Relatur:

Vasco de MELLO

Konsultazzjoni	Kummissjoni Ewropea, 20.9.2023
Bażi legali	Artikolu 304 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea
Sezzjoni kompetenti	Sezzjoni għax-Xogħol, l-Affarijiet Soċjali u ċ-Ċittadinanza
Adozzjoni fis-sezzjoni	5.9.2023
Adozzjoni fil-plenarja	20.9.2023
Sessjoni plenarja Nru	581
Riżultat tal-votazzjoni (favur/kontra/astensjonijiet)	209/0/6

1.   Konklużjonijiet u rakkomandazzjonijiet

1.1.

L-għan ta’ din il-proposta għal Regolament huwa li jitnaqqsu l-lakuni fis-sistema tal-mandat ta’ arrest Ewropew billi jinħoloq reġim komuni għat-trasferiment ta’ proċedimenti kriminali bejn l-Istati Membri, biex b’hekk tiġi evitata d-duplikazzjoni ta’ proċedimenti kriminali fir-rigward tal-istess atti kriminali u li jiġu involuti l-istess individwi f’aktar minn Stat Membru wieħed (il-prinċipju ta’ non bis idem), kif ukoll biex jiġu evitati u mnaqqsa l-fenomeni ta’ impunità minħabba li ma jkunux qed jiġu segwiti prosekuzzjonijiet.

1.2.

Għal dan l-għan, huwa stabbilit sett uniformi ta’ regoli relatati mal-kooperazzjoni bejn l-Istati Membri dwar meta jintbagħtu u jiġu riċevuti proċedimenti kriminali.

1.3.

Barra minn hekk, il-proposta għandha l-għan li toħloq struttura diġitali komuni li tippermetti t-trasferiment ta’ tali dokumenti proċedurali.

1.4.

Il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (KESE) jilqa’ l-inizjattiva tal-Kummissjoni dwar din il-kwistjoni.

1.5.

Madankollu, fir-rigward ta’ ċerti aspetti tat-test leġiżlattiv, il-KESE jqis li ċerti punti għandhom jiżdiedu jew jiġu kkoreġuti.

1.6.

Għalhekk, fir-rigward tad-drittijiet fundamentali tal-partijiet ikkonċernati, il-KESE jemmen li għandu jkun hemm referenza espliċita għall-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u għall-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, kif ukoll għal leġiżlazzjoni oħra li tfittex li tħares id-drittijiet fundamentali.

1.7.

Il-KESE jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li r-reġim propost ma għandux jintuża biex jippermetti lill-persuni suspettati/akkużati jiksbu b’mod konvenjenti aċċess għal reġim legali aktar favorevoli permezz tal-applikazzjoni tar-regoli ta’ proċedura.

1.8.

Il-KESE jilqa’ d-deċiżjoni li jiġu implimentati għodod diġitali komuni sabiex jitħaffef il-proċess, u jqis li dawn l-għodod għandhom li jiġu stabbiliti permezz tal-fondi Ewropej.

1.9.

Madankollu, kif diġà ġie indikat f’Opinjonijiet preċedenti, għandu jinżamm il-mezz ta’ komunikazzjoni bbażat fuq il-karti, sabiex jitqiesu dawk li, għal diversi raġunijiet, ma għandhomx aċċess għar-riżorsi tal-IT.

1.10.

Il-KESE jemmen li l-proċess kollu tat-traduzzjoni għandu jitwettaq bl-akbar reqqa, u li l-użu tal-intelliġenza artifiċjali jew mezzi mekkaniċi oħra li ma jinvolvux l-intervent uman ma għandux ikun permess.

1.11.

Il-KESE jemmen li l-leġiżlazzjoni għandha tipprevedi d-dritt tal-partijiet li jappellaw quddiem qorti superjuri għal raġunijiet ta’ traduzzjoni inadegwata ta’ dokumenti proċedurali.

1.12.

Kif iddikjarat f’Opinjonijiet preċedenti, il-KESE jemmen li għandu jkun hemm taħriġ għall-professjonisti kollha li jaħdmu f’dan il-qasam, kif ukoll għal partijiet ikkonċernati oħra, bħat-tradutturi.

1.13.

Il-KESE jqis li għandu jiġi previst metodu biex jiġu solvuti kunflitti negattivi dwar il-ġuriżdizzjoni f’każ li tiġi applikata din il-liġi.

