetz'' xeralmente requiren unha maioría de dous terzos de ámbalas dúas cámaras do [[parlamento]]; os artigos que garanten os dereitos fundamentais, a separación de poderes, a estrutura federal, e o dereito de resistir aos intentos de derrocar a constitución son válidos en perpetuidade e non poden ser modificados. Malia a intención inicial, a ''Grundgesetz'' segue en vigor logo da reunificación alemá en [[1990]], aínda que con algunhas modificacións.
[[Ficheiro:Frank-Walter Steinmeier - 2018 (cropped).jpg|miniatura|Frank-Walter Steinmeier, presidente federal dende 2017]]
O ''[[Bundeskanzler]]'' ([[Chanceler|chanceler federal]]) é o xefe do [[goberno]] e exerce o [[poder executivo]], semellante ao papel dun [[Primeiro Ministro]] noutras [[democracia]]s [[Parlamentarismo|parlamentarias]]. [[Angela Merkel]] ocupa este posto dende o 2005. O [[poder lexislativo]] recae no parlamento composto polo ''[[Bundestag]]'' (Dieta Federal) e o ''[[Bundesrat]]'' (Consello Federal), que en conxunto forman un único tipo de órgano [[poder lexislativo|lexislativo]]. O ''Bundestag'' é elixido mediante [[Eleccións|eleccións directas]] respectuosas da representación proporcional. Os membros do ''Bundesrat'' representan aos gobernos dos dezaseis estados federais e son membros dos [[ministro (goberno)|gabinetes]] de estado. Os respectivos gobernos estatais teñen o dereito de nomear e mudar os seus enviados en calquera momento. 
Dende [[1949]], o sistema de partidos estivo dominado pola [[Unión Demócrata Cristiá de Alemaña|Unión Demócrata Cristiá]] (CDU) e o [[Partido Socialdemócrata de Alemaña]] (SPD), aínda que os partidos máis pequenos, como o [[Partido Democrático Libre]] (FDP, que ten membros no ''Bundestag'' dende [[1949]]) e [[Alianza 90 - Os Verdes]] (''Die Grünen'', que controla escanos no Parlamento dende [[1983]]) desempeñan tamén un papel importante.

O [[xefe de Estado]] alemán é o ''[[Presidente de Alemaña|Bundespräsident]]'' ([[presidente]]) elixido pola ''[[Bundesversammlung]]'' (convención federal), unha [[institución]] integrada polos membros do ''Bundestag'' e un número igual de delegados estatais enviados polos parlamentos do ''Länder'' (''Landtage''). [[Frank-Walter Steinmeier]] é o actual presidente dende 2017, cando sucedeu a [[Joachim Gauck]]. O segundo [[funcionario]] alemán máis alto na orde de precedencia é o ''[[Bundestagspräsident]]'' (presidente do ''Bundestag''), que é elixido polo ''Bundestag'', sendo responsable de supervisar as sesións do corpo. O terceiro, e máis alto oficial da Xefatura do goberno é o [[chanceler]], que é designado polo ''Bundespräsident'' logo de ser elixido polo ''Bundestag''. O chanceler pódese mudar de xeito construtivo a través dunha moción de non confianza por parte do ''Bundestag'', onde simultaneamente se elixe un sucesor. O brazo [[Poder Xudicial|xudicial]] inclúe o Tribunal Constitucional, chamado ''Bundesverfassungsgericht'', que pode bloquear calquera acto de lexislación ou administración se estes foren considerados inconstitucionais.

=== Divisións administrativas ===
{{Artigo principal|Estados de Alemaña}}
Alemaña está dividida en [[Estados de Alemaña|dezaseis estados federados]] (en [[Lingua alemá|alemán]]: ''Bundesländer'', singular ''Bundesland'').
{{Mapa dos Estados de Alemaña|options=float:left; font-size:90%; border:3px; max-width:480px; width:50%;}}
{| style="background:transparent;" cellspacing="2px"  
|
{| class="sortable wikitable"  style="text-align:left; font-size:90%;"
|- style="font-size:100%; text-align:right;"
!class="unsortable"|[[Ficheiro:Flag of Germany.svg|25px|border]] !! width="180px"  | [[Estados de Alemaña|Estado]] !!width="85px"| [[Capital]] !!width="85px"| [[Área]] (km²)!!width="85px"| [[Poboación]] {{cando}} </tr>
|-
| [[Ficheiro:Flag of Baden-Württemberg.svg|25px|border]]||[[Baden-Württemberg]] || [[Stuttgart]] || style="text-align:right"|35 752|| style="text-align:right" |10&nbsp;569&nbsp;100
|-
| [[Ficheiro:Flag of Lower Saxony.svg|25px|border]]||[[Baixa Saxonia]]  || [[Hannover]]  || style="text-align:right"|47 618|| style="text-align:right" |7&nbsp;779&nbsp;000
|-
| [[Ficheiro:Flag of Bavaria (lozengy).svg|25px|border]]||[[Baviera]]  || [[Múnic]]  || style="text-align:right"|70 549|| style="text-align:right" |12&nbsp;519&nbsp;600
|-
| [[Ficheiro:Flag of Berlin.svg|25px|border]]||[[Berlín]] || [[Berlín]] ||style="text-align:right"|892|| style="text-align:right"|3&nbsp;375&nbsp;200
|-
| [[Ficheiro:Flag of Brandenburg.svg|25px|border]]||[[Brandeburgo]] || [[Potsdam]] || style="text-align:right"|29 477|| style="text-align:right" |2&nbsp;449&nbsp;500
|-
| [[Ficheiro:Flag of Bremen.svg|25px|border]]||[[Estado de Bremen|Bremen]] || [[Bremen]] || style="text-align:right"|404|| style="text-align:right"|654.800
|-
| [[Ficheiro:Flag of Hamburg.svg|25px|border]]||[[Hamburgo]] || [[Hamburgo]] ||style="text-align:right"|755|| style="text-align:right"|1&nbsp;734&nbsp;300
|-
| [[Ficheiro:Flag of Hesse.svg|25px|border]]||[[Hessen]]  || [[Wiesbaden]] || style="text-align:right"|21 115|| style="text-align:right" |6&nbsp;016&nbsp;500
|-
| [[Ficheiro:Flag of Mecklenburg-Western Pomerania (state).svg|25px|border]]||[[Mecklemburgo-Antepomerania]] || [[Schwerin]] || style="text-align:right"|23 174|| style="text-align:right" |1&nbsp;600&nbsp;300
|-
| [[Ficheiro:Flag of North Rhine-Westphalia (state).svg|25px|border]]||[[Renania do Norte-Westfalia]] || [[Düsseldorf]] || style="text-align:right"|34 043|| style="text-align:right" |17&nbsp;554&nbsp;300
|-
| [[Ficheiro:Flag of Rhineland-Palatinate.svg|25px|border]]||[[Renania-Palatinado]] || [[Maguncia]] || style="text-align:right"|19 847|| style="text-align:right" |3&nbsp;990&nbsp;300
|-
| [[Ficheiro:Flag of Saarland.svg|25px|border]]||[[Sarre]] || [[Saarbrücken]] || style="text-align:right"|2 569|| style="text-align:right" |994.300
|-
| [[Ficheiro:Flag of Saxony (state).svg|25px|border]]||[[Saxonia]] || [[Dresde]] || style="text-align:right"|18 416|| style="text-align:right" |4&nbsp;050&nbsp;200
|-
| [[Ficheiro:Flag of Saxony-Anhalt (state).svg|25px|border]]||[[Saxonia-Anhalt]] || [[Magdeburg]] || style="text-align:right"|20 445|| style="text-align:right" |2&nbsp;259&nbsp;400
|-
| [[Ficheiro:Flag of Schleswig-Holstein (state).svg|25px|border]]||[[Schleswig-Holstein]] || [[Kiel]] || style="text-align:right"|15 763|| style="text-align:right" |2&nbsp;806&nbsp;500
|-
| [[Ficheiro:Flag of Thuringia (state).svg|25px|border]]||[[Turinxia]] || [[Erfurt]] || style="text-align:right"|16 172|| style="text-align:right" |2&nbsp;170&nbsp;500
|}
|}

