(1)

Hoewel het in het verleden is voorgekomen dat gaslevering voor korte tijd werd verstoord, zijn er verschillende factoren die de situatie in 2022 onderscheiden van eerdere crises op het gebied van de gasleveringszekerheid. De escalatie van de Russische militaire agressie tegen Oekraïne sinds februari 2022 heeft tot ongekende prijsstijgingen geleid. Die prijsstijgingen zullen de prikkels om de ondergrondse gasopslaginstallaties in de Unie te vullen waarschijnlijk ingrijpend veranderen. In de huidige geopolitieke situatie vallen verdere verstoringen van gasleveringen niet uit te sluiten. Dergelijke leveringsverstoringen kunnen aan burgers en de economie van de Unie ernstige schade toebrengen, aangezien de Unie nog steeds in aanzienlijke mate afhankelijk is van externe gasleveringen waarvoor het conflict gevolgen kan hebben.

(2)

De aard en de gevolgen van de recente gebeurtenissen zijn grootschalig en in de hele Unie merkbaar, en vereisen derhalve een alomvattende respons van de Unie. Bij die respons moet prioriteit worden gegeven aan maatregelen die de gasleveringszekerheid op het niveau van de Unie kunnen versterken, met name gasleveringen ten aanzien van beschermde afnemers. Energiebesparing en energie-efficiëntie leveren een belangrijke bijdrage om die doelstelling te verwezenlijken. Het is daarom van cruciaal belang dat de Unie op gecoördineerde wijze optreedt om potentiële risico's als gevolg van een eventuele verstoring van de gasleveringen te voorkomen, onverminderd het recht van de lidstaten om tussen verschillende energiebronnen te kiezen en de algemene structuur van hun energievoorziening te bepalen, overeenkomstig artikel 194 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU).

(3)

De ondergrondse gasopslaginstallaties dragen bij tot de gasleveringszekerheid en goedgevulde ondergrondse gasopslaginstallaties zorgen voor meer gasleveringszekerheid omdat in geval van grote vraag of van verstoringen van het aanbod aanvullend gas kan worden geleverd. Aangezien de levering van leidinggas op elk moment kan worden verstoord, moeten maatregelen met betrekking tot het vulniveau van de ondergrondse gasopslaginstallaties in de Unie worden ingevoerd teneinde de gaslevering voor de winter van 2022/2023 veilig te stellen.

(4)

Bij Verordening (EU) 2017/1938 van het Europees Parlement en de Raad (3) is een solidariteitsmechanisme ingevoerd om de effecten van een noodsituatie binnen de Unie te beperken waarbij de gaslevering aan door solidariteit beschermde afnemers, die geldt als een wezenlijk veiligheidsbelang en een noodzakelijke prioriteit, in het gedrang is in een lidstaat. In geval van een noodsituatie in de Unie zorgt een onmiddellijke respons ervoor dat de lidstaten consumenten betere bescherming kunnen bieden.

(5)

De gevolgen van de Russische militaire agressie tegen Oekraïne hebben aangetoond dat de bestaande regels inzake leveringszekerheid niet goed functioneren bij plotselinge ingrijpende veranderingen in de geopolitieke situatie, waarbij leveringstekorten en prijspieken zich niet alleen door het uitvallen van infrastructuur of door extreme weersomstandigheden kunnen voordoen, maar ook het gevolg kunnen zijn van opzettelijke ingrijpende gebeurtenissen en langdurigere of plotseling optredende leveringsverstoringen. Het is daarom noodzakelijk de plotselinge sterk toegenomen risico's als gevolg van de huidige veranderingen in de geopolitieke situatie op te vangen, onder meer door de energievoorziening van de Unie te diversifiëren.