1.14.

Il-KESE jenfasizza l-fatt li għandha titneħħa l-possibbiltà li l-awtorità rikjedenti, f’każ li trasferiment jiġi aċċettat, tkun tista’ tibgħat biss parti mill-fajl u mhux il-fajl kollu.

1.15.

Dan jelimina l-possibbiltà ta’ kwalunkwe arbitrarjetà, li ċertament tista’ sseħħ bit-trasferiment parzjali tal-kawżi.

2.   Sfond

2.1.

L-iżvantaġġ li jkun hemm żona unika ta’ moviment liberu ta’ persuni, kapital, merkanzija u servizzi huwa li tinħoloq żona transnazzjonali li fiha jistgħu jitwettqu attivitajiet kriminali.

2.2.

Sa mill-qedem, is-soċjetajiet umani ddelegaw lill-Istat is-setgħa li jikkastigaw lil dawk li jiksru l-liġi u jwettqu reati, minflok ġustizzja privata u retributtiva bbażata fuq il-liġi tar-ritaljazzjoni eżatta jew il-prinċipju ta’ “għajn għal għajn, sinna għal sinna”.

2.3.

L-eżistenza ta’ ius puniendi, jiġifieri, il-possibbiltà tal-Istat li jissanzjona lil dawk li, fit-territorju tiegħu, jiksru l-liġijiet tiegħu u b’hekk iwettqu delitti, jew li, f’territorju barrani, iwettqu atti kriminali kontra ċ-ċittadini tiegħu, tikkostitwixxi karatteristika innata u ċentrali tas-setgħat sovrani ta’ Stat (1).

2.4.

Din hija setgħa sovrana ta’ tali importanza għall-Istati li l-biċċa l-kbira tal-kostituzzjonijiet jirriżervaw u jikkonferixxu kompetenza esklużiva biex jilleġiżlaw f’dan il-qasam lill-parlamenti.

2.5.

Madankollu, l-eżerċizzju tal-ius puniendi mill-Istat, li fil-grad massimu ta’ applikazzjoni tiegħu jista’ jwassal għaċ-ċaħda tal-libertà ta’ individwu, dejjem irid ikun akkumpanjat minn korp robust ta’ drittijiet fundamentali taċ-ċittadini, sabiex iċ-ċittadini jiġu protetti minn abbużi possibbli jew l-arbitrarjetà, tant li hija karatteristika ta’ dawk li ma jirrispettawx il-kunċett tal-istat tad-dritt.

2.6.

Kif intqal hawn fuq, l-eżistenza ta’ suq uniku toħloq bosta sfidi f’dak li għandu x’jaqsam mal-infurzar tal-ġustizzja kriminali.

2.7.

L-eżistenza ta’ tali żona transnazzjonali li fiha l-persuni, il-kapital, il-merkanzija u s-servizzi jiċċaqalqu liberament bejn l-Istati tista’, fin-nuqqas ta’ sistema transnazzjonali simili għall-prosekuzzjoni kriminali, tippermetti li tiġi eżerċitata attività kriminali f’territorji differenti mingħajr kastig xieraq, jew tista’ toħloq santwarji ġenwini għall-kriminali.

2.8.

Hekk kif l-integrazzjoni Ewropea mxiet ’il quddiem, il-ħtieġa għal kooperazzjoni akbar fil-qasam tas-sigurtà u l-ġustizzja kriminali saret aktar urġenti; dan inkiseb inizjalment permezz tal-konklużjoni ta’ diversi trattati bejn l-Istati Membri dwar l-estradizzjoni u l-kooperazzjoni ġudizzjarja (2), li laħqu l-qofol tagħhom bl-inklużjoni ta’ din il-kwistjoni fit-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), kemm bħala kompetenza kondiviża bejn l-UE u l-Istati Membri, kif ukoll billi ġie stabbilit l-istabbiliment ta’ spazju ta’ libertà, sigurtà u ġustizzja li jestendi fl-Unjoni Ewropea kollha (3).

2.9.

Hija għalhekk qed tevolvi minn forma ta’ kooperazzjoni intergovernattiva bbażata fuq trattati ta’ kooperazzjoni ġudizzjarja u ta’ estradizzjoni konklużi bejn l-Istati, li fihom is-setgħa deċiżjonali hija kondiviża bejn l-eżekuttiv u l-ġudikatura, f’sistema ta’ kooperazzjoni li fiha s-setgħa deċiżjonali hija tal-awtoritajiet ġudizzjarji kompetenti, mingħajr ebda interferenza mill-eżekuttiv, li, għall-kuntrarju tal-proċedura ta’ estradizzjoni, hija kompletament eskluża minn dan il-proċess.