=== Lexislación ===
[[Ficheiro:HH Polizeihauptmeister MZ.jpg|miniatura|upright|Oficial da [[policía]] de [[Hamburgo]].]]
O [[Tribunal|Tribunal de Xustiza]] é independente do [[poder executivo]] e o [[poder lexislativo|lexislativo]]. Ten un [[estatuto|estatuto civil]] que se basea no [[dereito romano]] con algunhas referencias ao dereito xermánico. O ''Bundesverfassungsgericht'' (Tribunal Constitucional Federal), con sede en [[Karlsruhe]], é o Tribunal Supremo alemán responsable de asuntos [[Constitución|constitucionais]], co poder de realizar procesos de revisión xudicial. Actúa como a máis alta autoridade xurídica e asegúrase de que as prácticas dos poderes lexislativo e xudicial axústanse á práctica a Lei Fundamental para a República Federal de Alemaña (Lei Fundamental). Actúa con independencia dos outros órganos do Estado, pero non pode actuar no seu propio nome.

O sistema do tribunal supremo, chamado ''Oberste Gerichtshöfe des Bundes'', conta con dependencias especializadas. Para as causas civís e penais, o máis alto tribunal de apelación é o Tribunal Federal de Xustiza, con sede en [[Karlsruhe]] e [[Leipzig]]. A sala é de estilo inquisitorial. Outros tribunais federais son o Tribunal Federal do Traballo en [[Érfurt]], o Tribunal Social Federal de [[Kassel]], o Tribunal Federal de Facenda en [[Múnic]] e o Tribunal Administrativo Federal en Leipzig.

O dereito penal e dereito privado están codificados no plano nacional no ''Strafgesetzbuch'' e o ''Bürgerliches Gesetzbuch'', respectivamente. O sistema penal diríxese cara á rehabilitación do [[criminal]], o seu obxectivo secundario é a protección do público en xeral. Para lograr este último, o condenado penal pode ser posto en prisión preventiva (''Sicherheitsverwahrung''), ademais de regular a pena se se lle considera unha ameaza para o público en xeral. O ''Völkerstrafgesetzbuch'' regula as consecuencias dos [[crimes de lesa humanidade]], [[xenocidio]] e crimes de guerra.

O [[poder lexislativo]] está dividido entre a federación e os estados. A lei fundamental estipula que os estados deben seguir as disposicións do poder lexislativo a nivel estatal, agás casos designados pola propia lei fundamental. A lei federal prevalece sobre a lei de cada estado, xa que o poder lexislativo reside no nivel federal. O [[''Bundesrat'']] é o órgano federal a través do cal os estados participan na lexislación nacional. Cada estado ten os seus propios tribunais constitucionais.

=== Dereitos humanos ===
{{Status-HRC-país
| país = {{DEU}} 
| CESCR = 1
| CESCR-OP = 3
| CCPR = 1
| CCPR-OP1 = 1b 
| CCPR-OP2 = 1
| CERD = 1
| CED = 1
| CEDAW = 1
| CEDAW-OP = 1 
| CAT = 1
| CRC = 1
| CRC-OP-AC = 2 
| CRC-OP-SC = 2
| MWC = 3
| CRPD =1
| CRPD-OP =1
}}

== Economía ==
{{Artigo principal|Economía de Alemaña}}
[[Ficheiro:Frankfurt Am Main-Stadtansicht von der Deutschherrnbruecke zu Beginn der Abenddaemmerung.jpg|miniatura|esquerda|240px|[[Frankfurt]], [[cidade global]] financeira.]]
Alemaña, polo desenvolvemento da súa economía, é considerada en termos xerais como a terceira potencia mundial e a primeira de [[Europa]]. En [[2006]] o seu [[Produto interior bruto]] ([[PIB]]) pasou os 3 billóns de [[dólar estadounidense|dólares estadounidenses]]. As súas bazas industriais son diversas; os tipos principais de produtos fabricados son [[transporte|medios de transporte]], [[electrónica|aparellos eléctricos e electrónicos]], [[máquina|maquinaria]], [[química|produtos químicos]], [[Elemento sintético|materiais sintéticos]] e [[alimentación|alimentos procesados]]. É un foco de riqueza e iso reflíctese na [[economía]] do centro de Europa. Cunha infraestrutura de [[estrada]]s amplas e un excelente nivel de vida, é unha das nacións [[primeiro mundo|máis desenvolvidas do mundo]].

[[Francia]] é o máis importante socio comercial de Alemaña e viceversa. En [[2005]], Francia cun 10,2%, volveu ser o principal destino das exportacións alemás e a orixe do 8,7% das importacións. En [[2006]], máis do 14 % das exportacións francesas tiveron como destino a Alemaña e preto do 17 % do total das importacións francesas proveu de Alemaña. Os países da [[Unión Europea]] son os principais compradores dos produtos alemáns ([[Reino Unido]] o 7,8% e [[Italia]] o 6,9% en 2005). O principal socio comercial de Alemaña fóra de Europa son os [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]], país ao que en [[2005]] realizou o 8,8% das súas exportacións e do que recibiu o 6,6% das súas importacións. O ''[[Deutsche Bundesbank]]'' e o [[Banco Central Europeo]] (BCE) teñen a súa sede central na cidade de [[Frankfurt]].

Porén, a [[Crise económica de 2008-2011|crise económica]] exerce tamén a súa influencia sobre Alemaña, afectándoa en dous modos diferentes. Por un lado, a crise de débeda que afecta fundamentalmente os países mediterráneos ten permitido ao país teutón conseguir financiamento nos mercados internacionais a un interese practicamente nulo, ao preferir os especuladores mercar débeda alemá escasamente rendible a expoñerse a unha perda de capital mediante a adquisición de débeda soberana de países insolventes.<ref>[http://economia.elpais.com/economia/2012/05/23/actualidad/1337780309_207927.html ''Alemania saca beneficio de la crisis al financiarse prácticamente gratis''], ''[[El País]]'', 23/5/2012.</ref>. Pero por outro lado, a dependencia do comercio alemán con respecto aos outros países da [[Unión Europea]] provocou unha desaceleración na evolución do seu PIB en 2012<ref>[http://www.20minutos.es/noticia/1647975/0/pib/alemania/francia/ ''La economía alemana se desacelera mientras que Francia sale tímidamente del estancamiento''], ''[[20 minutos]]'', 15/11/2012.</ref> e unha caída dos pedidos industriais.<ref>[http://www.lavanguardia.com/economia/20120808/54334576868/alemania-crisis-caida-pedidos-industriales.html ''Alemania acusa la crisis con una caída del 8 % de los pedidos industriales''], ''[[La Vanguardia]]'', 8/8/2012.</ref> En conxunto, durante a actual crise económica o PIB alemán recuou un 4,7 %, como consecuencia do descenso das súas exportacións, aínda que este dato non se reflectiu nun aumento do desemprego, grazas principalmente a un mercado de traballo fortemente regulado, coa participación dos traballadores nos equipos de dirección das empresas, con escasa marxe para a flexibilidade laboral.<ref>[http://www.vnavarro.org/wp-content/uploads/2011/10/hayalternativas.pdf Garzón, A.; Navarro, V. e Torres, J. (2011). ''Hay altenativas'', Sequitur [[ATTAC]] España, Madrid.]</ref>

=== Infraestruturas ===
[[Ficheiro:AirportFrankfurt fromair.jpg|miniatura|O [[Aeroporto de Frankfurt]] é o terceiro de Europa en número de pasaxeiros.]]
Dende que nos [[1930|anos 1930]] a [[Alemaña nazi]] iniciase a construción da primeira rede de [[autoestrada]]s en grande escala no mundo, o país dispón de vías de comunicación rápidas (''Autobahnen'') que suman preto de 12.000&nbsp;km cubrindo a totalidade do territorio. Ademais conta con máis de 40.000&nbsp;km de estradas, o que o converte no país con maior densidade de vías para vehículos. A totalidade de autoestradas do país son gratuítas para vehículos particulares; dende [[2005]], os camións de carga deben pagar unha peaxe que se desconta automaticamente [[satélite artificial|vía satélite]], unha vez que o camión deixa a ruta, e que é porcentual ao número de quilómetros percorridos.

Alemaña é líder mundial tamén na construción de [[Canle (enxeñería)|canles]]. Esta clase de construción milenaria tomou renovado impulso a partir do [[século XIX]]. A Canle de Kiel, que une o [[mar do Norte]] co [[mar Báltico]], é unha das máis impoñentes. Numerosas canles fluviais, como a Rin-Main-Danubio, o Dortmund-Ems ou o Elba-Seitenkanal, dotan ao país dunha completa rede de canles.

Por outra banda, as [[enerxías renovables]] representan un papel crecente no desenvolvemento do país, especialmente dende que o partido político [[Alianza 90 - Os Verdes]] formou parte do goberno central. Cidades como [[Friburgo, Alemaña|Friburgo]] dispoñen de modernas instalacións para o aproveitamento da [[enerxía solar]]. As grandes rexións industriais, como conca do Ruhr, rexión [[río Rin|Rin]]-[[río Main|Main]] ou [[Colonia, Alemaña|Colonia]], desenvolveron un dinamismo económico que mantén a súa base industrial e que ademais soubo implementarse na área dos servizos.

== Demografía ==
{{Artigo principal|Demografía de Alemaña}}
[[Ficheiro:Lage der Großstädte in Deutschland.png|miniatura|Cidades alemás maiores de 100 000 habitantes.]]
Con 82 millóns de habitantes é o primeiro país da [[Unión Europea]] e o segundo de [[Europa]] en poboación, superado tan só por [[Rusia]]. A afluencia á zona occidental de alemáns doutros puntos do país e de inmigrantes de diferentes nacionalidades, así como a tendencia ao estancamento do crecemento vexetativo, teñen sido as principais características da evolución demográfica.

A maior parte da poboación descende de diversos grupos [[xermanos|xermánicos]] que se estabeleceran na rexión [[Europa central|centroeuropea]] no primeiro milenio antes da era cristiá. Eses grupos compartían a mesma lingua, aínda expresada en moitos dialectos, mais presentaban características étnicas heteroxéneas que se acentuaron ao longo da historia como consecuencia da fusión con outros pobos, como os [[celta]]s e os [[eslavo]]s. Na moderna Alemaña, as diferenzas humanas e lingüísticas das distintas rexións téñense atenuado, aínda que a prolongada división política teña xerado certas peculiaridades culturais que distinguen ós alemáns do leste daqueles do oeste.

A chegada de inmigrantes á [[Alemaña occidental]] na segunda metade do [[século XX]] compensou as perdas humanas ocasionadas pola [[segunda guerra mundial]], estimadas en cerca de tres millóns de persoas, na maioría xente nova do sexo masculino. Ademais da poboación de orixe xermánica, conviven na antiga Alemaña occidental diversas minorías étnicas de nacionalidade alemá, como [[Pobo xudeu|xudeus]], [[Pobos eslavos|eslavos]] e [[Pobo dinamarqués|dinamarqueses]], así como [[Pobo francés|franceses]] descendentes dos [[hugonotes]] fuxidos do seu país a finais do [[século XVII]].

[[Ficheiro:Fotothek df n-08 0000140.jpg|miniatura|esquerda|270px|Nenos nunha gardería de [[Freital]].]]
Os traballadores inmigrantes, chegados á Alemaña sobre todo nas décadas de [[1960]] e [[1970]], eran principalmente [[Pobo turco|turcos]], [[Iugoslavia|iugoslavos]], [[pobo italiano|italianos]], [[Pobo grego|gregos]], [[españa|españois]] e [[Pobo portugués|portugueses]]. A [[pobo galego|emigración galega]] á Alemaña remóntase a finais do [[século XX]], e no 2005 o número de galegos en Alemaña cífrábase nuns 90&nbsp;000, agrupados en once centros galegos.<ref>{{Cita web |url=http://www.jrvarela.net/gallegoguipuzcoa.htm |título=Galegos en Europa |data-acceso=19 de maio de 2008 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20080510055846/http://www.jrvarela.net/gallegoguipuzcoa.htm |dataarquivo=10 de maio de 2008 |urlmorta=yes }}</ref>

Na [[Alemaña Oriental]], que constituíu un país autónomo entre [[1949]] a [[1990]], as perdas humanas provocadas pola guerra foron compensadas co ingreso de varios millóns de [[Pobo alemán|alemáns]] expulsados de [[Polonia]], de [[Checoslovaquia]] e de [[Hungría]]. Con todo, as dificultades económicas derivadas do pagamento das indemnizacións de guerra e da política de coletivización estimularon o movemento migratorio para a Alemaña Occidental, calculado en 1,7 millóns de persoas.

A interrupción do crecemento da poboación e mesmo a redución desta inclúense entre as características máis notábeis da evolución do país nas últimas décadas do [[século XX]], tanto na zona occidental como na oriental. 
Iso tradúcese nun envellecemento da poboación, isto é, no aumento dos grupos de idade máis alta en relación á poboación nova, como consecuencia dos baixos niveis de natalidade e do prolongamento da expectativa de vida.
{{Bar box
|width=300px
|float=right
|title=Composición étnica de Alemaña {{cando}}
|titlebar=#ddd
|bars={{Bar percent|Alemáns|green|91,2}}
{{Bar percent|Turcos|teal|2,1}}
{{Bar percent|Outros|lightgreen|6,7}}}}
Cunha taxa de fertilidade de 1,41 (2008) por muller, Alemaña posúe unha das taxas máis baixas do mundo,<ref>{{Cita web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gm.html#People |título=The World Factbook |data-acceso=19 de maio de 2008 |data-arquivo=11 de febreiro de 2016 |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20160211075204/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gm.html#People |url-morta=yes }}</ref> aínda que esta cifra constitúe unha mellora fronte aos 1,39 fillos do ano [[2006]]. As estatísticas federais estiman que a poboación do país diminuirá ata estancarse entre os 69 e 74 millóns no ano 2050 (69 millóns asumindo unha inmigración neta de +100.000 por ano; 74 asumindo unha inmigración de +200.000 por ano).<ref>[http://www.destatis.de/jetspeed/portal/cms/Sites/destatis/Internet/DE/Presse/pm/2006/11/PD06__464__12421,templateId=renderPrint.psml Destatis.de]</ref>

No censo do ano [[2004]], Alemaña contaba con sete millóns de cidadáns estranxeiros rexistrados, así mesmo, o 19% da poboación tiña a súa orixe total ou parcialmente nun país estranxeiro. O maior grupo de estranxeiros, con 2,3 millóns, provén de [[Turquía]], o resto provén na súa maioría do [[Europa|continente europeo]], sendo os países que máis estranxeiros achegan [[Italia]], [[Serbia]], [[Grecia]], [[Polonia]] e [[Croacia]]. Como consecuencia das restricións das antigas leis de inmigración e petición de asilo, o número de inmigrantes que buscan asilo ou reclaman a nacionalidade alemá (a maioría da antiga [[Unión Soviética]]) está sufrindo un retroceso dende o ano [[2000]].