(6)

Op basis van de analyse van de Commissie van, onder meer, de toereikendheid van maatregelen om de gasvoorziening veilig te stellen en de versterkte risicoanalyse die de Commissie en de bij Verordening (EU) 2017/1938 opgerichte Groep coördinatie gas (GCG) in februari 2022 in de hele Unie hebben uitgevoerd, moet elke lidstaat er in beginsel voor zorgen dat de ondergrondse gasopslaginstallaties die zich op hun grondgebied bevinden en rechtstreeks verbonden zijn met een afzetgebied van die lidstaat uiterlijk op 1 november van elk jaar tot ten minste 90 % van hun capaciteit zijn gevuld (vuldoelstelling), met een reeks van tussentijdse streefdoelen waaraan elke lidstaat in mei, juli, september en februari (vultraject) van het jaar daarop moet voldoen. Sommige lidstaten die beschikken over substantiële ondergrondse opslagcapaciteit zouden onevenredig zware gevolgen ondervinden van de verplichting om voor de ondergrondse gasopslaginstallaties op hun grondgebied de vuldoelstelling te behalen. Om met die situatie rekening te houden, moet de verplichting om hun ondergrondse gasopslaginstallaties te vullen, worden verlaagd tot 35 % van hun gemiddelde jaarlijks gasverbruik over een periode van de voorgaande vijf jaar. Dit mag geen afbreuk doen aan de verplichting van andere lidstaten om bij te dragen aan het vullen van de betrokken ondergrondse gasopslaginstallaties. Onder bepaalde voorwaarden moeten de lidstaten ervoor kunnen kiezen het streefcijfer van 90 % gedeeltelijk te behalen door hun voorraden vloeibaar aardgas (liquified natural gas — LNG) in LNG-installaties mee te tellen. De vuldoelstellingen zijn noodzakelijk om te garanderen dat de consumenten in de Unie toereikend worden beschermd tegen gasleveringstekorten. Voor 2022 zal een lagere vuldoelstelling gelden, namelijk 80 %, en moet een beperkt aantal tussentijdse streefdoelen van toepassing zijn, aangezien het feit dat deze verordening in werking dient te treden na het begin van het vulseizoen en de lidstaten beperkt de tijd zullen hebben om haar uit te voeren.

(7)

Bij het vullen van hun opslaginstallaties moeten de lidstaten trachten hun gasleveranciers te diversifiëren teneinde hun afhankelijkheid te verminderen indien daardoor de energievoorzieningszekerheid of de wezenlijke veiligheidsbelangen van de Unie of de lidstaten in gevaar kunnen komen.

(8)

Met ingang van 2023 moet de gasopslag elk jaar vanaf februari specifiek worden gemonitord om te voorkomen dat gas in het midden van de winter onverwachts aan de ondergrondse gasopslaginstallaties wordt onttrokken, wat tot het einde van de winter tot problemen voor de voorzieningszekerheid zou kunnen leiden. De vultrajecten moeten gedurende het vulseizoen voortdurende monitoring mogelijk maken.

(9)

Met ingang van 2023 moet elke lidstaat met ondergrondse gasopslaginstallaties voor dergelijke installaties op zijn grondgebied elk jaar een ontwerpvultraject in geaggregeerde vorm indienen bij de Commissie. Rekening houdend met de beoordeling van de GCG, moet de Commissie een besluit nemen om het vultraject voor elke lidstaat vast te stellen op een wijze die de concurrentiepositie van de ondergrondse gasopslaginstallaties in die lidstaat niet onrechtmatig verstoort in vergelijking met dergelijke in naburige lidstaten gelegen installaties.

(10)

Teneinde met ingang van 2023 het vultraject voor elke lidstaat met ondergrondse gasopslaginstallaties vast te stellen op basis van het door elke zulke lidstaat ingediende ontwerpvultraject, moeten aan de Commissie uitvoeringsbevoegdheden worden toegekend. Die bevoegdheden moeten worden uitgeoefend overeenkomstig Verordening (EU) nr. 182/2011 van het Europees Parlement en de Raad (4).

(11)

Het vultraject voor elke lidstaat met ondergrondse gasopslaginstallaties moet een reeks tussentijdse streefdoelen omvatten en moet worden gebaseerd op het gemiddelde vulniveau voor die lidstaat gedurende de voorgaande vijf jaar. Voor lidstaten waarvoor de vuldoelstelling is verlaagd tot 35 % van hun gemiddeld jaarlijks gasverbruik, moeten de tussentijdse streefdoelen van het vultraject dienovereenkomstig worden verlaagd.