2.10.

Din il-bidla fundamentali – li, kif diġà ġie ddikjarat, ġiet minquxa fit-TFUE – għandha bħala l-pedament tagħha l-prinċipju tar-rikonoxximent reċiproku ta’ deċiżjonijiet ġudizzjarji f’materji kriminali (4).

2.11.

Madankollu, l-eżistenza ta’ spazju ta’ libertà, sigurtà u ġustizzja fl-Unjoni Ewropea hija possibbli biss jekk ikun hemm bilanċ bejn il-prinċipji tal-libertà, is-sigurtà u l-ġustizzja, u fin-nuqqas ta’ dan id-drittijiet, il-libertajiet u l-garanziji fundamentali ta’ kull ċittadin jistgħu jiġu mminati f’isem is-sigurtà u l-ġustizzja illużorji u totalitarji.

2.12.

Sabiex ikun hemm fiduċja fl-applikazzjoni tal-prinċipju tar-rikonoxximent reċiproku, huwa meħtieġ li l-Istati Membri jirrispettaw id-drittijiet fundamentali taċ-ċittadini b’mod ugwali jew ekwivalenti, sabiex jiġi żgurat li l-awtorità kompetenti tal-Istat ta’ rikonoxximent ikollha fiduċja fl-infurzar tad-deċiżjoni ġudizzjarja rikonoxxuta.

2.13.

Dan il-prinċipju ta’ rikonoxximent reċiproku ġie implimentat għall-ewwel darba, fil-qasam tal-liġi kriminali, fil-mandat ta’ arrest Ewropew (5) u sussegwentement f’liġijiet oħra ta’ natura simili, bħall-Ordni ta’ Investigazzjoni Ewropea (6).

2.14.

Filwaqt li tħaddan il-prinċipju tar-rikonoxximent reċiproku, is-sistema tal-mandat ta’ arrest Ewropew madankollu tirrispetta d-drittijiet, il-libertajiet u l-garanziji taċ-ċittadini (7).

3.   Kummenti ġenerali

3.1.

Bħall-mandat ta’ arrest Ewropew, din il-proposta li tirregola l-mod li bih il-proċedimenti kriminali jiġu trasferiti minn Stat Membru għal ieħor hija mezz biex tiġi miġġielda l-kriminalità ta’ natura transnazzjonali, inkluża l-kriminalità organizzata, b’mod aktar effettiv u rapidu.

3.2.

Madankollu, b’differenza mill-każ tas-sistema tal-mandat ta’ arrest Ewropew, permezz ta’ din il-proposta l-Kummissjoni għandha l-għan li tistabbilixxi strument uniku, u effettiv b’mod dirett, ta’ kooperazzjoni ġudizzjarja għall-Unjoni Ewropea kollha.

3.3.

Dan ir-Regolament il-ġdid għandu l-għan li jimla l-lakuni fis-sistema tal-mandat ta’ arrest Ewropew u li jtejjeb il-ġustizzja kriminali Ewropea u jagħmilha aktar effettiva, pereżempju billi jevita d-duplikazzjoni tal-proċedimenti fir-rigward tal-istess atti u jinvolvi l-istess partijiet f’aktar minn Stat Membru wieħed, kif ukoll jipprevjeni u jnaqqas il-każijiet ta’ impunità minħabba li ma jkunux qed jiġu segwiti prosekuzzjonijiet.

3.4.

Madankollu, dan ma jistax jinkiseb mingħajr rispett profond għad-drittijiet fundamentali u individwali matul il-proċedura, b’mod partikolari fir-rigward ta’ dawk l-aktar vulnerabbli, il-persuni b’diżabilità u t-tfal.

3.5.

It-tieni, il-proposta għal Regolament inkwistjoni għandha l-għan li żżid iċ-ċertezza legali għat-trasferiment ta’ proċedimenti ġudizzjarji bejn l-Istati Membri.

3.6.

Il-KESE jqis li l-inizjattivi kollha mmirati lejn il-ġlieda kontra l-kriminalità transfruntiera fl-Istati Membri, speċjalment il-kriminalità organizzata, huma importanti (8).

