(1)

Cé gur tharla suaitheadh gearrthéarmach sa soláthar gáis san am a chuaigh thart, tá roinnt tosca ag baint leis an staid in 2022 a fhágann go bhfuil sé éagsúil le géarchéimeanna a bhí ann roimhe a bhain le slándáil an tsoláthair gáis. De bharr ghéarú fhogha na Rúise faoin Úcráin ó bhí mí Feabhra 2022 ann, tá méaduithe tagtha ar phraghsanna nach bhfacthas riamh roimhe. Mar gheall ar na méaduithe sin ar phraghsanna, is dócha go n-athrófar ó bhonn na dreasachtaí chun saoráidí stórála gáis faoi thalamh san Aontas a líonadh. Sa staid gheopholaitiúil atá ann faoi láthair, ní féidir tuilleadh suaitheadh sa soláthar gáis a eisiamh. D’fhéadfadh suaitheadh den sórt sin sa soláthar díobháil a dhéanamh do shaoránaigh agus do gheilleagar an Aontais ós rud é go bhfuil an tAontas fós ag brath go mór ar sholáthairtí seachtracha gáis ar féidir leis an gcoinbhleacht difear a dhéanamh dóibh.

(2)

Tá cineál agus iarmhairtí imeachtaí le déanaí ar scála mór agus ar fud an Aontais agus dá bhrí sin éilítear freagairt chuimsitheach ón Aontas. Ba cheart tosaíocht a thabhairt sa fhreagairt sin do bhearta lenar féidir slándáil an tsoláthair gáis a threisiú ar leibhéal an Aontais, go háirithe soláthairtí gáis do chustaiméirí atá faoi chosaint. Rannchuidíonn coigilt fuinnimh agus éifeachtúlacht fuinnimh go mór leis an gcuspóir sin. Tá sé ríthábhachtach, dá bhrí sin, go ngníomhóidh an tAontas ar bhealach comhordaithe chun rioscaí a sheachaint a d’fhéadfadh teacht as suaitheadh a d’fhéadfadh a bheith ann sa soláthar gáis, gan dochar do cheart na mBallstát rogha a dhéanamh idir foinsí fuinnimh éagsúla agus struchtúr ginearálta a soláthair fuinnimh i gcomhréir le hAirteagal 194 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE).

(3)

Leis na saoráidí stóráil gáis faoi thalamh, rannchuidítear le slándáil an tsoláthair gáis agus is é soláthairtí daingne gáis an toradh a bhíonn ar na saoráidí stóráil gáis faoi thalamh atá líonta go maith trí sholáthar gáis breise a chur ar fáil i gcás ina bhfuil éileamh mór nó suaitheadh sa soláthar. Ós rud é go bhféadfadh suaitheadh sa soláthar gáis tarlú tráth ar bith, ba cheart bearta a thabhairt isteach maidir le leibhéal líonta shaoráidí láithreáin stórála gáis faoi thalamh an Aontais chun slándáil an tsoláthair gáis a choimirciú do gheimhreadh 2022 - 2023.

(4)

Le Rialachán (AE) 2017/1938 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (3), tugadh isteach sásra dlúthpháirtíochta mar ionstraim chun na héifeachtaí a ghabhfadh le móréigeandáil laistigh den Aontas a mhaolú ina bhfuil soláthar gáis do chustaiméirí atá faoi chosaint leis an dlúthpháirtíocht, mar bhunriachtanas slándála agus tosaíocht riachtanach i mbaol i mBallstát. I gcás éigeandála de chuid an Aontais, áirithítear le freagairt láithreach go bhfuil na Ballstáit in ann cosaint fheabhsaithe a chur ar fáil do chustaiméirí.

(5)

Léirigh tionchar fhogha na Rúise faoin Úcráin nach bhfuil na rialacha atá ann faoi láthair maidir le slándáil an tsoláthair curtha in oiriúint d’athruithe móra tobanna ar an staid gheopholaitiúil, ina bhféadfadh ganntanas soláthair agus buaiceanna praghsanna a bheith ann, ní hamháin mar thoradh ar chliseadh an bhonneagair nó ar dhálaí adhaimsire ach chomh maith leis sin, mar shampla, ó theagmhais mhóra idirnáisiúnta a tharlaíonn d’aon ghnó agus ó shuaitheadh níos marthanaí nó suaitheadh tobann sa soláthar. Dá bhrí sin, is gá aghaidh a thabhairt ar na rioscaí tobanna méadaitheacha a eascraíonn as na hathruithe ar an staid gheopholaitiúil atá ann faoi láthair, lena n-áirítear soláthairtí fuinnimh an Aontais a éagsúlú.