(12)

Indien een lidstaat de vuldoelstelling niet tijdig kan behalen door technische problemen, zoals problemen met de pijpleidingen die de ondergrondse gasopslaginstallaties voeden of problemen met injectiefaciliteiten moet het de lidstaat worden toegestaan de vuldoelstelling in een later stadium te behalen. Elke vuldoelstelling moet echter zo snel als technisch mogelijk is, en in ieder geval niet later dan op 1 december van het betrokken jaar, worden behaald om de gasleveringszekerheid voor de winterperiode veilig te stellen.

(13)

Het is mogelijk dat een lidstaat niet in staat is de vuldoelstelling of een tussentijds streefdoel te verwezenlijken door een noodtoestand op regionaal of Unieniveau — zoals wanneer de gaslevering niet volstaat zoals bedoeld in artikel 11, lid 1, punt c), van Verordening (EU) 2017/1938 die de Commissie heeft afgekondigd op verzoek van een of meer lidstaten die, naargelang het geval, een nationale noodsituatie in de zin van die verordening hebben afgekondigd. Daarom moeten de vuldoelstellingen, met inbegrip van de doelstelling van lastendeling, niet van toepassing zijn indien de Commissie op grond van artikel 12 van die verordening een noodsituatie op regionaal of Unieniveau heeft afgekondigd en zolang die situatie voortduurt.

(14)

De bevoegde instanties moeten de vulniveaus van de ondergrondse gasopslaginstallaties voortdurend monitoren om te waarborgen dat niet van de vultrajecten wordt afgeweken. De vultrajecten moeten een marge van vijf procentpunten in acht nemen. Indien het vulniveau van een lidstaat meer dan vijf procentpunten onder het niveau van hun vultraject ligt, moet de bevoegde instantie onmiddellijk doeltreffende maatregelen nemen om het vulniveau te verhogen. De lidstaten moeten de Commissie en de GCG van die maatregelen in kennis stellen.

(15)

Indien een lidstaat aanhoudend en in aanzienlijke mate van hun vultraject afwijkt, bestaat het risico dat de toereikende vulniveaus en het vuldoel die noodzakelijk zijn om de gasleveringszekerheid in de Unie in een geest van solidariteit veilig te stellen, niet worden bereikt. Voor het geval dat zich dergelijke aanhoudende aanzienlijke afwijking van het vultraject of van de vuldoelstelling voordoet, moet de Commissie de bevoegdheid krijgen om doeltreffende maatregelen te nemen om problemen met de gasleveringszekerheid als gevolg van ongevulde opslaginstallaties te voorkomen. De Commissie moet bij een besluit over dergelijke doeltreffende maatregelen rekening houden met de specifieke situatie in de betrokken lidstaat, zoals de capaciteit van de ondergrondse gasopslaginstallaties in verhouding tot het binnenlandse gasverbruik en het belang van de ondergrondse gasopslaginstallaties voor de gasleveringszekerheid in de regio en bestaande LNG-opslaginstallaties. Aangezien het vulseizoen van 2022 al zal zijn begonnen wanneer deze verordening in werking dient te treden, moet de Commissie bij de maatregelen die zij neemt om afwijkingen van het vultraject voor 2022 aan te pakken, rekening houden met de beperkte tijd die voor de uitvoering van deze verordening op nationaal niveau beschikbaar is. De Commissie moet ervoor zorgen dat de maatregelen niet verder gaan dan wat nodig is om de gasleveringszekerheid veilig te stellen. Zij mag geen onevenredige lasten opleggen aan de lidstaten, gasmarktdeelnemers, opslagsysteembeheerders of consumenten.

(16)