3.7.

L-eżistenza ta’ organizzazzjonijiet kriminali li joperaw fit-territorju tal-Unjoni Ewropea, li l-attivitajiet tagħhom huma estremament dannużi għas-soċjetajiet Ewropej, teħtieġ rispons konġunt b’saħħtu, li n-nuqqas tiegħu jwassal għal impunità, li ċertament mhijiex mixtieqa.

3.8.

Għalkemm din hija kompetenza kondiviża bejn l-Istati Membri u l-Unjoni Ewropea (9), il-KESE jqis li l-għażla tal-Kummissjoni tal-istrument leġiżlattiv użat f’din il-proposta – jiġifieri regolament – hija waħda kuraġġuża, peress li din il-kwistjoni hija estremament sensittiva għall-Istati Membri, peress li hija kompetenza inerenti għas-sovranità tal-Istat, kif deskritt hawn fuq.

3.9.

Madankollu, il-KESE jemmen li hija l-għażla t-tajba, peress li hija l-uniku mod biex jintlaħaq l-objettiv ta’ standardizzazzjoni tal-proċeduri fl-Istati Membri kollha (10).

3.10.

Kif iddikjarat fil-memorandum ta’ spjegazzjoni għal dan l-abbozz ta’ liġi, huwa biss permezz ta’ regoli komuni dwar it-trasferiment ta’ proċedimenti kriminali li l-kriminalità transfruntiera tista’ tiġi miġġielda b’mod effettiv.

3.11.

Il-KESE jqis li l-protezzjoni tad-drittijiet fundamentali taċ-ċittadini, kemm mill-perspettiva tas-suspettati/tal-akkużati kif ukoll tal-vittmi, inkisbet f’din il-proposta għal Regolament, kemm jekk permezz tal-eżistenza ta’ korp standard ta’ raġunijiet għal rifjut ta’ trasferiment, kif ukoll permezz tad-drittijiet ta’ smigħ u ta’ appell tal-persuna suspettata/akkużata u tal-vittmi.

3.12.

Madankollu, il-KESE jemmen li l-proposta għal Regolament għandha tinkludi referenza espliċita kemm għall-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem kif ukoll għall-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, kif ukoll għal leġiżlazzjoni oħra li tfittex li tħares id-drittijiet fundamentali (11).

3.13.

Il-KESE jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li l-possibbiltà li l-proċedimenti kriminali jiġu ttrasferiti minn Stati fejn japplika l-prinċipju ta’ legalità (12) għal Stati fejn japplika l-prinċipju ta’ espedjenza (13) tista’ tkun fattur li jiffavorixxi l-awturi tar-reat billi tippermettilhom jiksbu penali li tkun aktar favorevoli għalihom, li min-naħa huma kontroproduttivi fid-dawl tal-objettivi li għandhom jiġu segwiti mil-liġi inkwistjoni (14).

3.14.

Fil-fehma tal-KESE, huwa estremament pożittiv li l-każijiet jiġu trasferiti bejn l-awtoritajiet ġudizzjarji tal-Istati Membri permezz ta’ proċeduri diġitali.

3.15.

Madankollu, il-possibbiltà li jintuża l-kanal ta’ komunikazzjoni bbażat fuq il-karta għandha tiġi salvagwardjata, u għandu jiġi żgurat li l-informazzjoni tkun aċċessibbli għal kulħadd, b’mod partikolari dawk l-aktar vulnerabbli (15).

3.16.

Madankollu, il-KESE jisħaq li, għal dan l-għan, mhuwiex biżżejjed li tinħoloq applikazzjoni komuni b’regoli komuni. Infrastruttura b’saħħitha li hija komuni għall-Istati Membri kollha u interoperabbli mas-sistemi varji użati mill-Istati Membri għandha tinħoloq fil-livell tal-UE.

3.17.

Kif diġà ġie indikat f’Opinjonijiet preċedenti (16), il-KESE jemmen li dan l-investiment għandu jiġi ffinanzjat minn fondi tal-UE.

3.18.

Kif issemma diġà f’Opinjonijiet oħra (17), il-KESE jqis li, biex din il-leġiżlazzjoni tiġi applikata sew, huwa meħtieġ taħriġ għall-prattikanti, kemm f’dan il-qasam kif ukoll fir-rigward tal-użu tas-sistema diġitali kollha li ser tappoġġja t-trasferiment ta’ każijiet bejn l-Istati Membri.