{{Cidades de Alemaña}}
<br />
=== Relixión ===
[[Ficheiro:Cologne Cathedral (middle) and Great St. Martin Church right-hand in Cologne, Germany PNr°0162.JPG|dereita|miniatura|A [[Catedral de Colonia]], á beira do [[río Rin]], é [[Patrimonio Mundial|Patrimonio Mundial da UNESCO]].]]
As principais confesións relixiosas en Alemaña son o [[luteranismo]] e o [[catolicismo]], respectivamente, con 32,9% e 32,3% de fieis.<ref name="relixión">{{Cita web |url=http://www.remid.de/remid_info_zahlen.htm |título=Religionen in Deutschland: Mitgliederzahlen |data-acceso=22 de setembro de 2010 |data-arquivo=28 de maio de 2014 |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20140528204944/http://www.remid.de/remid_info_zahlen.htm |url-morta=yes }}</ref> Preto do 24,9% de alemáns se declararon non relixiosos ou [[Ateísmo|ateos]]. Seguen como minorías, o [[islamismo]] (4%), seguido polo [[xudaísmo]] e o [[budismo]] (ambos con 0,25%). O hinduísmo ten só 90.000 seguidores (0,1%), mentres outras relixións corresponden a 50 mil persoas ou o 0,05% da poboación alemá.

Dende [[Martiño Lutero]], e a [[Reforma protestante]], Alemaña foi escenario de conflitos relixiosos entre os seguidores de Lutero, posteriormente chamados [[Luteranismo|luteranos]], xeralmente máis numerosos no norte, e os [[Catolicismo|católicos]], por regra xeral máis fortes no sur. No entanto, a distribución das relixións está lonxe de ser homoxénea.

Zonas cunha poboación predominantemente católica son [[Baviera]] (onde precisamente naceu o [[papa Bieito XVI]]) e [[Renania]]. Zonas cunha poboación predominantemente luterana son os estados do leste e do norte. No norte, ao longo da fronteira cos [[Países Baixos]], hai tamén presenza de [[Xoán Calvino|calvinistas]]. En canto aos non relixiosos, incluíndo [[ateo]]s e [[Agnosticismo|agnósticos]], son crecentes en número e proporción, unha tendencia constatada tanto en Alemaña canto noutros países europeos. En Alemaña concéntranse principalmente na antiga [[Alemaña Oriental]] e nas áreas metropolitanas.

=== Educación ===
[[Ficheiro:München - TU München (Luftbild).jpg|miniatura|220px|esquerda|A Técnica de [[Múnic]], segunda mellor universidade alemá segundo QS World University Rankings.]]
A responsabilidade da supervisión educativa recae principalmente nos estados federais a título individual, mentres que o goberno só ten un papel secundario. O xardín de infancia é de carácter opcional, e imparte educación para todos os nenos entre tres e seis anos, despois, a escolarización é obrigatoria polo menos durante dez anos. A [[educación primaria]] adoita durar catro anos e as [[escola]]s públicas non están estratificados nesta etapa. En contraste, a [[educación secundaria]] inclúe catro tipos de escolas sobre a base da capacidade do alumno segundo o determinado polas recomendacións do [[Docente|profesorado]]: o ''Gymnasium'', que inclúe a maioría de nenos considerados máis aptos para o estudo, prepara aos estudantes para os estudos [[Universidade|universitarios]] e a asistencia dura oito ou nove anos, dependendo do estado; o ''Realschule'' ten unha gama máis ampla de especial interese para estudantes intermedios e dura seis anos; o ''Hauptschule'' prepara alumnos para o ensino profesional, e o ''Gesamtschule'' combina o tres enfoques.
[[Ficheiro:Uni-Heidelberg Aula.jpg|miniatura|A Universidade de [[Heidelberg]] é a máis antiga de Alemaña.]]
O [[Informe PISA]], avalía as habilidades dos estudantes de 15 anos de idade nos países da [[Organización para a Cooperación e o Desenvolvemento Económico]] e unha serie de países socios. En [[2006]], os escolares alemáns melloraron a súa posición con respecto a anos anteriores, clasificándose (estatisticamente) nun nivel superior de forma significativa á media (rango 13) nas [[ciencia]]s, e non de modo significativo por encima ou por baixo da media en [[matemáticas]] (rango 20) e habilidades de [[lectura]] (rango 18). As diferenzas socio-económicas son elevadas, e o rendemento dos alumnos é máis dependente deste factor que na maioría doutros países.

Neste sentido, e sobre todo tras os malos resultados dos informes PISA 2000 e 2003, existen elementos do sistema educativo alemán fortemente criticados. A Comisión de Dereitos Humanos da [[ONU]] criticou a falta dunha igualdade real de oportunidades por mor da selección excesivamente temperá dos escolares, que desaproveitaría o potencial do 44% dos escolares.<ref>[http://www.dw.de/d%C3%A9ficits-en-el-sistema-de-educaci%C3%B3n-alem%C3%A1n/a-1911528 ''Déficits en el sistema de educación alemán''], ''Deustsche Welle''.</ref> A integración dos alumnos estranxeiros, o papel da ''Hauptschule'' como escola das capas inferiores, a falta de creatividade e a escaseza de horas lectivas son outros puntos polémicos.<ref>[http://www.quadernsdigitals.net/datos_web/biblioteca/l_7171/enLinea/9.pdf Schulte, B. (2004). ''El sistema educativo alemán'', Universidade Humboldt de Berlín] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130620034226/http://www.quadernsdigitals.net/datos_web/biblioteca/l_7171/enLinea/9.pdf |date=20 de xuño de 2013 }} en ''Quaderns Digitals''.</ref>

Para entrar nunha universidade, os estudantes de [[educación secundaria|secundaria]] necesitan aprobar o exame ''Abitur'', aínda que tamén é posible entrar na universidade cun ''Fachabitur'', o cal é un Abitur especializado, por exemplo, en [[economía]]. Os estudantes que posúan un [[diploma]] dunha escola de [[formación profesional]] poden entrar nunha Universidade de Ciencias Aplicadas. A maioría das universidades alemás son de propiedade [[Estado|estatal]]. En todas as universidades hai que pagar os [[imposto]]s administrativos, os cales son entre 50 e 200 euros. Nalgúns Estados ademais hai que pagar por dereitos de matrícula que ascenden até os 500 euros por semestre.
As universidades son recoñecidas a escala internacional. Na clasificación ''THES 2006'', dez universidades alemás foron clasificadas entre as primeiras duascentas do mundo.

=== Sociedade ===
[[Ficheiro:Oktoberfest inside Hippodrom.jpg|miniatura|O [[Oktoberfest]] en [[Múnic]].]]
Alemaña realizou en [[2006]] a campaña de ''mercadotecnia'' «Terra das ideas» co fin de promoverse durante a fase final da [[Copa Mundial de Fútbol]]. En [[2008]] retomouse o proxecto. «Terra das ideas» céntrase nas innovacións recentes nas institucións públicas e privadas, nas [[universidade]]s e [[instituto (investigación)|institutos de investigación]], nas empresas e inclusive en [[proxecto]]s [[sociedade|sociais]] e [[cultura]]is. Dende a celebracións do [[Mundial de Fútbol Alemaña 2006|Mundial de fútbol de 2006]], a percepción interna e externa da imaxe do país cambiou. Nas [[enquisa]]s realizadas a nivel mundial coñecidas como ''Índice de GMI Anholt'', o país ocupou a segunda posición. Tomáronse en conta criterios económicos, a reputación do país en termos de cultura, política, os seus cidadáns e o seu atractivo turístico.

Alemaña é tanto legalmente como culturalmente un país [[Homosexualidade|tolerante cos homosexuais]]. As unións de homosexuais permitíronse dende o ano [[2001]], aínda que estas non teñen todos os dereitos dun matrimonio heterosexual perante a lei. [[Gay]]s e [[lesbiana]]s poden adoptar legalmente aos fillos da súa parella.

Durante a última década do [[século XX]], Alemaña cambiou considerablemente a súa actitude en relación aos inmigrantes. A pesar de que aproximadamente o 10% da poboación era estranxeira, até mediados dos anos noventa, a opinión pública era que Alemaña non era un país de inmigración. Con todo, as leis de asilo endurecéronse considerablemente nesa década para evitar o seu abuso.
O actual contexto de crise económica nos países do sur de Europa converte o país alemán nun atractivo foco de destino de xente nova cualificada procedente de España, Portugal, Italia e Grecia, o que ten sido considerado por algúns sectores do país de xeito positivo.<ref>[http://www.eldiario.es/economia/inmigracion-cualificada-Alemania-ministra-Trabajo_0_104639672.html ''La inmigración cualificada es para Alemania "un golpe de suerte", según la ministra de Trabajo''], ''El Diario.es'', 24/2/2013</ref> Porén, algunha medidas do goberno alemán, como a limitación imposta aos estranxeiros á hora de cobrar axudas non contributivas, teñen sido interpretadas como un freo á inmigración da Europa meridional.<ref>[http://praza.com/economia/3764/alemana-ten-unha-estratexia-para-desfacerse-dos-europeos-do-sur-pobres/ ''Alemaña ten unha estratexia para desfacerse dos europeos do sur pobres''], ''[[Praza Pública]]'', 4/3/2013</ref>.

Segundo datos de 2011, [[Turquía]], con 1&nbsp;607&nbsp;161 persoas censadas, é a orixe maioritaria dos inmigrantes establecidos en Alemaña. Séguenlle [[Italia]] (520 159 persoas), [[Polonia]] (468 481 persoas), os antigos estados integrantes da [[Iugoslavia|ex-Iugoslavia]], [[Serbia]] e [[República de Montenegro|Montenegro]] (404.690 persoas) e [[Grecia]] (283.684 persoas).

Os alemáns investiron 58 000 millóns de euros en viaxes internacionais en [[2005]], o cal os converte en campións mundiais en viaxar. Os destinos máis populares foron [[Austria]], [[España]], [[Italia]] e [[Francia]].

== Lingua ==
{{Artigo principal|Lingua alemá}}
[[Ficheiro:Knowledge German EU map.png|miniatura|Coñecemento de alemán na [[Unión Europea]].]]
O alemán é a lingua oficial e predominante de Alemaña.<ref>[http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_243_en.pdf Eurobarómetro: Os europeos e as súas linguas]</ref> A lingua alemá é unha das vinte e tres [[linguas oficiais da Unión Europea]] e unha das tres linguas de traballo da Comisión Europea xunto co [[Lingua inglesa|inglés]] o e [[Lingua francesa|francés]]. Ademais do alemán, no país están recoñecidas como linguas das minorías o [[baixo saxón|baixo alemán]], o [[lingua dinamarquesa|dinamarqués]], o [[lingua frisoa|frisón]] o [[lingua soraba|sorabo]] e o [[lingua romaní|romaní]]. As principais linguas dos inmigrantes son o [[turco]], o [[polaco]], o [[lingua rusa|ruso]] e as linguas dos [[balcáns]]. O alemán estándar é unha [[lingua xermánica]] occidental relacionada co [[lingua inglesa|inglés]], [[lingua neerlandesa|neerlandés]] e [[lingua sueca|sueco]]. A meirande parte do vocabulario do alemán provén da póla xermánica das [[Linguas indoeuropeas]]. A lingua xermana posúe numerosos empréstitos do [[lingua latina|latín]], [[lingua grega|grego]], e con menor medida do francés e do inglés.

Dende o [[século XIV]], a [[escrita gótica]] foi substituída durante o [[Renacemento]] en toda [[Europa]]; con todo, en Alemaña, a letra gótica continuou vixente até ser finalmente abolida en [[1945]], trala fin da [[segunda guerra mundial]]. Por este motivo ás veces a letra é chamada estilo gótico alemán. Hoxe, o alemán escríbese empregando o [[alfabeto latino]]. Xunto ás vinte e seis letras estándar, ten tres vogais máis con diérese ou ''Umlaut'' (ä, ö e ü), ademais da letra ''Eszett'' ou (SZ/ese-zeta): ß, ás veces representada como ''ss''.

Os dialectos do alemán varían en diferentes graos do alemán [[lingua estándar|estándar]]. Estes dialectos proveñen das diferentes variedades locais das antigas tribos alemás. Moitos deles son dificilmente inintelixibles para os falantes da [[lingua estándar]], xa que moitos se diferencian na [[sintaxe]], [[fonoloxía]] e [[léxico]]. Un exemplo disto é o [[lingua bávara|bávaro]], arredor da cal existe un debate lingüístico arredor da súa entidade. Hai quen a clasifica como un dos diversos dialectos do alemán e hai quen a considera propiamente unha lingua.

En todo o mundo, o alemán é falado por 100 millóns de falantes nativos (na súa maioría en [[Europa]]) e 80 millóns de non nativos. A lingua alemá e a lingua nai de 90 millóns de persoas (18%) na [[Unión Europea]]. Canto ao coñecemento de linguas estranxeiras, o 67% dos alemáns son quen de falar unha lingua estranxeira, mentres que o 27% di poder falar dúas.<ref>[http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_243_en.pdf Os europeos e as súas linguas]</ref>

== Cultura ==
{{Artigo principal|Cultura de Alemaña}}
[[Ficheiro:Beethoven.jpg|miniatura|[[Ludwig van Beethoven]].]]
Alemaña é a miúdo chamado ''Das Land der Dichter und Denker'' (a terra dos poetas e dos pensadores).<ref>[http://www.spiegel.de/international/0,1518,410135,00.html Germans and indians]</ref> A cultura alemá comezou moito antes do xurdimento de Alemaña como nación-estado e abranguiu toda a zona de [[Lingua alemá|fala alemá]]. Dende os seus alicerces, a cultura en Alemaña formouse polas principais correntes intelectuais e populares en Europa, tanto relixiosas como laicas. Como resultado, é difícil identificar unha determinada tradición alemá separada do marco máis amplo da cultura europea. Outra consecuencia destas circunstancias é o feito de que algunhas figuras históricas, tales como [[Wolfgang Amadeus Mozart]] e [[Nicolás Copérnico]], entre outras, aínda que non foron cidadáns de Alemaña no sentido moderno, deben ser considerados no contexto do eido cultural alemán para comprender o seu traballo.