De lidstaten moeten alle nodige maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat de vuldoelstellingen worden behaald. Daarbij moeten zij, indien mogelijk, in de eerste plaats ernaar streven marktgebaseerde maatregelen toe te passen om onnodige verstoring van de markt te voorkomen. De lidstaten moeten vrij zijn om een hoger vuldoel te stellen, zodat de Unie ernaar kan streven het vulniveau van 85 % van de ondergrondse gasopslaginstallaties in de Unie voor 2022 collectief te behalen. Aangezien in veel lidstaten reeds verschillende regelgevingsstelsels ter ondersteuning van het vullen van de opslaginstallaties bestaan, moet er geen specifiek instrument worden opgelegd om de vultrajecten uit te voeren of de vuldoelstelling te behalen. De lidstaten moeten vrij zijn om te beslissen welk instrument het meest geschikt is voor hun nationale systemen, mits aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. De lidstaten of bevoegde regulerende instanties moeten daarom de mogelijkheid hebben te bepalen welke marktdeelnemers voor het vullen van de ondergrondse gasopslaginstallaties moet(en) zorgen. Zij moeten ook kunnen beslissen of regulerende middelen, zoals maatregelen die capaciteithouders verplichten ongebruikte capaciteit vrij te maken, die op grond van de bestaande marktregels van de Unie zijn toegestaan, voldoende zijn om ervoor te zorgen dat de vuldoelstellingen worden behaald, of dat er financiële stimulansen of kortingen op de opslagtarieven noodzakelijk zijn. Indien een lidstaat gasleveranciers die beschermde afnemers op zijn grondgebied van gas voorzien, ertoe verplicht om gas op te slaan in ondergrondse gasopslaginstallaties, moet de opgeslagen hoeveelheid gas worden bepaald op basis van de aan die beschermde afnemers geleverde hoeveelheid aardgas. De lidstaten moeten met elkaar samenwerken en van instrumenten gebruikmaken, zoals platformen voor de aankoop van LNG, teneinde het gebruik van LNG voor het vullen van opslaginstallaties te maximaliseren. Bovendien moeten lidstaten de infrastructuur- en regelgevingsbelemmeringen voor het gedeelde gebruik van LNG voor het vullen van opslaginstallaties verminderen.

(17)

In de mededeling “REPowerEU: een gemeenschappelijk Europees optreden voor betaalbaardere, veiligere en duurzamere energie” van 8 maart 2022 heeft de Commissie verduidelijkt dat, om ervoor te zorgen dat de opslaginstallaties gevuld raken, het Unierecht de lidstaten toestaat steun aan gasleveranciers te verlenen op grond van artikel 107, lid 3, punt c), VWEU, bijvoorbeeld in de vorm van garanties (“tweerichtingscontract ter verrekening van verschillen”).

(18)

Maatregelen die de lidstaten nemen voor het vullen van ondergrondse gasopslaginstallaties, alsook de op basis van de lastenverdeling op te leggen vulvoorwaarden en de op te leggen voorwaarden voor de onttrekking van gas aan ondergrondse gasopslaginstallaties, moeten noodzakelijk, duidelijk omschreven, transparant, evenredig, niet-discriminerend en verifieerbaar zijn, en mogen niet leiden tot onrechtmatige verstoringen van de mededinging of van de goede werking van de interne gasmarkt, noch de gasleveringszekerheid van andere lidstaten of de Unie in gevaar brengen. Dergelijke maatregelen mogen met name niet leiden tot versterking van een machtspositie of tot meevallers voor ondernemingen die zeggenschap hebben over ondergrondse gasopslaginstallaties of die opslagcapaciteit geboekt hebben, maar niet gebruikt hebben.

(19)

Efficiënt gebruik van de bestaande infrastructuur, met inbegrip van grensoverschrijdende transmissiecapaciteit, ondergrondse gasopslaginstallaties en LNG-installaties, is belangrijk om de gasleveringszekerheid in een geest van solidariteit te veilig te stellen. Open energiegrenzen zijn van wezenlijk belang voor de gasleveringszekerheid, ook in tijden van verstoringen van de gaslevering op nationaal, regionaal of Unieniveau. Daarom mogen maatregelen die worden genomen om de vulling van de ondergrondse gasopslaginstallaties te veilig te stellen, de overeenkomstig Verordening (EU) 2017/459 van de Commissie (5) toegewezen grensoverschrijdende capaciteit niet blokkeren of beperken. Daarnaast moeten de lidstaten ervoor zorgen dat de opslag beschikbaar blijft, ook voor naburige lidstaten en in noodsituaties, als bedoeld artikel 11, lid 1, punt c), van Verordening (EU) 2017/1938 wordt gedeclareerd.