3.19.

Tali taħriġ għandu jqis l-ispeċifiċitajiet u l-ħtiġijiet tal-persuni suspettati/akkużati, tax-xhieda u tal-vittmi vulnerabbli.

3.20.

Filwaqt li t-taħriġ għandu jkun indirizzat b’mod partikolari lejn l-imħallfin u l-prosekuturi, il-KESE jemmen li huwa importanti li jiżdied it-taħriġ ta’ atturi ewlenin oħra fil-proċess ġudizzjarju, bħall-avukati u t-tradutturi fost oħrajn (18).

3.21.

Il-KESE jenfasizza li t-traduzzjonijiet tad-dokumentazzjoni kollha ppreżentata fil-fajl għandhom ikunu preċiżi u affidabbli kemm jista’ jkun.

3.22.

Huwa importanti li l-Istati Membri jiżguraw li t-traduzzjonijiet tad-dokumenti f’kull fajl ikunu affidabbli.

3.23.

Il-KESE jemmen li għandha tiġi stabbilita regola fir-Regolament propost li tipprojbixxi li t-traduzzjonijiet jiġu prodotti permezz ta’ mezzi mekkaniċi jew ibbażati fuq l-IT jew permezz tal-intelliġenza artifiċjali.

3.24.

Traduzzjonijiet prodotti mingħajr kontribut uman jistgħu jwasslu għal konklużjonijiet żbaljati u, bħala riżultat, proċwssi inġusti u deċiżjonijiet żbaljati.

3.25.

Il-KESE jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li l-ispejjeż marbuta mat-traduzzjoni tad-dokumenti li jiffurmaw parti mill-proċedura jistgħu jwasslu biex it-traduzzjoni ssir f’livell inferjuri, u dan iwassal għal tnaqqis fid-drittijiet u l-garanziji ta’ dawk involuti fil-proċedimenti.

3.26.

Il-KESE jemmen li l-persuni suspettati/akkużati, kif ukoll il-vittmi, għandhom jingħataw id-dritt li jikkontestaw/jappellaw dwar kwistjonijiet relatati mat-traduzzjoni tal-każ.

3.27.

Fl-aħħar nett, żewġ noti konklużivi:

3.28.

Il-proposta għal Regolament ma tipprovdi l-ebda soluzzjoni fil-każ ta’ kunflitt negattiv ta’ ġuriżdizzjoni.

3.28.1.

Fi kliem ieħor, jekk l-awtorità ġudizzjarja tal-Istat Membru li jirċievi t-talba tirrifjuta li taċċetta t-trasferiment tal-proċedimenti, nistgħu niffaċċjaw il-possibbiltà li biha l-prosekuzzjoni ma titkompliex minħabba li l-awtoritajiet taż-żewġ Stati Membri kkonċernati jqisu li ma għandhomx ġuriżdizzjoni biex ikomplu l-proċedimenti kriminali.

3.28.1.1.

F’dawn il-każijiet, il-KESE jemmen li għandha ssir dispożizzjoni għal proċedura ġudizzjarja għar-riżoluzzjoni ta’ dawn il-kunflitti, li tista’ tinvolvi l-għoti ta’ ġuriżdizzjoni lill-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea biex issolvi dawn il-kunflitti.

3.28.2.

Fl-aħħar nett, il-KESE jqis li, wara li taċċetta t-trasferiment tal-proċedimenti kriminali, l-awtorità rikjedenti għandha tibgħat l-oriġinal kollu tal-proċess tal-kawża, flimkien mat-traduzzjoni tiegħu, jew kopja tiegħu.

3.28.2.1.

Għalhekk, il-KESE jqis li r-referenza għall-possibbiltà li jintbagħtu biss “partijiet rilevanti” tal-proċedimenti għandha titneħħa, peress li dan jipperikola d-drittijiet tad-difiża tal-persuni suspettati/akkużati u d-drittijiet tal-vittmi.

3.28.2.2.

Dan jelimina t-tentazzjoni li jintbagħtu, fuq bażi arbitrarja, dokumenti proċedurali li jistgħu jkunu ta’ benefiċċju akbar għal waħda mill-partijiet involuti.