(6)

Bunaithe ar anailís an Choimisiúin ar, inter alia, leordhóthanacht bearta chun soláthar gáis a áirithiú agus anailís athneartaithe ar fud an Aontais maidir le riosca-ullmhacht a rinne an Coimisiún agus an Grúpa Comhordaithe Gáis (“GCG”) a bunaíodh le Rialachán (AE) 2017/1938, i mí Feabhra 2022, ba cheart do gach Ballstát a áirithiú, i bprionsabal, go ndéanfar na saoráidí stórála gáis faoi thalamh atá lonnaithe ar a chríoch agus idirnasctha go díreach le limistéar margaidh an Bhallstáit sin a líonadh suas go 90 % ar a laghad dá n-acmhainn ar leibhéal na mBallstát faoin 1 Samhain gach bliain (sprioc líonta), agus go mbeidh sraith spriocanna idirmheánacha ag gach Ballstát i mí na Bealtaine, i mí Iúil, i mí Mheán Fómhair agus i mí Feabhra (conair líonta) na bliana dár gcionn. Tá roinnt Ballstát a bhfuil acmhainn shuntasach stórála faoi thalamh acu a ndéanfaí difear díréireach di mar thoradh ar an oibleagáid an sprioc líonta a bhaint amach le haghaidh na saoráidí stórála faoi thalamh ar a gcríoch. Chun an méid sin a léiriú, ba cheart an oibleagáid maidir lena saoráidí stórála gáis faoi thalamh a líonadh a laghdú go dtí méid 35 % dá meán-tomhaltas bliantúil gáis thar na 5 bliana roimhe sin. Ba cheart an méid sin a bheith gan dochar d’oibleagáid na mBallstát eile rannchuidiú lena gcuid saoráidí stórála gáis faoi thalamh lena mbaineann a líonadh. Ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann cinneadh a dhéanamh, faoi réir coinníollacha, an sprioc líonta a chomhlíonadh go páirteach trí stoic gáis nádúrtha leachtaithe (GNL) atá stóráilte i saoráidí GNL a chomhaireamh. Tá na spriocanna líonta riachtanach chun a áirithiú go mbeidh cosaint leormhaith ag tomhaltóirí san Aontas ar ghanntanais soláthair. Maidir le 2022, ba cheart feidhm a bheith ag sprioc líonta níos ísle, sprioc dar céatadán 80 %, agus ag líon laghdaithe spriocanna idirmheánacha, agus é á chur san áireamh go bhfuil an Rialachán seo le teacht i bhfeidhm tar éis thús an tséasúir líonta stórála agus go mbeidh teorainn ama ag na Ballstáit chun é a chur chun feidhme.

(7)

Agus a saoráidí stórála gáis faoi thalamh á líonadh acu, ba cheart é a bheith mar aidhm ag na Ballstáit a soláthraithe gáis a éagsúlú d’fhonn a spleáchas a laghdú i gcás ina bhféadfadh sé sin slándáil an tsoláthair fuinnimh nó leasanna slándála ríthábhachtacha an Aontais nó na mBallstát a chur i mbaol.

(8)

Gach bliain ó 2023, ba cheart faireachán sonrach a dhéanamh ar an stóráil gáis amhail ó mhí Feabhra chun aistarraingt thobann gáis ó saoráidí stórála gáis faoi thalamh i lár an gheimhridh a sheachaint, rud a d’fhéadfadh a bheith ina siocair le dúshláin maidir le slándáil soláthair roimh dheireadh an gheimhridh. Leis na conairí líonta ba cheart go mbeifí in ann faireachán leanúnach a dhéanamh le linn an tséasúir líonta stórála.

(9)

Gach bliain ó 2023, ba cheart do gach Ballstát a bhfuil saoráidí stórála faoi thalamh aige dréachtchonair líonta a chur faoi bhráid an Choimisiúin i gcomhair saoráidí den sórt sin ar a chríoch agus atá idirnasctha go díreach lena limistéar margaidh i bhfoirm chomhiomlán. Agus an measúnú ó GCG á chur san áireamh, ba cheart don Choimisiún cinneadh a ghlacadh maidir le conair líonta gach Ballstáit a shocrú ar bhealach nach ndéanann saobhadh míchuí ar staid iomaíoch na saoráidí stórála gáis faoi thalamh sa Bhallstát sin i gcomparáid le saoráidí stórála den sórt sin atá lonnaithe i mBallstáit chomharsanachta.

(10)

Chun conair líonta do gach Ballstát a bhfuil saoráidí stórála gáis faoi thalamh aige ó 2023 a shocrú bunaithe ar an dréachtchonair líonta arna tarchur ag gach Ballstát den sórt sin, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (4).

(11)

Ba cheart sraith spriocanna idirmheánacha a bheith sa chonair líonta i ngach Ballstát a bhfuil saoráidí stórála gáis faoi thalamh aige agus ba cheart dó a bheith bunaithe ar an meánráta líonta don Bhallstát sin le linn na 5 bliana roimhe sin. I gcás na mBallstát a laghdaítear an sprioc líonta ina leith go dtí 35 % dá meán-tomhaltas gáis bliantúil, déanfar spriocanna idirmheánacha na conaire líonta a laghdú dá réir sin.

(12)

I gcás nach féidir leis na Ballstáit na spriocanna líonta a chomhlíonadh in am i gcónaí i ngeall ar dheacrachtaí teicniúla amhail fadhbanna a bhaineann leis na píblínte lena gcothaítear na saoráidí stórála gáis faoi thalamh nó fadhbanna leis na saoráidí insteallta, ba cheart cead a bheith ag an mBallstát an sprioc líonta a bhaint amach ag céim níos déanaí. Mar sin féin, ba cheart gach sprioc líonta a bhaint amach a luaithe is féidir go teicniúil, agus ar aon chuma tráth nach déanaí ná an 1 Nollaig den bhliain lena mbaineann, chun slándáil an tsoláthair gáis a choimirciú le haghaidh thréimhse an gheimhridh.