(20)

De opslagverplichting zal naar verwachting leiden tot een financiële last voor de betrokken marktdeelnemers in die lidstaten die over relevante ondergrondse gasopslaginstallaties op hun grondgebied beschikken, terwijl het de bedoeling is dat de hogere gasleveringszekerheid alle lidstaten ten goede zal komen, ook die welke niet over ondergrondse gasopslaginstallaties beschikken. Om de lasten te delen en ervoor te zorgen dat ondergrondse opslaginstallaties in de Unie voldoende gevuld zijn om de gasleveringszekerheid veilig te stellen, moeten lidstaten zonder ondergrondse gasopslaginstallaties gebruikmaken van ondergrondse gasopslaginstallaties in andere lidstaten. Indien een lidstaat geen interconnectie heeft met andere lidstaten of indien de beperkte grensoverschrijdende transmissiecapaciteit van een lidstaat of een andere technische reden het gebruik van ondergrondse gasopslaginstallaties in andere lidstaten onmogelijk maakt, moet die verplichting dienovereenkomstig worden verlaagd.

(21)

Lidstaten zonder ondergrondse gasopslaginstallaties moeten ervoor zorgen dat marktdeelnemers in dergelijke lidstaten regelingen treffen in lidstaten die dergelijke installaties hebben voorgebruik, uiterlijk op 1 november, van opslagvolumes die overeenkomen met ten minste 15 % van hun gemiddeld jaarlijks gasverbruik over de voorgaande vijf jaar. Lidstaten zonder ondergrondse gasopslaginstallaties moeten echter ook een alternatieve lastenverdelingsregeling kunnen ontwikkelen met een of meer lidstaten die wel over ondergrondse gasopslaginstallaties beschikken. Bij het overwegen van de lastenverdelingsregeling moet tevens rekening worden gehouden met andere bestaande gelijkwaardige maatregelen om de gasleveringszekerheid veilig te stellen, zoals een gelijkwaardige verplichting ten aanzien van andere brandstoffen dan aardgas, waaronder olie, mits aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. De lidstaten moeten de Commissie in kennis stellen van dergelijke alternatieve lastenverdelingsregelingen en de technische beperkingen, en de gelijkwaardigheid van de genomen maatregelen, aantonen.

(22)

Het is mogelijk dat de maatregelen waarmee lidstaten zonder ondergrondse gasopslaginstallaties de lasten van de opslagverplichting delen met lidstaten die wel over ondergrondse gasopslaginstallaties beschikken, op hun beurt financiële gevolgen kunnen hebben voor de betrokken marktdeelnemers. Lidstaten zonder ondergrondse gasopslaginstallaties moeten marktdeelnemers daarom financiële stimulansen of compensatie kunnen bieden voor de inkomstenderving of voor de kosten die uit de hun opgelegde verplichtingen voortvloeien en niet door inkomsten kunnen worden gedekt. Indien zulke maatregelen met een heffing worden gefinancierd, moet die heffing niet worden toegepast op grensoverschrijdende interconnectiepunten.

(23)

Doeltreffende monitoring en rapportage zijn essentieel voor de beoordeling van de aard en de omvang van de risico's in verband met de gasleveringszekerheid, alsook voor de keuze van passende maatregelen om dergelijke risico's te bestrijden. Exploitanten van ondergrondse gasopslaginstallaties moeten over de vulniveaus tijdens het vulseizoen maandelijks verslag uitbrengen aan de bevoegde instanties. Eigenaars en exploitanten van ondergrondse gasopslaginstallaties worden aangemoedigd om gegevens over de capaciteit en het vulniveau voor elke ondergrondse gasopslaginstallatie regelmatig in te voeren op een centraal rapportageplatform.

(24)

De bevoegde instanties spelen een belangrijke rol bij de monitoring van de gasleveringszekerheid, en zorgen voor evenwicht tussen de gasleveringszekerheid en de kosten voor consumenten die voortvloeien uit de maatregelen. De bevoegde instantie van elke lidstaat of een andere door de lidstaat aangewezen entiteit moeten samen met de Commissie de vulniveaus van de ondergrondse gasopslaginstallaties op hun grondgebied monitoren. Het moet ook mogelijk zijn voor de Commissie om het Agentschap van de Europese Unie voor de samenwerking tussen energieregulators (ACER) in voorkomend geval te verzoeken om daarbij te helpen.