---

(1)  Għandu jiġi nnotat li l-applikazzjoni tal-liġi barranija għal reati mwettqa f’territorju partikolari dejjem ikkostitwixxiet manifestazzjoni ċara ta’ telf tas-sovranità tal-Istat għaċ-ċittadini ta’ dak it-territorju – każ partikolari huwa s-sitwazzjoni fiċ-Ċina fi tmiem is-seklu 19, fejn l-Ewropej ġiegħlu lill-Istat Ċiniż jippermetti li ċ-ċittadini ta’ dawk l-Istati jiġu pproċessati privatament u skont il-liġijiet tal-pajjiżi ta’ oriġini tagħhom.

(2)  F’dan ir-rigward, ara l-Konvenzjoni Ewropea dwar l-Estradizzjoni tal-1957, il-Konvenzjoni Ewropea dwar l-Assistenza Reċiproka f’Materji Kriminali tal-20 ta’ April 1959, il-Konvenzjoni Ewropea dwar it-Trasferiment ta’ Proċedimenti f’Materji Kriminali tal-15 ta’ Mejju 1972, il-Konvenzjoni li timplimenta l-Ftehim ta’ Schengen, u d-diversi trattati multilaterali u bilaterali dwar l-estradizzjoni konklużi bejn id-diversi Stati Membri.

(3)  Ara l-Artikolu 3(2) u l-Artikolu 4(2)(j) kif ukoll it-Titolu V, b’mod partikolari l-Artikoli 67 u 82 tat-TFUE.

(4)  Il-prinċipju tar-rikonoxximent reċiproku ta’ deċiżjonijiet ġudizzjarji f’materji kriminali, stabbilit fl-Artikolu 67(3) tat-TFUE, fl-aħħar mill-aħħar jikkonsisti fir-rikonoxximent ta’ deċiżjoni ġudizzjarja meħuda minn awtorità kompetenti fi Stat Membru minn awtorità kompetenti oħra ta’ Stat Membru ieħor, li l-effetti tagħha, fl-Istat fejn jintalab ir-rikonoxximent, huma mistennija li jkunu ekwivalenti għal dawk li jirriżultaw minn awtorità nazzjonali kompetenti (ara Manuel Monteiro Guedes, Do mandado de detenção europeu [Il-mandat ta’ arrest Ewropew], p. 65, Almedina, Coimbra, 2006 – mhux disponibbli bil-Malti). Il-prinċipju ta’ rikonoxximent reċiproku ta’ deċiżjonijiet ġudizzjarji jmur kontra l-prinċipju ta’ kriminalità doppja, li huwa karatteristika tat-trattati ta’ estradizzjoni, u jfisser li, sabiex isseħħ l-estradizzjoni, l-atti li l-persuna ssuspettata jew il-persuna akkużata hija akkużata bihom iridu jiġu kklassifikati bħala reat kriminali skont il-liġi jew tal-Istat rikjedenti jew tal-Istat li jirċievi t-talba.

(5)  Dwar il-mandat ta’ arrest Ewropew ara d-Deċiżjoni Kwadru tal-Kunsill 2002/584/ĠAI tat-13 ta’ Ġunju 2002 dwar il-Mandat ta’ Arrest Ewropew u l-proċeduri ta’ ċediment bejn l-Istati Membri — Dikjarazzjonijiet magħmula minn ċerti Stati Membri dwar l-adozzjoni tad-Deċiżjoni Kwadru (ĠU L 190, 18.7.2002, p. 1), kif emendata bid-Deċiżjoni Kwadru tal-Kunsill 2009/299/ĠAI tas-26 ta’ Frar 2009 li temenda d-Deċiżjonijiet Kwadru 2002/584/ĠAI, 2005/214/ĠAI, 2006/783/ĠAI, 2008/909/ĠAI u 2008/947/ĠAI, u b’hekk issaħħaħ id-drittijiet proċedurali ta’ persuni, li trawwem l-applikazzjoni tal-prinċipju ta’ rikonoxximent reċiproku fir-rigward ta’ deċiżjonijiet mogħtija fl-assenza tal-persuna konċernata fil-kawża (ĠU L 81, 27.3.2009, p. 24).

(6)  Dwar l-Ordni ta’ Investigazzjoni Ewropew, ara d-Direttiva 2014/41/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-3 ta’ April 2014 dwar l-Ordni ta’ Investigazzjoni Ewropew f’materji kriminali (ĠU L 130, 1.5.2014, p. 1).