[[Ficheiro:Franz Marc 003.jpg|miniatura|110px|''Blaues Pferd I'', [[Franz Marc]] (1911).|esquerda]]
En Alemaña desenvolvéronse algúns dos principais compositores de renome da [[Música clásica europea]], con inclusión de [[Johann Sebastian Bach]], [[Ludwig van Beethoven]], [[Johannes Brahms]] e [[Richard Wagner]]. Dende o ano [[2006]], Alemaña constitúe o quinto mercado da música no mundo e influíu na música pop e rock a través de artistas como [[Kraftwerk]], [[Scorpions]] e [[Rammstein]].

Numerosos pintores alemáns gozaron de prestixio internacional<ref>2006 A Dictionary of Architecture and Landscape Architecture (Paperback), Second (en inglés), Oxford University Press, 880. ISBN 0-19-860678-8</ref> a través do seu traballo en diversas correntes artísticas. [[Hans Holbein o Mozo]], [[Matthias Grünewald]], e [[Albrecht Dürer]] eran importantes artistas do [[Renacemento]], [[Caspar David Friedrich]] do [[Romanticismo]], e [[Max Ernst]] do [[surrealismo]]. Entre as contribucións alemás na arquitectura inclúense os estilos carolinxio e Otoniano, que son importantes precursores do [[románico]]. A rexión máis tarde converteuse no sitio das obras importantes en estilos coma o [[arquitectura gótica|gótico]], [[renacemento|renacentista]] e [[barroco]]. Alemaña é especialmente importante nos primeiros movemento modernos, sobre todo a través do movemento [[Bauhaus]] fundado por [[Walter Gropius]]. [[Ludwig Mies van der Rohe]] converteuse nun dos máis salientados arquitectos do mundo na segunda metade do [[século XX]]. A fachada de vidro en [[rañaceos]] foi a súa idea.

=== Ciencia ===
[[Ficheiro:WilhelmRöntgen.JPG|miniatura|esquerda|150px|[[Wilhelm Conrad Röntgen|Wilhelm Röntgen]], descubridor dos [[raios X]].]]
Alemaña é o fogar dalgúns dos máis destacados investigadores en diferentes eidos da [[ciencia]].<ref>{{Cita web |url=http://www.campus-germany.de/english/2.60.260.html |título=Back to the Future: Germany - A Country of Research |data-acceso=25 de abril de 2009 |data-arquivo=06 de febreiro de 2006 |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20060206180900/http://www.campus-germany.de/english/2.60.260.html |url-morta=yes }}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.history.com/encyclopedia.do?articleId=226611 |título=The Alfred B. Nobel Prize Winners, 1901–2003 |data-acceso=25 de abril de 2009 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20100210025438/http://www.history.com/encyclopedia.do?articleId=226611 |dataarquivo=10 de febreiro de 2010 |urlmorta=yes }}</ref><ref>[http://www.itu.int/aboutitu/HistoricalFigures.html Historical figures in telecommunications]</ref><ref>[http://plato.stanford.edu/entries/wilhelm-wundt/ Wilhelm Maximilian Wundt]</ref> De feito preto de 100 alemáns (de nacionalidade ou orixe) foron laureados co [[Premio Nobel]]. O traballo de [[Albert Einstein]] e [[Max Planck]] foi crucial para a fundación da [[física moderna]], que [[Werner Heisenberg]] e [[Max Born]] desenvolveron aínda máis. Os seus devanceiros foron [[Física|físicos]] como [[Hermann von Helmholtz]], [[Joseph von Fraunhofer]], e [[Daniel Gabriel Fahrenheit]]. [[Wilhelm Conrad Röntgen]] descubriu os [[raios X]], un logro que lle fixo ser o primeiro gañador do [[Premio Nobel de Física]] en [[1901]]. En Alemaña e outros países os [[raios X]] denomínanse ''"Röntgenstrahlen"'' (raios de Röntgen). O traballo de [[Heinrich Rudolf Hertz]] no eido da [[radiación]] electromagnética foi fundamental para o desenvolvemento das modernas telecomunicacións. [[Wilhelm Wundt]] é célebre por desenvolver o primeiro laboratorio de [[psicoloxía]], á que deu a categoría de [[ciencia]]. [[Alexander von Humboldt]] e o seu traballo como científico natural e explorador foi fundacional para a [[bioxeografía]].
[[Ficheiro:1885Benz.jpg|miniatura|dereita|Automóbil [[Benz]] de [[1885]].]]
Numerosos importantes [[Matemáticas|matemáticos]] tiveron como berce Alemaña,<ref>[http://encarta.msn.com/encyclopedia_761576902_5/Automobile.html Automobile] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091029081248/http://encarta.msn.com/encyclopedia_761576902_5/Automobile.html |date=29 de outubro de 2009 }}, [[Encarta Encyclopedia]].</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.centennialofflight.gov/essay/Lighter_than_air/zeppelin/LTA8.htm |título=The Zeppelin |data-acceso=25 de abril de 2009 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20110501132157/http://www.centennialofflight.gov/essay/Lighter_than_air/zeppelin/LTA8.htm |dataarquivo=01 de maio de 2011 |urlmorta=yes }}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.eaglehill.us/ahumb.html |título=The Natural History Legacy of Alexander von Humboldt (1769 to 1859) |data-acceso=25 de abril de 2009 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20070807011540/http://www.eaglehill.us/ahumb.html |dataarquivo=07 de agosto de 2007 |urlmorta=yes }}</ref> entre os que se atopan [[Carl Friedrich Gauss]], [[David Hilbert]], [[Bernhard Riemann]], [[Gottfried Leibniz]], [[Karl Weierstrass]] e [[Hermann Weyl]]. Alemaña foi tamén fogar de famosos inventores e enxeñeiros, como [[Johannes Gutenberg]], quen se acreditou a invención da [[Imprenta|imprenta de tipos móbiles]] en Europa; [[Hans Geiger]], o creador do [[contador Geiger]], e [[Konrad Zuse]], que construíu o primeiro [[ordenador]] dixital totalmente automático. Inventores, enxeñeiros e mais industriais, coma o conde [[Ferdinand von Zeppelin]], [[Otto Lilienthal]], [[Gottlieb Daimler]], [[Rudolf Diesel]], [[Hugo Junkers]] e [[Karl Benz]] contribuíron a dar forma moderna ao [[automóbil]] e á tecnoloxía do transporte aéreo.

Importantes institucións de investigación son a [[Sociedade Max Planck]],<ref>{{Cita web |url=http://www.dfg.de/en/research_funding/scientific_prizes/gw_leibniz_prize.html |título=Gottfried Wilhelm Leibniz Prize |data-acceso=25 de abril de 2009 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20080621091621/http://www.dfg.de/en/research_funding/scientific_prizes/gw_leibniz_prize.html |dataarquivo=21 de xuño de 2008 |urlmorta=yes }}</ref> o [[Helmholtz-Gemeinschaft]] e a [[Sociedade Fraunhofer]]. Estas traballan de xeito independente ou vencelladas externamente ao sistema universitario contribuíndo nunha medida considerable á produción científica. O prestixioso [[premio Gottfried Wilhelm Leibniz]] concédese a 10 científicos e académicos cada ano. Cunha adxudicación máxima de 2,5 millóns de [[euro]]s, é un dos premios de investigación máis altamente dotados no mundo.

=== Literatura e filosofía ===
[[Ficheiro:Nietzsche1882.jpg|miniatura|[[Nietzsche|Friedrich W. Nietzsche]].]]
A literatura alemá remonta á [[Idade Media]]. Considérase a primeira poeta nada en Alemaña a [[Hrosvitha de Gandersheim]], quen elaborou a súa obra en [[lingua latina|latín]]. Posteriormente, son cruciais as obras de escritores como [[Walther von der Vogelweide]] e [[Wolfram von Eschenbach]]. Diversos autores e poetas alemáns gañaron gran renome, incluíndo [[Johann Wolfgang von Goethe]] e [[Friedrich Schiller]]. As coleccións de contos populares publicados polos [[Irmáns Grimm]] popularizou o folclore alemán no plano internacional. A influencia de autores do [[século XX]] inclúen [[Thomas Mann]], [[Bertold Brecht]], [[Hermann Hesse]], [[Heinrich Böll]] e [[Günter Grass]].

A influencia de Alemaña na [[filosofía]] é historicamente significativa e moitos notables filósofos alemáns contribuíron a dar forma á [[filosofía occidental]] dende a Idade Media. [[Gottfried Leibniz]] e as súas contribucións ao [[racionalismo]], [[Immanuel Kant]], [[Georg Wilhelm Friedrich Hegel]], [[Friedrich Wilhelm Joseph Schelling]] e [[Johann Gottlieb Fichte]] que forxaron o [[idealismo]], [[Karl Marx]] e [[Friedrich Engels]] formularon a teoría [[comunista]], [[Arthur Schopenhauer]] desenvolveu a composición de [[pesimismo]] metafísico, [[Friedrich Nietzsche]] desenvolveu o [[Perspectivismo]], a obra de [[Martin Heidegger]] en Ser e Tempo, e as teorías sociais de [[Jürgen Habermas]] foron especialmente influentes.

=== Medios de comunicación ===
Alemaña é o mercado de [[televisión]] maior de Europa, cuns 34 millóns de fogares que dispón de televisión. As numerosas cadeas públicas rexionais e nacionais organízanse de acordo coa estrutura política federal. Ao redor do 90% dos fogares alemáns teñen cable ou televisión por satélite, e os telespectadores poden elixir de entre unha variedade de libre acceso pública e as canles comerciais.

O país é o fogar dalgúns dos maiores conglomerados de medios de comunicación, incluíndo [[Bertelsmann]] e a editorial [[Axel Springer]].

=== Cine ===
[[Ficheiro:Berlinale2007.jpg|esquerda|180px|O Berlinale Palast durante o festival do ano [[2007]]|miniatura]]
O cine alemán foi especialmente influente durante os anos da República de Weimar cos expresionistas alemáns como [[Robert Wiene]] ''([[Das Cabinet des Dr. Caligari|O gabinete do Doutor Caligari]])'' e [[Friedrich Wilhelm Murnau]]. Da órbita cultural alemá foi o cineasta austríaco [[Fritz Lang]], quen desenvolveu a súa carreira entre Alemaña e [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]], autor de obras de culto coma ''[[Metropolis]]'' (1927) ou ''[[Der Testament des Dr. Mabuse]]'' (1933). A época nazi produciu obras significativas como a película ''[[Barón de Münchhausen|Münchhausen]]'' (1943) ou o controvertido traballo da directora [[Leni Riefenstahl]].

Durante o período 1970-1980 directores como [[Volker Schlöndorff]], [[Werner Herzog]], [[Wim Wenders]], [[Rainer Werner Fassbinder]] colocaron o cine alemán de volta na escena internacional coas súas películas a miúdo provocadoras. Máis recentemente, películas como ''Das Boot'' (1981), ''Lola rennt'' (1998), ''[[Good Bye, Lenin!]]'' (2003), ''Gegen die Wand'' (2004), ''[[Der Untergang]]'' (2004) e ''Das Leben der Anderen'' (2007) gozaron de éxito internacional.

Recentemente, o austríaco nado en Múnic [[Michael Haneke]] tense perfilado coma un dos mellores cineastas do cine europeo. Obras coma ''[[Das Weiße Band]]'' (2009), [[Palma de Ouro]] no [[Festival de Cannes]] e [[Globo de Ouro]] á mellor película estranxeira, e ''[[Amour]]'' (2012), que engadiu aos premios anteriores o [[Premios Óscar|Óscar]] á mellor película de fala non inglesa, foron mundialmente recoñecidas.

O Festival de Cine de Berlín, celebrado anualmente dende [[1951]], é un dos festivais de cine máis prestixiosos. A cerimonia anual dos Premios do Cine Europeo celébrase cada dous anos na cidade de [[Berlín]], onde se atopa a Academia do Cine Europeo. Os estudos Babelsberg, en [[Potsdam]], son os máis antigos de grande escala no mundo e constitúen un centro internacional para a produción de películas.

=== Deporte ===
{{VT|Alemaña nos Xogos Olímpicos|Deporte en Alemaña}}
[[Ficheiro:AllianzArenaSunset.jpg|miniatura|O [[Allianz Arena]], estadio do [[FC Bayern München|Bayern München]] e do [[Mundial de Fútbol Alemaña 2006|Mundial 2006]].]]
A participación de Alemaña nos [[Xogos Olímpicos]] é unha das máis destacadas dende que se realiza este evento. O país organizou os [[Xogos Olímpicos de 1936|Xogos Olímpicos de Verán en 1936]] en [[Berlín]], e en [[Xogos Olímpicos de 1972|1972]] [[Alemaña Occidental]] fixo o propio en [[Múnic]]. A Federación Alemá de Deportes (DSB) conta con preto de 27 millóns de membros en ao redor de 91.000 clubs.<ref>{{Cita web |url=http://www.germany.info/relaunch/culture/life/sports.html |título=Culture, Sports & Events |data-acceso=01 de abril de 2013 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20110430172943/http://www.germany.info/relaunch/culture/life/sports.html |dataarquivo=30 de abril de 2011 |urlmorta=yes }}</ref> Segundo datos desta organización, aproximadamente a terceira parte da poboación do país realiza a práctica deportiva a través dun club ou asociación nalgunha das preto de 127.000 instalacións de carácter deportivo que existen no territorio.

Pola súa banda a [[Federación Alemá de Fútbol]] (DFB) conta con máis de 26.000 clubs, totalizando 6 millóns de membros, a maior membresía de entre todas as federacións deportivas no mundo. O arraigamento deste deporte fixo que a [[Selección de fútbol de Alemaña]] consiga tres [[Copa do Mundo de Fútbol|títulos mundiais]] (en [[Mundial de Fútbol Suíza 1954|1954]], [[Mundial de Fútbol Alemaña 1974|1974]] e [[Mundial de Fútbol Italia 1990|1990]]); e tres [[Eurocopa]]s ([[Eurocopa 1972|1972]], [[Eurocopa 1980|1980]] e [[Eurocopa 1996|1996]]). Así mesmo o país foi sede dos campionatos mundiais de [[Copa Mundial de Fútbol de 1974|1974]] e [[Copa Mundial de Fútbol de 2006|2006]]. Alemaña tamén se destaca no [[fútbol|fútbol feminino]], categoría na que conquistou dúas coroas de campioa do mundo, en [[2003]] e en [[2007]].