(25)

Het is van wezenlijk belang dat bij de op grond van artikel 7 van Verordening (EU) 2017/1938 verrichte risicobeoordelingen rekening wordt gehouden met alle risico's die ernstige gevolgen zouden kunnen hebben voor de gasleveringszekerheid. Daartoe moet bij de op een risicoanalyse gebaseerde benadering om de gasleveringszekerheid te beoordelen en om preventieve en verzachtende maatregelen vast te stellen, ook rekening worden gehouden met de mogelijke scenario's bij een volledige verstoring van één leveringsbron. Om maximale paraatheid te waarborgen en verstoring van de gaslevering te voorkomen, dan wel de gevolgen van een dergelijke verstoring te beperken, moet bij de gemeenschappelijke en nationale risicobeoordelingen met dergelijke scenario's rekening worden gehouden. Dit zou het bij een volledige verstoring mogelijk maken de maatregelen ter beperking van de gevolgen van een noodsituatie te coördineren en optimaal gebruik te maken van de middelen om een ononderbroken toevoer, in het geval van een volledige leveringsverstoring, te veilig te stellen.

(26)

De GCG moet een grotere rol krijgen en een expliciet mandaat om de prestaties van de lidstaten op het gebied te monitoren, en op basis daarvan beste praktijken op dat gebied ontwikkelen ten aanzien van de gasleveringszekerheid. De Commissie moet daarom regelmatig verslag uitbrengen aan de GCG, en de GCG moet de Commissie bijstaan bij het monitoren van de vuldoelstellingen en ervoor te zorgen dat die doelstellingen worden behaald.

(27)

De GCG fungeert als belangrijke adviseur van de Commissie om de coördinatie van maatregelen betreffende de leveringszekerheid te faciliteren, en staat de Commissie te allen tijde en met name in het geval van een noodsituatie bij. Indien nodig, roept de Commissie onverwijld de GCG in de formatie crisisbeheersing bijeen om maximale paraatheid te waarborgen en snelle informatie-uitwisseling mogelijk te maken. De GCG in de formatie crisisbeheersing moet beschikbaar zijn om de Commissie zo lang als nodig bij te staan. Daartoe moet de GCG communicatiekanalen openhouden met de lidstaten en met alle marktdeelnemers die betrokken zijn bij de gasleveringszekerheid en informatie verzamelen die van belang is voor de gasleveringszekerheid op regionaal, nationaal en Unieniveau.

(28)

De opslagsysteemsector is van groot belang voor de Unie, de zekerheid van haar energievoorziening en andere wezenlijke veiligheidsbelangen van de Unie. De ondergrondse gasopslaginstallaties worden dan ook aangemerkt als kritieke infrastructuur in de zin van Richtlijn 2008/114/EG van de Raad (6). De lidstaten worden aangemoedigd in hun nationale energie- en klimaatplannen en in de op grond van Verordening (EU) 2018/1999 van het Europees Parlement en de Raad (7) aangenomen voortgangsverslagen rekening te houden met de bij deze verordening ingevoerde maatregelen.

(29)

In het netwerk van opslagsystemen zijn aanvullende waarborgen nodig om bedreigingen voor de openbare orde en de openbare veiligheid in de Unie of voor het welzijn van de Unieburgers te voorkomen. De lidstaten moeten erop toezien dat alle opslagsysteembeheerders, met inbegrip van transmissiesysteembeheerders die door opslagsysteembeheerders worden gecontroleerd, worden gecertificeerd door de nationale regulerende instantie of een andere bevoegde instantie die door de lidstaat is aangewezen teneinde te waarborgen dat de energievoorzieningszekerheid of andere essentiële veiligheidsbelangen in de Unie of een lidstaat niet in gevaar worden gebracht door beïnvloeding van de opslagsysteembeheerder. Voor het analyseren van mogelijke risico's op het gebied van de energievoorzieningszekerheid is coördinatie tussen de lidstaten bij het uitvoeren van de voorzieningszekerheidsbeoordeling belangrijk. Bij de beoordeling mag geen onderscheid worden gemaakt tussen marktdeelnemers maar moeten de beginselen van een goed functionerende interne markt volledig in acht worden genomen. Om het risico als gevolg van te lage vulniveaus snel te verminderen, moet die certificering voorrang krijgen en sneller worden uitgevoerd voor grotere ondergrondse opslaginstallaties die in het recente verleden steeds op lage niveaus waren gevuld, zodat mogelijke problemen met de gasleveringszekerheid als gevolg van de controle over dergelijke grote opslaginstallaties kunnen worden uitgesloten of indien mogelijk verholpen. Aangezien het gemiddelde vulniveau van de voorgaande zes jaar van alle ondergrondse opslaginstallaties in de Unie op 31 maart 35 % van hun maximumcapaciteit bedroeg, moet de drempel om in maart 2021 en maart 2022 van een ongebruikelijk laag vulniveau te spreken op 30 % worden vastgesteld.