(7)  Dan jirriżulta b’mod sħiħ mil-lista ta’ raġunijiet għal rifjut tal-mandat ta’ arrest Ewropew li jistgħu jiġu invokati mill-awtorità kompetenti tal-pajjiż ta’ rikonoxximent, mil-limiti tal-applikazzjoni tal-mandat innifsu u, fl-aħħar nett, mill-istabbiliment ta’ drittijiet proċedurali għall-persuna ssuspettata/akkużata.

(8)  Fl-Opinjoni tiegħu dwar “Komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni — Id-diġitalizzazzjoni tal-ġustizzja fl-Unjoni Ewropea. Strumentarju ta’ opportunitajiet” (COM(2020) 710 final) (ĠU C 286, 16.7.2021, p. 88), il-KESE jsostni li d-diġitalizzazzjoni tal-ġustizzja hija għodda kruċjali biex tiġi żgurata kooperazzjoni ġenwina bejn l-awtoritajiet tal-Istati Membri fil-ġlieda kontra prattiki kriminali li jagħmlu ħsara kbira liż-żona Ewropea.

(9)  Ara l-Artikolu 4(2)(j) tat-TFUE.

(10)  Dan jista’ jwassal għal proċess ta’ federalizzazzjoni, li jeħtieġ li jirrispetta s-sentimenti nazzjonali.

(11)  Huwa importanti li jiġu stabbiliti l-kunċetti tad-drittijiet fundamentali li għandhom jiġu difiżi, irrispettivament mill-fatt li l-Artikolu 51 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea jirrikjedi li l-Istati Membri jirrispettaw dawk id-drittijiet f’dak li għandu x’jaqsam mal-applikazzjoni ta’ “[…] il-liġi tal-Unjoni […]”, kemm jekk tkun liġi primarja kif ukoll jekk tkun liġi sekondarja.

(12)  Id-duttrina legali tiddefinixxi l-prinċipju tal-legalità fi proċedimenti kriminali bħala l-obbligu legali impost fuq l-awtorità ġudizzjarja biex issegwi prosekuzzjoni, mingħajr il-possibbiltà li tiddetermina l-piena permezz ta’ negozjati mal-persuna suspettata/akkużata.

(13)  B’kuntrast mal-prinċipju tal-legalità, il-prinċipju ta’ espedjenza jippermetti lill-awtorità ġudizzjarja li tkun qed issegwi l-proċedimenti kriminali tinnegozja l-firxa tal-piena li għandha tiġi imposta mal-persuna suspettata/akkużata, bir-rwol tal-qorti jkun limitat għall-kontrofirma tal-ftehim milħuq.

(14)  Din il-proposta għal Regolament ma tistax isservi bħala għodda li tippermetti lill-persuni suspettati/akkużati “jtaffu” il-miżuri ta’ koerċizzjoni li huma soġġetti għalihom matul il-fażi ta’ investigazzjoni u lanqas il-limitu tas-sentenza li jistgħu jingħataw.

(15)  Opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew dwar “Proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar id-diġitalizzazzjoni tal-kooperazzjoni ġudizzjarja u l-aċċess għall-ġustizzja f’materji ċivili, kummerċjali u kriminali transfruntieri, u li jemenda ċerti atti fil-qasam tal-kooperazzjoni ġudizzjarja”(COM(2021) 759 final — 2021/0394 (COD)) u “Proposta għal Direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li temenda d-Direttiva tal-Kunsill 2003/8/KE, id-Deċiżjonijiet Qafas tal-Kunsill 2002/465/ĠAI, 2002/584/ĠAI, 2003/577/ĠAI, 2005/214/ĠAI, 2006/783/ĠAI, 2008/909/ĠAI, 2008/947/ĠAI, 2009/829/ĠAI u 2009/948/ĠAI, u d-Direttiva 2014/41/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, fir-rigward tad-diġitalizzazzjoni tal-kooperazzjoni ġudizzjarja”[COM(2021) 760 final — 2021/0395 (COD)] (ĠU C 323, 26.8.2022, p. 77).

(16)   ĠU C 286, 16.7.2021, p. 88.

(17)   ĠU C 323, 26.8.2022, p. 77 u ĠU C 286, 16.7.2021, p. 88.

(18)  F’dan ir-rigward, ara “Niżguraw il-ġustizzja fl-UE — strateġija Ewropea għat-taħriġ ġudizzjarju għall-2021-2024” (COM (2020) 713).