[[Ficheiro:Michael Schumacher-I'm the man (cropped).jpg|miniatura|esquerda|130px|[[Michael Schumacher]].]]
A nivel de clubs destacan equipos como o [[Bayern Múnic]], o máis laureado do país e á súa vez, un dos clubs maiores de Europa. O seu maior fito foi o gañar tres [[Liga de Campións da UEFA|Copas de Europa]] de xeito consecutivo (1974, 1975 e 1976. Posteriormente gañaría no ano 2001). Tamén están o [[Hamburger SV]], o [[Borussia Dortmund]], clubs que tamén gañaron a Copa de Europa, en 1983 e 1997, respectivamente; á parte doutros campións europeos como o [[Bayer Leverkusen]], [[Borussia Mönchengladbach]], [[Werder Bremen]] e [[Schalke 04]].

En canto ao automobilismo, Alemaña é unha das nacións principais a nivel mundial. Con numerosos automóbiles gañadores de carreiras como condutores alemáns. Precisamente o condutor con máis éxito da [[Fórmula 1]] na historia é o alemán [[Michael Schumacher]], sete veces Campión do Mundo e un dos deportistas mellor pagados da historia.<ref>[http://www.guardian.co.uk/sport/2006/oct/23/formulaone.sport "What we will miss about Michael Schumacher"] en [[The Guardian]]</ref>

Tamén o [[ciclismo]] é un deporte popular en Alemaña e un dos mellores ciclistas dos tempos recentes, [[Jan Ullrich]], gañou o [[Tour de Francia]] en [[1997]] e finalizou segundo en cinco ocasións. O país obtivo dúas medallas de ouro en Campionatos masculinos de [[hóckey|hóckey herba]] en [[2002]] e [[2006]] e na categoría feminina ostenta dúas medallas de ouro nos torneos de [[1976]] e [[1981]]. Outros deportes destacados a nivel de público son o [[balonmán]] (disciplina na que o país destaca tanto a nivel de clubs como de seleccións, proclamándose campioa do mundo, de Europa e olímpica en diversas ocasións, así como numerosos segundos e terceiros postos), [[tenis]], [[baloncesto]] (destacando a figura de [[Dirk Nowitzki]]), [[hóckey sobre xeo]], así como o [[bíatlon]] ou o [[esquí alpino]].

=== Gastronomía ===
[[Ficheiro:Currywurst_&_Pommes_frites.jpg|miniatura|[[Currywurst]].]]
A cociña alemá varía enormemente dunha rexión a outra. As rexións do sur de [[Baviera]] e [[Suabia]], por exemplo, comparten unha cultura culinaria con [[Suíza]] e [[Austria]]. Carne de porco, carne de vacún, e aves de curral son as principais variedades da carne consumida en Alemaña, coa carne de porco como a máis popular. Ao longo de todas as rexións, a carne adoitase comer en forma de [[salchicha]]. Máis de 1.500 diferentes tipos de salchichas prodúcense en Alemaña. Os chamados alimentos orgánicos teñen unha cota de mercado no país de ao redor do 3,0% e estímase que sexa unha tendencia crecente.<ref>{{Cita web |url=http://www.organic-europe.net/country_reports/germany/default.asp |título=Organic Agriculture in Germany |data-acceso=15 de maio de 2008 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20071122143045/http://www.organic-europe.net/country_reports/germany/default.asp |dataarquivo=22 de novembro de 2007 |urlmorta=yes }}</ref>

Un dito popular en Alemaña é: «''Almorzar como un emperador, comer como un rei e cear como un esmoleiro''». O almorzo é usualmente unha selección de [[cereal|cereais]] e [[mel]] ou [[marmelada]] con [[pan]]. Algúns alemáns comen embutidos ou [[queixo]] con pan para o almorzo. Máis de 300 tipos de pans son coñecidos en todo o país.

Ao ser un país de inmigrantes, Alemaña adoptou moitos pratos internacionais. Pratos [[italia]]nos como a [[pizza]] e a [[pasta]], ou [[Turquía|turcos]] e árabes como o [[kebab]] están ben establecidos, sobre todo nas cidades maiores. Os restaurantes chineses e [[Grecia|gregos]] están tamén considerablemente espallados ao longo do país.

Aínda que o [[viño]] é cada vez máis popular en moitas partes de Alemaña, a bebida nacional é a [[cervexa]]. De feito o coñecido festival [[Oktoberfest]] está adicado a esta bebida. En Alemaña o consumo de cervexa por persoa está diminuíndo, pero con 116 litros por ano está aínda entre os máis altos do mundo. De 18 países occidentais enquisados, o consumo per cápita de refrescos resultou ser inferior á media (14ª na lista), mentres que o consumo de mollo de [[froita]]s é un dos máis altos (terceiro na lista).

== Festividades ==
[[Ficheiro:Alphorn (Bremen 2010).jpg|miniatura|Celebración do día da Reunificación alemá en [[Bremen]].]]
{| {{táboabonita}}
|-
! style="background:#efefef;" | Data
! style="background:#efefef;" | Nome en galego
! style="background:#efefef;" | Nome local
|-
|[[1 de xaneiro]]
|[[Aninovo]]
|Neujahr
|-
|[[6 de xaneiro]]
|[[Epifanía]]
|Epiphanie
|-
|[[Marzo]] ou [[abril]]
|[[Venres Santo]]
|Karfreitag
|-
|[[Marzo]] ou [[abril]]
|[[Pascua cristiá|Pascua]]
|Ostern
|-
|[[1 de maio]]
|[[Día Internacional dos Traballadores|Día do Traballo]]
|Erster Mai
|-
|[[Maio]] ou [[xuño]]
|[[Día da Ascensión]]<br />[[Día do Pai]]
|Christi Himmelfahrt<br />Vatertag
|-
|[[Maio]] ou [[xuño]]
|[[Pentecostés]]
|Pfingsten
|-
|[[Maio]] ou [[xuño]]
|[[Corpus Christi]]
|Fronleichnam
|-
|[[3 de outubro]]
|[[Día da Unificación Alemá]]
|Tag der Deutschen Einheit
|-
|[[31 de outubro]]
|[[Festa da Reforma]]
|Reformationsfest
|-
|[[1 de novembro]]
|[[Día de Tódolos Santos]]
|Allerheiligen
|-
|[[25 de decembro|25]] e [[26 de decembro]]
|1º e 2º días do [[Nadal]]
|1. und 2. Weichnachtsfeiertag
|}

== Notas ==
{{listaref|30em}}

== Véxase tamén ==
{{Commonscat}}
{{Commons|Atlas of Germany|Atlas de Alemaña}}
{{Galizionario}}
[[Ficheiro:W.gl.Alemaña.png|125px|dereita]]
=== Outros artigos ===
* [[Lista de países]]
* [[Historia de Alemaña]]
* [[Economía de Alemaña]]
* [[Demografía de Alemaña]]
* [[Cultura de Alemaña]]
* [[Estados de Alemaña]]

=== Ligazóns externas ===
* [https://web.archive.org/web/20050826150708/http://www.deutschland.de/ Portal Oficial de Alemaña]
* [https://www.bundesregierung.de/Webs/Breg/DE/Startseite/startseite_node.html Stio web do Goberno Federal] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161212161026/https://www.bundesregierung.de/Webs/Breg/DE/Startseite/startseite_node.html |date=12 de decembro de 2016 }}
* [http://www.bundestag.de/htdocs_e/ Bundestag, o Parlamento]

{{UE}}
{{OTAN}}
{{Europa}}
{{Conflito árabe-israelí}}
{{Barra portal|Alemaña}}
{{Control de autoridades}}

[[Categoría:Alemaña|Alemaña]]
[[Categoría:Artigos destacados]]
[[Categoría:Artigos que toda Wikipedia debería ter (Historia e xeografía)]]