(13)

D’fhéadfadh sé nach mbeadh Ballstát in ann na spriocanna líonta nó na spriocanna idirmheánacha a bhaint amach mar gheall ar éigeandáil réigiúnach nó éigeandáil de chuid an Aontais, amhail i gcás nach leor an soláthar gáis dá dtagraítear in Airteagal 11(1), pointe (c), de Rialachán (AE) 2017/1938, rud atá fógartha ag an gCoimisiún arna iarraidh sin ag Ballstát amháin nó níos mó, de réir mar a bheidh, a bhfuil éigeandáil náisiúnta de réir bhrí an Rialacháin sin fógartha aige nó acu. Dá bhrí sin, níor cheart feidhm a bheith ag na spriocanna líonta, lena n-áirítear an sprioc comhroinnt ualaigh, i gcás agus fad go bhfuil éigeandáil réigiúnach nó éigeandáil de chuid an Aontais fógartha ag an gCoimisiún de bhun Airteagal 12 den Rialachán sin

(14)

Chun a áirithiú nach n-imíonn na mBallstáit ó na conairí líonta, ba cheart do na húdaráis inniúla faireachán leanúnach a dhéanamh ar leibhéil líonta na saoráidí stórála gáis faoi thalamh. Ba cheart na conairí líonta a bheith faoi réir corrlach 5 phointe céatadáin. I gcás ina bhfuil leibhéal líonta Ballstáit níos mó ná cúig phointe céatadáin faoi leibhéal a chonaire líonta, ba cheart don údarás inniúil bearta éifeachtacha a dhéanamh láithreach chun í a mhéadú. Ba cheart do na Ballstáit an Coimisiún agus GCG a chur ar an eolas maidir le bearta den chineál sin.

(15)

Le haon imeacht suntasach marthanach ag Ballstát óna chonair líonta, is féidir leibhéil leordhóthanacha líonta agus an sprioc líonta a chur i mbaol, leibhéil is gá chun slándáil an tsoláthair gáis san Aontas a choimirciú de mheon na dlúthpháirtíochta. I gcás imeacht suntasach marthanach den sórt sin ón gconair líonta nó imeacht ón sprioc líonta, ba cheart an chumhacht a thabhairt don Choimisiún bearta éifeachtacha a dhéanamh chun fadhbanna slándála an tsoláthair gáis mar thoradh ar shaoráidí stóráil neamhlíonta a sheachaint. Agus cinneadh á dhéanamh faoi bhearta éifeachtacha den chineál sin, ba cheart don Choimisiún a thabhairt ar aird staid shonrach an Bhallstáit lena mbaineann, amhail méid na saoráidí stórála faoi thalamh i ndáil leis an tomhaltas gáis intíre nó a thábhachtaí atá na saoráidí stórála faoi thalamh do shlándáil an tsoláthair gáis sa réigiún agus aon shaoráidí stórála GNL atá ann cheana. Ós rud é go bhfuil an Rialachán seo le teacht i bhfeidhm tar éis thús an tséasúir líonta stórála in 2022, ba cheart an tréimhse theoranta ama atá ar fáil chun an Rialachán seo a chur chun feidhme ar an leibhéal náisiúnta a chur san áireamh in aon bheart a ghlacfaidh an Coimisiún chun aghaidh a thabhairt ar imeacht ón gconair líonta le haghaidh 2022. Ba cheart don Choimisiún a áirithiú nach rachaidh na bearta thar a bhfuil riachtanach chun slándáil an tsoláthair gáis a choimirciú, gan ualach díréireach a chur ar na Ballstáit, rannpháirtithe sa mhargadh gáis, oibreoirí córais stórála ná ar thomhaltóirí.

(16)

Ba cheart do na Ballstáit gach beart is gá a dhéanamh chun a áirithiú go gcomhlíonfar na spriocanna líonta. Agus an méid sin á dhéanamh, ba cheart é a bheith mar aidhm acu bearta margadhbhunaithe a úsáid mar an chéad chúiteamh, i gcás inar féidir, chun suaitheadh neamhriachtanach sa mhargadh a sheachaint. Ba cheart do na Ballstáit a bheith saor roghnú sprioc líonta níos airde a shocrú, ionas go bhféadfadh an tAontas gach iarracht a dhéanamh 85 % d’acmhainn na saoráidí stórála gáis faoi thalamh a líonadh san Aontas don bhliain 2022. I bhfianaise na gcóras rialála éagsúil atá i bhfeidhm cheana féin i roinnt mhaith Ballstát chun tacú le líonadh na saoráidí stórála, níor cheart aon ionstraim shonrach a fhorchur chun na conairí líonta nó an sprioc líonta a chomhlíonadh. Ba cheart do na Ballstáit leanúint de bheith saor a chinneadh cén ionstraim is iomchuí dá gcórais náisiúnta, ar choinníoll go gcomhlíontar coinníollacha áirithe. Dá bhrí sin, ba cheart deis a bheith ag na Ballstáit nó, i gcás inarb inniúil, na húdaráis rialála, a chinneadh cé hiad na rannpháirtithe sa mhargadh a bhfuil ceangal le cur orthu chun a áirithiú go líonfar na saoráidí stórála gáis faoi thalamh. Ba cheart dóibh a bheith in ann cinneadh a dhéanamh freisin maidir le modhanna rialála, amhail bearta chun oibleagáid a chur ar shealbhóirí acmhainne acmhainn atá gan úsáid a fhuascailt faoi rialacha margaidh an Aontais arb ann dóibh cheana, an bhfuil na modhanna rialála leordhóthanach chun a áirithiú go gcomhlíontar na spriocanna líonta, nó an bhfuil gá le dreasachtaí airgeadais nó lacáistí taraife stórála. Má fhorchuireann Ballstát oibleagáid ar na soláthraithe gáis do chustaiméirí atá faoi chosaint ar a chríoch chun gás a stóráil i saoráidí stórála gáis faoi thalamh, ba cheart an méid gáis atá le stóráil a chinneadh ar bhonn an mhéid gáis nádúrtha a sholáthraítear do na custaiméirí sin atá faoi chosaint. Ba cheart do na Ballstáit comhordú lena chéile agus ionstraimí a úsáid, amhail ardáin chun GNL a cheannach chun úsáid GNL a uasmhéadú chun na saoráidí stórála a líonadh. Ina theannta sin, ba cheart do na Ballstáit bacainní bonneagair agus bacainní rialála ar úsáid chomhroinnte GNL chun na saoráidí stórála a líonadh a laghdú.

(17)

Sa teachtaireacht ón gCoimisiún an 8 Márta 2022, dar teideal REPowerEU: Joint European Action for more affordable, secure and sustainable energy [REPowerEU: Gníomhaíocht Eorpach Chomhpháirteach le haghaidh fuinneamh atá níos inacmhainne, níos sláine agus níos inbhuanaithe] soiléiríodh go gceadaítear le dlí an Aontais do na Ballstáit cúnamh a thabhairt do soláthraithe gáis faoi Airteagal 107(3), pointe (c) CFAE chun a áirithiú go líonfar na saoráidí stórála, mar shampla i bhfoirm ráthaíochtaí (conradh difríochta dhá threo).

(18)

Aon bheart a dhéanann na Ballstáit chun líonadh saoráidí stórála faoi thalamh a áirithiú, lena n-áirítear na coinníollacha atá le forchur maidir le líonadh bunaithe ar chomhroinnt ualaigh agus na coinníollacha atá le forchur maidir le gás a aistarraingt ó shaoráidí stórála gáis faoi thalamh, ba cheart é a bheith riachtanach, sainmhínithe go soiléir, trédhearcach, comhréireach, neamh-idirdhealaitheach agus infhíoraithe, agus níor cheart saobhadh míchuí ar an iomaíocht ná ar dhea-oibriú an mhargaidh inmheánaigh sa ghás a bheith mar thoradh air ná níor cheart dó slándáil sholáthar gáis Ballstát eile nó an Aontais a chur i mbaol. Go sonrach, níor cheart leis na bearta sin ceannasacht nó amhantair ioncaim a neartú le haghaidh gnóthais a rialaíonn saoráidí stórála gáis faoi thalamh nó a bhfuil acmhainn stórála curtha in áirithe acu ach nach bhfuil á n-úsáid acu.

(19)

Is den tábhacht é go mbainfí úsáid éifeachtúil as an mbonneagar atá ann cheana, lena n-áirítear acmhainní tarchurtha trasteorann, saoráidí stórála gáis faoi thalamh agus saoráidí GNL chun slándáil an tsoláthair gáis a choimirciú de mheon na dlúthpháirtíochta. Tá teorainneacha oscailte fuinnimh ríthábhachtach le haghaidh shlándáil an tsoláthair gáis, lena n-áirítear i gcásanna ina bhfuil suaitheadh sa soláthar gáis ar an leibhéal náisiúnta, réigiúnach nó ar leibhéal an Aontais. Dá bhrí sin, le haon bhearta a ghlactar chun líonadh saoráidí stórála gáis faoi thalamh a áirithiú, níor cheart na hacmhainní trasteorann a leithdháiltear i gcomhréir le Rialachán (AE) 2017/459 ón gCoimisiún (5) a bhlocáil nó a shrianadh. Ina theannta sin, ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go mbeidh stóráil fós ar fáil, i gcás Bhallstáit chomharsanacha agus i gcás éigeandála dá dtagraítear in Airteagal 11(1), pointe (c), de Rialachán (AE) 2017/1938.

(20)

Leis an oibleagáid stórála, is dóchúil go gcuirfí ualach airgeadais ar na rannpháirtithe sa mhargadh ábhartha sna Ballstáit sin, a bhfuil saoráidí stórála gáis ábhartha faoi thalamh ar a gcríoch acu, agus go mbeartaítear go rachadh an méadú ar leibhéal slándála an tsoláthair gáis chun tairbhe do na Ballstáit uile, lena n-áirítear na Ballstáit sin nach bhfuil saoráidí stórála gáis faoi thalamh acu. De mheon na dlúthpháirtíochta, chun an t-ualach a chomhroinnt maidir lena áirithiú go bhfuil saoráidí stórála gáis faoi thalamh san Aontas líonta go leordhóthanach chun slándáil an tsoláthair gáis a choimirciú, ba cheart do na Ballstáit nach bhfuil saoráid stórála gáis faoi thalamh acu saoráidí stórála gáis faoi thalamh a úsáid i mBallstáit eile. I gcás nach bhfuil aon idirnasc ag Ballstát le Ballstáit eile, nó i gcás ina bhfuil acmhainn tarchurtha trasteorann Ballstáit teoranta nó deacrachtaí teicniúla eile ann a fhágann nach féidir saoráidí stórála gáis faoi thalamh a úsáid i mBallstáit eile, ba cheart an oibleagáid sin a laghdú dá réir.

(21)

Ba cheart do na Ballstáit nach bhfuil saoráidí stórála gáis faoi thalamh acu a áirithiú go bhfuil socruithe i bhfeidhm ag rannpháirtithe sa mhargadh laistigh de Bhallstáit den sórt sin i mBallstáit ag a bhfuil saoráidí den sórt sin lena ndéantar foráil maidir le toirteanna stórála a úsáid, faoin 1 Samhain, toirteanna stórála a chomhfhreagraíonn do ar a laghad 15 % dá meán-ídiú bliantúil gáis thar an 5 bliana roimhe sin. Mar sin féin, ba cheart do na Ballstáit nach bhfuil saoráidí stórála gáis faoi thalamh acu a bheith in ann freisin sásra comhroinnte ualaigh malartach a fhorbairt le Ballstát amháin nó níos mó ag a bhfuil saoráidí stórála gáis faoi thalamh. Chomh maith leis sin, bearta coibhéiseacha eile atá ann cheana chun slándáil an tsoláthair gáis a choimirciú, ba cheart bearta den sórt sin a chur san áireamh agus an sásra comhroinnte ualaigh á mheas, amhail oibleagáid choibhéiseach maidir le breoslaí eile seachas gás nádúrtha, lena n-áirítear ola, faoi réir coinníollacha áirithe. Ba cheart do na Ballstáit fógra a thabhairt don Choimisiún faoi shásraí comhroinnte ualaigh malartacha den sórt sin agus ba cheart dóibh teorainneacha teicniúla, agus coibhéis na mbeart arna nglacadh.

(22)

D’fhéadfadh sé, maidir leis na bearta lena roinneann na Ballstáit nach bhfuil aon saoráid stórála gáis faoi thalamh acu ualach na hoibleagáide stórála leis na Ballstáit ag a bhfuil saoráidí stórála gáis faoi thalamh, go mbeadh tionchar airgeadais a bheith ag na bearta sin ar na rannpháirtithe ábhartha sa mhargadh. Dá bhrí sin, ba cheart do na Ballstáit nach bhfuil aon saoráid stórála gáis faoi thalamh acu cead a bheith acu dreasachtaí airgeadais nó cúiteamh a sholáthar do rannpháirtithe sa mhargadh as gannchion in ioncaim nó as costais na n-oibleagáidí a fhorchuirtear orthu agus nach féidir a chumhdach le hioncam. Más rud é go ndéantar bearta mar sin a mhaoiniú trí thobhaigh, níor cheart an tobhach sin a fheidhmiú i gcás pointí idirnaisc trasteorann.

(23)

Tá faireachán agus tuairisciú éifeachtach fíor-riachtanach chun measúnú a dhéanamh ar chineál agus ar mhéid na rioscaí a bhaineann le slándáil an tsoláthair gáis, agus chun na bearta iomchuí a roghnú chun dul i ngleic leis na rioscaí sin. Ba cheart d’oibreoirí saoráidí stórála gáis faoi thalamh na leibhéil líonta a thuairisciú do na húdaráis inniúla ar bhonn míosúil le linn an tséasúir stórála líonta. Moltar d’úinéirí agus d’oibreoirí saoráidí stórála gáis faoi thalamh freisin acmhainn agus leibhéal líonta gach saoráid stórála gáis faoi thalamh a ionchur go rialta ar ardán tuairiscithe lárnach.

(24)

Bíonn ról suntasach ag na húdaráis inniúla maidir le faireachán a dhéanamh ar shlándáil an tsoláthair gáis agus áirithíonn siad cothromaíocht idir slándáil an tsoláthair gáis agus costas na mbeart do thomhaltóirí a eascraíonn as na bearta. Ba cheart d’údarás inniúil gach Ballstáit nó eintiteas eile arna ainmniú ag an mBallstát faireachán a dhéanamh ar leibhéil líonta na saoráidí stórála gáis faoi thalamh ar a gcríoch agus ba cheart dóibh na torthaí a thuairisciú don Choimisiún. Ba cheart don Choimisiún a bheith in ann freisin, i gcás inarb iomchuí, cuireadh a thabhairt do Ghníomhaireacht an Aontais Eorpaigh um Chomhar idir Rialálaithe Fuinnimh (ACER) chun cuidiú a thabhairt leis an bhfaireachán.

