Hindi

Hindi
Enghraifft o'r canlynol	cywair
Math	Hindwstaneg
Enw brodorol	हिन्दी
Nifer y siaradwyr	341,000,000 (2019),; 260,123,420 (2001),; 120,490,000 (2001),; 322,230,097 (2011),; 274,266,900 (2016);
cod ISO 639-1	hi
cod ISO 639-2	hin
cod ISO 639-3	hin
Gwladwriaeth	India, Nepal, Pacistan, Ffiji
System ysgrifennu	Devanāgarī
Corff rheoleiddio	Central Hindi Directorate
	Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Prif iaith swyddogol India yw Hindi neu Hindeg (Devanāgarī: हिन्दी neu हिंदी). (Mae Saesneg yn ail iaith swyddogol.) Fel Wrdw, mae'n un o ffurfiau safonol yr iaith Hindwstaneg, sy'n aelod o'r gangen Indo-Iraneg o'r teulu ieithyddol Indo-Ewropeaidd.

Siaredir Hindi fel mamiaith gan 180 miliwn o bobl yng ngogledd a chanolbarth India, tua 40% o boblogaeth India. Mae tua 25% o boblogaeth India yn medru Hindi fel ail iaith. Mae siaradwyr i'w cael hefyd yn Nepal, Ffiji, Mauritius, Lloegr, Trinidad a Tobago, Gaiana, Swrinam, a llawer o wledydd eraill. Y bumed iaith fwyaf yn y byd ydyw o ran nifer o siaradwyr.

Ar ddiwedd y 19g, bu mudiad i ddatblygu ffurf ysgrifenedig o Hindwstaneg oedd yn wahanol i Wrdw. Aethpwyd â hyn ymhellach wedi annibyniaeth; sefydlwyd comisiwn ym 1954 i safoni gramadeg Hindi. Yn gyffredinol, mae cyweiriau ffurfiol Hindi yn osgoi geiriau gyda tharddiad Persiaidd, gan ddefnyddio geiriau Sansgrit (gan gynnwys bathiadau) yn eu lle.

Mae'n perthyn yn agos i Wrdw, a ddatblygodd allan ohoni gyda dylanwad yr iaith Berseg yn y cyfnod modern. Ond ysgrifennir Hindi gan amlaf gydag ysgrifen Devanāgarī, ac Wrdw gyda'r wyddor Arabeg.

Llenyddiaeth

Mae llenyddiaeth gyfoethog yn Hindi, yn ymestyn yn ôl i'r 12g, ac yn adeiladu ar lenyddiaeth Sanscrit. Yn y llenyddiaeth draddodiadol, mae dylanwadau crefyddol cryf, a cheir lawer o straeon o hud a lledrith a thylwyth teg. Er hynny, mae llenyddiaeth fodern, realaidd, yn ogystal. Mae Munshi Premchand (1880-1936) yn un o'r nofelyddion enwocaf yn yr iaith.

Erbyn heddiw mae diwydiant ffilmiau egnïol yn Hindi, y cyfeirir ati yn anffurfiol fel "Bollywood", a'i ganolfan ym Mumbai.

Eginyn erthygl sydd uchod am iaith. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.

↑ (yn en) Ethnologue (25, 19 ed.), Dallas: SIL International, ISSN 1946-9675, OCLC 43349556, Wikidata Q14790, https://www.ethnologue.com/, adalwyd 23 Ebrill 2022
↑ ^2.0 ^2.1 (yn en) Ethnologue (25, 19 ed.), Dallas: SIL International, ISSN 1946-9675, OCLC 43349556, Wikidata Q14790, https://www.ethnologue.com/
↑ http://www.censusindia.gov.in/2011Census/Language-2011/Statement-1.pdf.
↑ https://www.ethnologue.com/language/hin. Ethnolog. dyddiad cyrchiad: 2 Medi 2018.

[wikidata-fa2f7ffa50d0de320fe2959898558e899d652d79-v7-1] (yn en) Ethnologue (25, 19 ed.), Dallas: SIL International, ISSN 1946-9675, OCLC 43349556, Wikidata Q14790, https://www.ethnologue.com/, adalwyd 23 Ebrill 2022

[wikidata-b096ce736246deae93782819465859680c66015c-v7-2] 2.0 ^2.1 (yn en) Ethnologue (25, 19 ed.), Dallas: SIL International, ISSN 1946-9675, OCLC 43349556, Wikidata Q14790, https://www.ethnologue.com/

[wikidata-2435e61e617a47591c0a896d025a8dd26bfa6287-v7-3] ttps://www.censusindia.gov.in/2011Census/Language-2011/Statement-1.pdf.

[wikidata-27a7da821d1ac0c1e1fdca2965dc0ee806676243-v7-4] ttps://www.ethnologue.com/language/hin. Ethnolog. dyddiad cyrchiad: 2 Medi 2018.

[1]

[2]

[3]

[4]