(30)

Nationale regulerende instanties of een andere door de betrokken lidstaat aangewezen bevoegde instantie (in beide gevallen “certificeringsinstantie”) moeten certificering weigeren wanneer zij concluderen dat een persoon direct of indirect zeggenschap of rechten uitoefent over de opslagsysteembeheerder, de energievoorzieningszekerheid of een ander essentieel veiligheidsbelang op nationaal, regionaal of Unieniveau in gevaar zou kunnen brengen. Bij het maken van die beoordeling, moet de certificeringsinstantie rekening houden met commerciële betrekkingen die de stimulansen voor en het vermogen van de opslagsysteembeheerder om de ondergrondse gasopslaginstallatie te vullen, negatief kunnen beïnvloeden, alsmede met de internationale verplichtingen van de Unie, en andere specifieke feiten en omstandigheden van het geval. Om te waarborgen dat certificeringsregels in de hele Unie consistent worden toegepast, dat de internationale verplichtingen van de Unie worden nagekomen en dat solidariteit en energiezekerheid in de Unie worden veiliggesteld, moet de certificeringsinstantie bij het nemen van certificeringsbesluiten in de hoogste mate rekening houden met het advies van de Commissie en zo nodig haar ontwerpbesluit herzien. Indien een certificeringsinstantie certificering weigert, moet zij de bevoegdheid hebben om te eisen dat een persoon die aandelen van of rechten op de eigenaar van het opslagsysteem of de opslagsysteembeheerder bezit, deze van de hand doet, en daarvoor een termijn te stellen, alsook alle andere passende maatregelen te gelasten om ervoor te zorgen dat die persoon geen zeggenschap of rechten over die eigenaar van het opslagsysteem of opslagsysteembeheerder kan uitoefenen, en te beslissen over passende compenserende maatregelen. Maatregelen die op grond van het certificeringsbesluit worden genomen om risico's op het gebied van gasleveringszekerheid of andere wezenlijke veiligheidsbelangen aan te pakken, moeten noodzakelijk, duidelijk omschreven, transparant, evenredig en niet-discriminerend zijn.

(31)

Deze verordening is in overeenstemming met de grondrechten en neemt de beginselen in acht die met name in het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (“het Handvest”) worden erkend. Zij eerbiedigt met name het recht niet van eigendom te worden ontdaan, behalve in het algemeen belang in de gevallen en onder de voorwaarden waarin de wet voorziet en mits het verlies tijdig op billijke wijze wordt vergoed, zoals bepaald in artikel 17 van het Handvest, alsook het recht op een doeltreffende voorziening in rechte en op een onpartijdig gerecht, zoals bepaald in artikel 47 van het Handvest.

(32)

Als ondernemingen meer gas moeten kopen wanneer de gasprijs hoog is, zou dit de prijzen nog verder kunnen opdrijven. Daarom moeten de regulerende instanties een korting van maximaal 100 % kunnen toepassen op de entry- en exittarieven voor transmissie- en distributiecapaciteit van en naar de opslag, zowel voor ondergrondse gasopslaginstallaties als voor LNG-installaties, waardoor opslag voor marktdeelnemers aantrekkelijker wordt. Nationale regulerende instanties en de mededingingsautoriteiten worden tevens aangemoedigd gebruik te maken van hun bevoegdheden om ongegronde verhogingen van opslagtarieven doeltreffend uit te sluiten.

(33)

Gezien de huidige uitzonderlijke situatie en de onzekerheden over de toekomstige veranderingen in de geopolitieke situatie, worden de lidstaten aangemoedigd om zo snel mogelijk de vuldoelstellingen te behalen.

(34)

Gelet op het dreigende gevaar voor de gasleveringszekerheid als gevolg van de Russische militaire agressie tegen Oekraïne, moet deze verordening in werking treden op de dag na die van de bekendmaking ervan. Gezien de uitzonderlijke aard van de huidige omstandigheden, moeten sommige bij deze verordening ingevoerde bepalingen enkel tot en met 31 december 2025 worden toegepast.

(35)

Deze verordening moet met spoed onderdeel worden van het acquis van de Energiegemeenschap overeenkomstig het Verdrag tot oprichting van de Energiegemeenschap, dat op 25 oktober 2005 te Athene werd ondertekend en op 1 juli 2006 in werking is getreden.

(36)

Verordening (EU) 2017/1938 en Verordening (EG) nr. 715/2009 van het Europees Parlement en van de Raad (8) moeten daarom dienovereenkomstig worden gewijzigd,

1)

Aan artikel 2 worden de volgende punten toegevoegd:

2)

De volgende artikelen worden ingevoegd:

(*1)  Verordening (EU) 2017/459 van de Commissie van 16 maart 2017 tot vaststelling van een netcode betreffende capaciteitstoewijzingsmechanismen in gastransmissiesystemen en tot intrekking van Verordening (EU) nr. 984/2013 (PB L 72 van 17.3.2017, blz. 1)."

(*2)  Verordening (EU) 2018/1999 van het Europees Parlement en de Raad van 11 december 2018 inzake de governance van de energie-unie en van de klimaatactie, tot wijziging van Richtlijn 94/22/EG, Richtlijn 98/70/EG, Richtlijn 2009/31/EG, Verordening (EG) nr. 663/2009, Verordening (EG) nr. 715/2009, Richtlijn 2009/73/EG, Richtlijn 2009/119/EG van de Raad, Richtlijn 2010/31/EU, Richtlijn 2012/27/EU, Richtlijn 2013/30/EU en Richtlijn (EU) 2015/652 van de Raad, en tot intrekking van Verordening (EU) nr. 525/2013 (PB L 328 van 21.12.2018, blz. 1)."

(*3)  Verordening (EU) 2022/869 van het Europees Parlement en de Raad van 30 mei 2022 betreffende richtsnoeren voor de trans-Europese energie-infrastructuur, tot wijziging van Verordeningen (EG) nr. 715/2009, (EU) 2019/942 en (EU) 2019/943, en Richtlijnen 2009/73/EG en (EU) 2019/944, en tot intrekking van Verordening (EU) nr. 347/2013 (PB L 152 van 3.6.2022, blz. 45).”."

3)

Artikel 7 wordt gewijzigd als volgt:

4)

Aan artikel 16 wordt het volgende lid toegevoegd:

5)

Het volgende artikel wordt ingevoegd:

6)

Het volgende artikel wordt ingevoegd:

(*4)  Verordening (EU) nr. 182/2011 van het Europees Parlement en de Raad van 16 februari 2011 tot vaststelling van de algemene voorschriften en beginselen die van toepassing zijn op de wijze waarop de lidstaten de uitoefening van de uitvoeringsbevoegdheden door de Commissie controleren (PB L 55 van 28.2.2011, blz. 13).”."

7)

Aan artikel 20 wordt het volgende lid toegevoegd:

8)

Aan artikel 22 wordt het volgende lid toegevoegd:

“Artikel 2, punten 27 tot en met 31, de artikelen 6 bis tot en met 6 quinquies, artikel 16, lid 3, artikel 17 bis, artikel 18 bis, artikel 20, lid 4, en bijlagen I bis en I ter zijn van toepassing tot en met 31 december 2025.”.

9)

De in de bijlage bij deze verordening opgenomen tekst wordt als bijlagen I bis en I ter ingevoegd.

1)

Het volgende artikel wordt ingevoegd:

(*5)  Verordening (EU) 2017/1938 van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2017 betreffende maatregelen tot veiligstelling van de gasleveringszekerheid en houdende intrekking van Verordening (EU) nr. 994/2010 (PB L 280 van 28.10.2017, blz. 1).”."

2)

Aan artikel 13 wordt het volgende lid toegevoegd: