Munduko zazpi mirari berriak

Zazpi irabazleen kokalekuak.

Munduko zazpi mirari berriak 2007ko uztailaren 7an nazioarteko lehiaketa batean aukeratu ziren munduko zazpi tokiei deritze. Enpresa pribatu batek antolatu zuen, antzinate klasikoko munduko zazpi mirariak oinarri harturik. New Open World Corporation (NOWC) enpresa pribatuaren sortzaile Bernard Weber zinegile suitzarrak abiarazi zuen ekimena.

Bozketa sistema

Parte hartu nahi zuen edonork erakundearen webgunean e-posta bat erregistratu behar izan zuen eta bere gustukoak aukeratu. SMS bidez ere bozkatu ahal izan zen, baita ordaindu beharreko telefono zenbaki batera deituz ere. Praktikan, ez zegoen eragozpenik norbaitek behin baino gehiagotan bozkatzeko, beti ere, beste telefono edo helbide elektroniko bat erabiliz gero. Hautagai bakarraren alde bozka zitekeen eta, bi dolar estatubatuarren truke, ziurtagiri bat jaso. Erakundeak lehiaketarekin lotutako oroigarriak saldu zituen.

Hasieran, erakunde antolatzaileak egin zuen zerrenda luze batetik zazpi hautagai aukeratu zituen. Zerrenda gero handitu egin zen, jendeak edo herrialdeek halaxe eskatuta. Bozketaren azken hilabeteetan, ordu arte gehien jaso zituzten 21ek baino ez zuten parte hartu.

Azken etapan, Egiptoko gobernuaren kexuen ondorioz, Gizako piramideak zerrendatik kendu ziren, ohorezko hautagai titulua emanda, antolatzaileek trebeki disimulatuta, antzinate klasikoko munduko zazpi mirarietatik zutik dirauen bakarra delako.

Gizakia bizi denetik 2000 arte eraikitako eraikinak onartu ziren hautaketan, gaur egun zutik egon behar izateko baldintza soilarekin. Emaitzak 2007ko uztailaren 7an ezagutzera eman ziren, Lisboako Estádio da Luz futbol zelaian, zeremonia bikain batean. Zenbait gonbidatu berezi bertaratu ziren, besteak beste Cristiano Ronaldo futbolaria, Jennifer Lopez kantari eta aktorea, eta Hilary Swank, Ben Kingsley eta Bipasha Basu aktoreak.

Gertaerak, kontrasteak eta zenbakiak

1. Olerki batek dioenez, antzinateko munduko zazpi mirariak, Antipatro Sidongoak aukeratu zituen, K. a. 125 inguruan. Badaude aurreragoko zerrenden erreferentziak, Herodotok eta Filon Bizantziokoak eginak.
2. Munduko zazpi mirari berriak aukeratzeko, ehun milioi boto baino gehiago eman ziren, bozen jatorria eta pertsona bakoitzak emandako bozen kopurua mugatu gabe, mundu osotik.
3. Historiako lehendabiziko Internet, telefono eta SMS bidezko bozketa erraldoia da, mundu osoko parte hartzaileentzat irekia.
4. Munduko biztanleen laurdenak (1.600 milioi lagunek inguru) zuzenean ikusi zuen 2007ko uztailaren 7an bozketaren emaitzen iragarpena, Lisboatik igorrita.
5. Zazpi mirari berrien iragarpen zeremonia 160 telebista katek eman zuten 170 herrialderentzat baino gehiagorentzat.
6. Zazpi mirari berrietatik, bat ere ez dago herrialde aurreratuetan.
7. Telefono, ordenagailu eta Interneterako konexio gehienak herrialde aurreratuetan daude.
8. Bozketaren lehen fasean, UNESCOko partaide diren herrialdeen erdiek zuten monumentu azpimarragarriren bat lehiaketan parte hartzen; horrek eraikin horiek aurkitzen diren herrialdeetako gobernuen laguntza politikoa sortu zuen.
9. Zazpi mirari horietatik, UNESCOk sei jada Gizateriaren ondare izendatu ditu, 2008ko zerrendaren arabera.
10. Behin munduko zazpi mirari berriak aukeratuta, orain, naturako zazpi mirari berriak aukeratzeko asmoa dago.

Aukeratuak

Munduko zazpi mirari berriak

Miraria	Kokapena	Irudia
Chichén Itzá	Yucatan, Mexiko
Erromako Koliseoa	Erroma, Italia
Kristo Berreroslea	Rio de Janeiro, Brasil	Kristo Berreroslea Rio de Janeiron
Txinako Harresi Handia	Txina
Machu Picchu	Cusco, Peru	Machu Picchuren ikuspegia
Petra	Jordania	Altxorra, Petran
Taj Mahal	Agra, India

Ohorezkoa

Ohorezko miraria bozketatik kanporatu zuten, antzinakoena eta Antzinako zazpi Mirarietatik zutik dirauen bakarra dela argudiatuz. Nolanahi ere, Egiptoko autoritate kulturalen oposizio gogorragatik kanporatu zen, Zahi Hawassek bezala, egiptoar gobernuko Antigoaleko Gauzen Kontseilu Goreneko idazkari orokorrak lehiaketari "publizitate operazio" hutsa iritzi baitzion.

Miraria	Kokapena	Irudia
Gizako piramide handia	Kairo, Egipto

Finalean sartutakoak

• 
  Atenasko Akropolia, Atenas, Grezia.
• 
  Alhambra, Granada, Espainia.
• 
  Angkor, Siem Reap, Kanbodia.
• 
  Neuschwansteingo gaztelua, Bavaria, Alemania.
• 
  Askatasunaren Estatua, New York, AEB.
• 
  Kiyomizu-dera, Kioto, Japonia
• 
  Pazko uharteko Moaiak, Txile.
• 
  Sydney Opera House, Sydney, Australia.
• 
  Gizako piramide handia, Kairo, Egipto.
• 
  San Basilio Katedrala / Kremlin, Mosku, Errusia.
• 
  Hagia Sofia, Istanbul, Turkia.
• 
  Stonehenge, Amesbury, Erresuma Batua.
• 
  Timbuktu, Mali.
• 
  Eiffel Dorrea, Paris, Frantzia.

Hautagaiak

Bozketa garai baten ondoren, finalerdietarako sailkatu ziren 77 eraikinak ezagutzera eman ziren, ordena honetan:

1. Txinako Harresi Handia Txina
2. Potala jauregia Tibet
3. Taj Mahal India
4. Koliseoa Italia
5. Chichén Itzá Mexiko
6. Pazko uharteko Moaiak Txile
7. Pisako dorrea Italia
8. Eiffel Dorrea Frantzia
9. Machu Picchu Peru
10. Moskuko Kremlina, San Basilio Katedrala eta Plaza Gorria, Errusia
11. Sanaako hiri historikoa Yemen
12. Versaillesko jauregia Frantzia
13. Alhambra Espainia
14. Angkor Wat Kanbodia
15. Askatasunaren Estatua AEB
16. Familia Santuaren tenplua Espainia
17. Hagia Sofia meskita Turkia
18. Sydney Opera House Australia
19. Petra Jordania
20. Golden Gate AEB
21. Timbuktu Mali
22. Meenakshi Ammanen tenplua India
23. Kiotoko jauregi inperiala Japonia
24. Empire State eraikina AEB
25. Akisgrango katedrala Alemania
26. Veneziako Duke Jauregia Italia
27. Urrezko Tenplua India
28. Atenasko Akropolia Grezia
29. Brihadeshwarako Tenplua India
30. Arunachaleswarako Tenplua India
31. Bahubali Estatua India
32. Santiago de Compostela Espainia
33. Budapesteko Legebiltzarra Hungaria
34. Stonehenge Erresuma Batua
35. Neuschwanstein gaztelua Alemania
36. Mahabalipuram India
37. Göltzschtalbrücke Alemania
38. Dhammakaya Cetiya Thailandia
39. Koloniako katedrala Alemania
40. Dresdengo Andre Mariaren eliza Alemania
41. Giralda Espainia
42. Gizako piramide handia Egipto
43. Lotoaren Tenplua India
44. Terrakotazko armada Txina
45. Pragako gaztelua Txekia
46. Hiri Debekatua Txina
47. Kapellbrücke Suitza
48. Londresko Dorrea Erresuma Batua
49. Big Ben Erresuma Batua
50. Petronas dorre bikiak Malasia
51. Municheko Olinpiar Estadioa Alemania
52. Kiyomizu-dera Japonia
53. Sigiriya Sri Lanka
54. Erresuma Batuko Legebiltzarra Erresuma Batua
55. Kordobako Meskita Espainia
56. Abu Sinbel Egipto
57. Londresko San Pauloren Katedrala Erresuma Batua
58. Teotihuacan Mexiko
59. Londresko Begia Erresuma Batua
60. Karlosen Zubia Txekia
61. San Petri basilika Vatikano
62. Ranakpurreko Tenplua India
63. Kristo Erredentorea Brasil
64. Rushmore mendia AEB
65. Guggenheim Bilbao Museoa Euskal Herria
66. Nazcako lerroak Peru
67. Mont Saint Michel Frantzia
68. Burj Al Arab hotela Arabiar Emirerri Batuak
69. Kapera sistinoa Vatikano
70. Madrilgo Errege Jauregia Espainia
71. Greenwicheko Errege Behatokia Erresuma Batua
72. CN Dorrea Kanada
73. Erregeen Harana Egipto
74. Newgrangeeko hilobi megalitikoa Irlanda
75. Segoviako akueduktua Espainia
76. Panathinaiko Estadioa Grezia
77. Panamako kanala Panama

Kritikak

Egitasmoa hainbat arrazoirengatik kritikatu da.

• UNESCOk kanpaina ez bermatzea erabaki zuela adierazi zuen, kontu mediatikoa izan zela uste izan baitzuen, eta Weberren izen pertsonalean egina. Adierazi zuenez, ez da nahikoa monumentuen balio sentimentala edonolako zerrenda batean sartzeko. Horrez gain, bozketa ez zela unibertsala esan zuen, kanpoan uzten baitzituen Interneterako konexiorik ez duten milioika pertsona, eta hautagaien zerrenda irizpide ez oso zientifiko eta ez hezitzaileen arabera egin zela. Bestalde, UNESCOren estatutuek ez dute erakundea munduko mirari izendatzeko ahalbidetzen, baina bai toki edo monumenturen bat Gizateriaren Ondare izendatzeko.
• Batzuen ustez, xede ekonomikoko egitasmoa izan zen (telefonoz bozkatzeko ordaindu behar izateagatik, adibidez), Bernard Weberrek egitasmo horretako irabaziak monumentuak eraberritzeko erabiliko zirela esan zuen arren.
• Arte aditu batzuek beste kritika bat egin zuten, zazpi mirariak bozketa bidez aukeratu izanagatik, meritu artistikoa hala aukeratzen ez denean, are gutxiago, ezagutza artistikorik ez dutenek erabakitzen badute.
• Beste batzuek (Chichen Itzako zuzendariak), adibidez, halako ekimenek diskriminazioa eta lehiakortasuna bultzatzen dutela jakinarazi zuten.
• Egipton, zenbait jendek Gizehko piramideek Sydneyko Opera Antzokiaren moduko eraikin modernoekin ez dutela zertan leihatu uste dute: egitasmoa zentzugabea dela diote eta Bernard Weber kritikatu dute, halaber.
• Jende askok Internetik, telefonorik edo dirurik ez izatea ere kritikatu zen.

Bibliografia

• Cox, Reg, and Neil Morris, "The Seven Wonders of the Modern World". Chelsea House Publications: Library. Octubre de 2000. ISBN 079106048
• Cox, Reg, Neil Morris, and James Field, "The Seven Wonders of the Medieval World". Chelsea House Publications: Library. Octubre de 2000. ISBN 0-7910-6047-0
• D'Epiro, Peter, and Mary Desmond Pinkowish, "What Are the Seven Wonders of the World? and 100 Other Great Cultural Lists". Anchor. 1 de diciembre de 1998. ISBN 0-385-49062-3
• Morris, Neil, "The Seven Wonders of the Natural World". Chrysalis Books. 30 de diciembre de 2002. ISBN 1-84138-495-X

Kanpo estekak

• Datuak: Q712728
• Multimedia: New Seven Wonders of the World / Q712728