Politie-inval, aanval op pub of strafkamp op Falklandeilanden: deze beelden van de rellen in Verenigd Koninkrijk zijn (niet) echt

Verschillende accounts op sociale media publiceren een video waarin politieagenten in Manchester een deur openboren en een huis binnenvallen. Op verschillende manieren wordt beweerd dat het gaat om politieagenten die binnenvallen bij mensen die “deelnamen aan de protesten”. Sommige berichten werden tot meer dan 450.000 keer bekeken.

Maar dat klopt niet. De beelden tonen geen arrestaties van “deelnemers van de protesten” en hebben zelfs niets te maken met de huidige rellen. Een omgekeerde zoekopdracht toont ons dat de video waarvan sprake, immers al zeker sinds mei 2024 online staat, voor de rellen uitbraken dus. Dat zien we onder meer op het YouTube-kanaal van het Britse mediaplatform Scarcity Studios.  

De beelden tonen hoe de politie in het kader van drugsovertredingen invallen doet op verschillende adressen in Manchester. “Operation Vulcan” leidde inmiddels al tot meerdere arrestaties.

Op sociale media wordt ook een video gedeeld waarop de politie te zien is met een jong meisje. Het bijschrift verschilt naar gelang wie het bericht deelt. Zo lezen we ergens “Britse politie arresteert geen moslimimmigranten met machetes en zwaarden. Maar ze arresteren wel een jong meisje. Dit is ondraaglijk.” Nog elders lezen we de vraag “Nog een extreemrechtse extremist?”. De posts suggereren dat het meisje tijdens de meest recente rellen werd opgepakt.

Maar dat klopt evenmin. Een omgekeerde zoekopdracht via Google toont ons dat de video lijkt gefilmd te zijn op 17 juli, toen de groep Youth Demand een pro-Palestijnse demonstratie hield in Londen, net voor de King's Speech, of de troonrede. Daarbij werden tien demonstranten gearresteerd.  

Het meisje in de video is ook te zien in deze foto van beeldbedrijf Getty Images. Als creatiedatum van de foto – waarop het meisje in dezelfde kleren samen met de politie te zien is – staat er 17 juli. Het meisje is ook te zien tijdens de openingsseconden van deze TikTok-video van de demonstranten. Ook de Britse factcheckers van Full Fact geven aan dat deze beelden niets met de huidige rellen te maken hebben.

VRT NWS kreeg ook vragen binnen over nog een andere video die circuleert op sociale media. Daarin zien we hoe een groep gemaskerde mannen een bar in Birmingham, de Clumsy Swan, aanvalt. “Tientallen moslimmannen vallen The Clumsy Swan pub in Yardley aan. Nul aanwezigheid van politie,” lezen sommige bijschriften.

In een verklaring bevestigt de politie van West Midlands dat er tijdens de avond van 5 augustus geweld plaatsvond ter hoogte van de bar. Volgens de Britse openbare omroep BBC werden tijdens die avond verschillende voertuigen en een pub, The Clumsy Swan in Yardley, aangevallen “door een groep moslimjongeren die zich losmaakten van de hoofddemonstratie, maskers droegen en wapens droegen.” Over wie de daders waren, heeft de politie zich nog niet officieel uitgesproken.

De incidenten deden zich voor nadat honderden mensen zich hadden verzameld in een deel van Birmingham, na valse berichten dat extreemrechtse demonstranten van plan waren om daar een mars te houden. Dat zegt ook het Britse dagblad The Times.

De Britse krant The Independent schrijft dat leden van een moslimgemeenschap hun excuses hebben aangeboden na “een aanval waarbij cafébezoekers werden aangezien voor extreemrechtse relschoppers in Birmingham.” Volgens Sky News boden ze ook aan om de schade te betalen.

Dat is ook te lezen in de verklaring van de politie: “Een man werd aangevallen en kort daarna werd er een ruit van een pub ingegooid. Nadat we met de uitbater hadden gesproken, verontschuldigden zij zich voor het feit dat een klein deel van de groep de schade had veroorzaakt en we hebben gehoord dat zij aanboden te betalen voor de reparatie. We zullen verder onderzoek doen naar de verdachten.”

De pub reageerde inmiddels ook zelf in het Engels met een Facebook-bericht:

“Hallo jongens bedankt voor alle steunbetuigingen we zijn allemaal veilig na de problemen van gisteren van hersenloze misdadigers die elk excuus gebruikten om problemen te veroorzaken in de gemeenschap we willen jullie allemaal bedanken voor jullie goede wensen en een grote dank aan de mensen van de Sheldon moskee die ons de hand hebben gereikt met excuses van hun gemeenschap en een aanbod om te betalen voor schade hopelijk zullen we geen problemen meer hebben in de straten van birmingham we zijn trots op onze multi culturele stad en laten we dat zo houden van sue en al het personeel en klanten we danken jullie allemaal voor jullie steun xxxx (sic).”

De BBC schrijft dat de politie verklaarde dat ze "hard aan het werk zijn om iedereen te vinden die hierbij betrokken was; en (onze) boodschap aan jullie is dat we jullie zullen vinden en arresteren". Eén man van 46 jaar oud werd reeds gearresteerd voor het dragen van een wapen in Bordesley Green, een wijk in Birmingham. In dezelfde verklaring laat de politie weten dat ze wel degelijk in de buurt aanwezig was toen het geweld ontstond.  

Elon Musk, Amerikaans miljardair en eigenaar van het socialemediaplatform X, deelde een nepartikel van de Britse krant The Telegraph waarin werd beweerd dat premier Keir Starmer overweegt om extreemrechtse relschoppers naar "noodopvangkampen" op de Falklandeilanden te sturen. 

In zijn bericht deelde Musk een afbeelding die eerder werd gepost door Ashlea Simon, medeleider van de extreemrechtse groep Britain First. Erboven schrijft ze “We worden allemaal gedeporteerd naar de Falklandeilanden." 

Maar het gaat om een nepartikel – opgesteld in de stijl van The Telegraph – waarin gezegd wordt dat de kampen op de Falklandeilanden "gebruikt zouden worden om gevangenen van de aanhoudende rellen vast te houden omdat het Britse gevangenissysteem al op volle capaciteit zit". 

Aan de Britse krant The Guardian zei The Telegraph donderdag dat de krant het artikel in kwestie nooit had gepubliceerd. "Dit is een verzonnen kop voor een artikel dat niet bestaat. We hebben de relevante platformen op de hoogte gebracht en gevraagd om het bericht te verwijderen." Die verklaring herhaalde de krant ook op X zelf.

Musk verwijderde zijn bericht na ongeveer 30 minuten, maar een screenshot van een redacteur van het Britse magazine Politics.co.uk suggereert dat het bijna een miljoen keer bekeken was na slechts 15 minuten en bijna 2 miljoen keer na een halfuur.