(25)

Is den ríthábhacht go gcuirtear san áireamh na rioscaí uile a bhféadfadh difear mór a dhéanamh do shlándáil an tsoláthair gáis sna measúnuithe riosca arna ndéanamh de bhun Airteagal 7 de Rialachán (AE) 2017/1938. Chun na críche sin, ba cheart na cásanna ina bhfuil suaitheadh iomlán i bhfoinse aonair soláthair a chur san áireamh sa chur chuige rioscabhunaithe maidir le measúnú a dhéanamh ar shlándáil an tsoláthair gáis agus bearta coisctheacha agus maolaitheacha a bhunú. D’fhonn a áirithiú go mbeifí chomh hullamh is féidir chun suaitheadh sa soláthar gáis a sheachaint agus go maolófaí éifeachtaí aon suaitheadh, ba cheart an measúnú riosca comhchoiteann agus na measúnuithe riosca náisiúnta a dhéanamh trí chásanna mar sin a chur san áireamh. Leis sin, bheifí in ann le comhordú beart éifeachtaí éigeandála a mhaolú agus acmhainní a bharrfheabhsú chun soláthar leanúnach a ráthú, i gcás ina mbeadh suaitheadh iomlán sa soláthar.

(26)

Ba cheart ról GCG a atreisiú, agus sainordú sainráite a bheith aige chun faireachán a dhéanamh ar fheidhmíocht na mBallstát agus chun dea-chleachtais a fhorbairt i ndáil le réimse shlándáil an tsoláthair gáis. Dá bhrí sin, ba cheart don Choimisiún tuairisciú go tráthrialta do GCG agus ba cheart do GCG cúnamh a thabhairt don Choimisiún chun faireachán a dhéanamh ar na spriocanna líonta, agus chun a áirithiú go gcomhlíontar iad.

(27)

Feidhmíonn GCG mar phríomhchomhairleoir don Choimisiún chun comhordú a dhéanamh ar shlándáil na mbeart soláthair, tugann sé cuidiú don Choimisiún ag gach tráth, agus go sonrach, i gcás géarchéime. De réir mar is gá, chun a áirithiú go mbeifí chomh hullamh is féidir agus chun an malartú gasta faisnéise a éascú, tionólfaidh an Coimisiún, gan mhoill, foirmíocht bainistithe géarchéime CGC, in oirchill géarchéime féideartha. Ba cheart don fhoirmíocht bainistithe géarchéime sin a bheith ar fáil chun cuidiú leis an gCoimisiún a fhad is gá. Chuige sin, ba cheart do GCG na bealaí cumarsáide leis na Ballstáit agus leis na rannpháirtithe ábhartha sa mhargadh uile a bhaineann le slándáil an tsoláthair gáis a choimeád ar oscailt agus aon fhaisnéis ábhartha maidir le slándáil an tsoláthair gáis ar an leibhéal náisiúnta, an leibhéal réigiúnach agus leibhéal an Aontais a bhailiú.

(28)

Tá earnáil an chórais stórála an-tábhachtach don Aontas, do shlándáil a sholáthairtí fuinnimh agus do leasanna slándála fíor-riachtanacha eile an Aontais. Dá réir sin, meastar gur bonneagar ríthábhachtach de réir bhrí Threoir 2008/114/CE ón gComhairle (6) iad saoráidí stórála gáis faoi thalamh. Moltar do na Ballstáit na bearta a thugtar isteach leis an Rialachán seo a chur san áireamh ina bpleananna náisiúnta fuinnimh agus aeráide agus sna tuarascálacha ar dhul chun cinn arna nglacadh de bhun Rialachán (AE) 2018/1999 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (7).

(29)

Beidh gá le cosaintí breise sa ghréasán córas stórála chun bagairtí ar an ord poiblí agus ar an tslándáil phoiblí san Aontas nó ar leas shaoránaigh an Aontais a sheachaint. Ba cheart do na Ballstáit a áirithiú mbeidh gach oibreoir córais stórála, lena n-áirítear oibreoirí córais stórála atá faoi rialú oibreoirí córais tarchurtha iad féin, deimhnithe ag an údarás rialála náisiúnta nó ag údarás inniúil eile arna ainmniú ag an mBallstát, chun a áirithiú nach gcuirtear, slándáil an tsoláthair fuinnimh ná aon leas slándála fíor-riachtanach eile san Aontas ná in aon Bhallstát i mbaol leis an tionchar thar an oibreoir córais stórála. Chun anailís a dhéanamh ar rioscaí a d’fhéadfadh a bheith ann i ndáil le slándáil an tsoláthair fuinnimh, tá an comhordú idir na Ballstáit tábhachtach agus an measúnú ar shlándáil an tsoláthair tábhachtach á dhéanamh acu. Sa mheasúnú sin, níor cheart idirdhealú a dhéanamh idir rannpháirtithe sa mhargadh ach ba cheart an comhar sin a bheith i gcomhlíonadh iomlán le prionsabail an mhargaidh inmheánaigh atá ag feidhmiú go maith. D’fhonn an riosca a eascraíonn as leibhéil ísle líonta a mhaolú go tapa, ba cheart tosaíocht a thabhairt don deimhniúchán sin agus ba cheart é a dhéanamh níos tapúla i gcás saoráidí stórála faoi thalamh níos mó, a líonadh le déanaí ar leibhéil a bhíonn íseal go comhleanúnach, chun a áirithiú gur féidir fadhbanna féideartha i ndáil le slándáil an tsoláthair gáis a eascraíonn as rialú ar shaoráidí stórála móra den sórt sin a eisiamh nó, más féidir, a cheartú. Ós rud é gur sheas meánleibhéal líonta stórála na saoráidí stórála faoi thalamh uile an Aontais 6 bliana roimhe sin ag 35 % dá n-acmhainn uasta an 31 Márta, an tairseach chun leibhéal stórála níos ísle ná mar ba ghnách i mí an Mhárta 2021 agus i mí an Mhárta 2022 a shainiú, ba cheart í a shocrú ag 30 %.

(30)

I gcás ina gcinneann údaráis rialála náisiúnta nó údarás inniúil eile arna ainmniú ag na Ballstáit lena mbaineann (i gceachtar cás, “údarás deimhniúcháin”) go bhféadfadh duine a rialaíonn an t-oibreoir córais stórála go díreach nó go hindíreach, nó a fheidhmíonn aon cheart thar an oibreoir córais stórála go díreach nó go hindíreach slándáil an tsoláthair fuinnimh nó aon leas slándála riachtanach eile a chur i mbaol, ar leibhéal náisiúnta, ar leibhéal réigiúnach nó ar leibhéal an Aontais, ba cheart do na húdaráis sin deimhniúchán a dhiúltú. Agus an measúnú sin á dhéanamh, ba cheart don údarás deimhniúcháin na caidrimh thráchtála a chur san áireamh a d’fhéadfadh difear diúltach a dhéanamh do dhreasachtaí agus do chumas an oibreora córais stórála an tsaoráid stórála gáis faoi thalamh a líonadh, mar aon le hoibleagáidí idirnáisiúnta an Aontais agus aon fhíoras agus imthoisc shonrach eile a bhaineann leis an gcás. Chun a áirithiú go ndéanfar na rialacha deimhniúcháin a chur i bhfeidhm go comhsheasmhach ar fud an Aontais, go ndéanfar oibleagáidí idirnáisiúnta an Aontais a chomhlíonadh mar aon le dlúthpháirtíocht agus slándáil fuinnimh laistigh den Aontas, ba cheart don údarás deimhniúcháin an tuairim ón gCoimisiún a chur san áireamh go hiomlán agus cinntí deimhniúcháin á ndéanamh acu, lena n-áirítear trína dréachtchinneadh a athbhreithniú, i gcás inarb iomchuí. I gcás ina ndiúltaíonn údarás deimhniúcháin an deimhniúchán, ba cheart é a bheith de chumhacht aige a cheangal ar aon duine an scairsheilbh nó na cearta atá acu ar an úinéir córais stórála nó ar an oibreoir córais stórála a dhiúscairt agus teorainn ama a leagan síos don diúscairt sin, ordú a thabhairt d’aon bheart iomchuí eile chun a áirithiú nach féidir leis an duine nó na daoine sin aon rialú nó ceart a fheidhmiú ar an núinéir córais stórála nó oibreoir córais stórála sin, agus cinneadh a dhéanamh maidir le bearta cúitimh iomchuí. Aon bheart a ghlactar sa chinneadh deimhniúcháin chun aghaidh a thabhairt ar rioscaí a bhaineann le slándáil an tsoláthair gáis nó ar leasanna riachtanacha eile slándála, ba cheart an beart sin a bheith riachtanach, sainmhínithe go soiléir, trédhearcach, comhréireach agus neamh-idirdhealaitheach.

(31)

Leis an Rialachán seo urramaítear cearta bunúsacha agus comhlíontar na prionsabail a aithnítear go háirithe le Cairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh (“an Chairt”). Go háirithe, leis an Rialachán, urramaítear an ceart nach féidir a shealúchais a bhaint de dhuine ach amháin ar mhaithe leis an leas poiblí agus sna cásanna agus faoi na coinníollacha dá bhforáiltear le dlí ach cúiteamh cóir a fháil in am trátha mar chomaoin ar an gcaillteanas sin, mar a fhoráiltear in Airteagal 17 den Chairt agus an ceart chun leigheas éifeachtach agus an ceart chun triail chóir mar a fhoráiltear in Airteagal 47 den Chairt.

(32)

Má tá gnóthais le tuilleadh gáis a cheannach nuair a bhíonn praghas an gháis ard, d’fhéadfadh sé sin praghsanna a ardú tuilleadh. Dá bhrí sin, ba cheart d’údaráis rialála a bheith in ann lascaine suas le 100 % a fheidhmiú ar tharaifí iontrála agus scoir ar acmhainn tarchurtha agus dáileacháin chuig an stóráil agus uaithi, chuig saoráidí stórála gáis faoi thalamh agus saoráidí GNL araon, rud a fhágann go mbeidh an stóráil níos tarraingtí do rannpháirtithe sa mhargadh. Moltar do na húdaráis rialála náisiúnta agus iomaíochta a gcumhachtaí a úsáid chun méaduithe míchuí ar tharaifí stórála a eisiamh go héifeachtach.

(33)

I bhfianaise na n-imthosca eisceachtúla atá ann faoi láthair agus na héiginnteachta a bhaineann leis na hathruithe a dhéanfar ar an staid gheopholaitiúil amach anseo, moltar do na Ballstáit na spriocanna líonta a bhaint amach chomh tapa agus is féidir.

(34)

Ós rud é go bhfuil garchontúirt ann do shlándáil an tsoláthair gáis mar thoradh ar an bhfogha atá á tabhairt ag an Rúis faoin Úcráin, ba cheart an Rialachán seo a theacht i bhfeidhm an lá tar éis lá a fhoilsithe. Mar gheall ar nádúr eisceachtúil na n-imthosca atá ann faoi láthair, níor cheart feidhm a bheith ag forálacha áirithe a tugadh isteach leis an Rialachán seo ach go dtí an 31 Nollaig 2025.

(35)

Ba cheart, mar ábhar práinne, an Rialachán seo a bheith mar chuid de acquis an Chomhphobail Fuinnimh i gcomhréir le Chonradh an Chomhphobail Fuinnimh, a síníodh san Aithin an 25 Deireadh Fómhair 2005 agus a tháinig i bhfeidhm an 1 Iúil 2006.

(36)

Ba ceart, dá bhrí sin, Rialachán (AE) 2017/1938 agus Rialachán (CE) Uimh. 715/2009 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (8) a leasú dá réir,

(1)

in Airteagal 2, cuirtear na pointí seo a leanas leis:

(2)

cuirtear na hairteagail a leanas isteach:

(*1)  Rialachán (AE) 2017/459 ón gCoimisiún an 16 Márta 2017 lena mbunaítear cód gréasáin maidir le sásraí leithdháilte acmhainneachta i gcórais tarchuir gáis agus lena n-aisghairtear Rialachán (AE) Uimh. 984/2013 (IO L 72, 17.3.2017, lch. 1)."

(*2)  Rialachán (AE) 2018/1999 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 11 Nollaig 2018 maidir le Rialachas an Aontais Fuinnimh agus na Gníomhaíochta Aeráide, lena leasaítear Rialachán (CE) Uimh. 663/2009 agus Rialachán (CE) Uimh. 715/2009 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle, Treoir 94/22/CE, Treoir 98/70/CE, Treoir 2009/31/CE, Treoir 2009/73/CE, Treoir 2010/31/AE, Treoir 2012/27/AE, agus Treoir 2013/30/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle, Treoir 2009/119/CE agus Treoir (AE) 2015/652 ón gComhairle agus lena n-aisghairtear Rialachán (AE) Uimh. 525/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (IO L 328, 21.12.2018, lch. 1)."

(*3)  Rialachán (AE) 2022/869 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 30 Bealtaine 2022 maidir le treoirlínte le haghaidh bonneagar tras-Eorpach fuinnimh, lena leasaítear Rialacháin (CE) Uimh. 715/2009, (AE) 2019/942 agus (AE) 2019/943 agus Treoracha 2009/73/CE agus (AE) 2019/944, agus lena n-aisghairtear Rialachán (AE) Uimh. 347/2013 (IO L 152, 3.6.2022, lch. 45).”;"

(3)

leasaítear Airteagal 7 mar a leanas:

(4)

in Airteagal 16, cuirtear an mhír seo a leanas leis:

(5)

cuirtear an t-airteagal seo a leanas isteach:

(6)

cuirtear an t-airteagal seo a leanas isteach:

(*4)  Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 16 Feabhra 2011 lena leagtar síos na rialacha agus na prionsabail ghinearálta a bhaineann leis na sásraí maidir le rialú ag na Ballstáit ar fheidhmiú cumhachtaí cur chun feidhme ag an gCoimisiún (IO L 55, 28.2.2011, lch. 13).”;"

(7)

in Airteagal 20, cuirtear an mhír seo a leanas leis:

(8)

in Airteagal 22, cuirtear an mhír seo a leanas leis:

“Beidh feidhm ag Airteagal 2, pointí (27) go (31), Airteagail 6a go 6d, Airteagal 16(3), Airteagal 17a, Airteagal 18a, Airteagal 20(4), agus Iarscríbhinní Ia agus Ib go dtí an 31 Nollaig 2025.”;

(9)

cuirtear an téacs a leagtar amach san Iarscríbhinn a ghabhann leis an Rialachán seo isteach mar Iarscríbhinní Ia agus Ib.

(1)

cuirtear an tAirteagal a leanas isteach:

(*5)  Rialachán (AE) 2017/1938 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 25 Deireadh Fómhair 2017 maidir le bearta chun cinnteacht an tsoláthair gáis a choimirciú agus lena n-aisghairtear Rialachán (AE) Uimh. 994/2010 (IO L 280, 28.10.2017, lch. 1).”."

(2)

in Airteagal 13, cuirtear an mhír seo a leanas leis: