Boompaddas
Boompaddas is by uitstek by hul omgewing aangepas sodat hulle maklik hul vyande kan ontglip. Nie alleen kan die boompadda soos ’n verkleurmannetjie die kleur van sy omgewing naboots om minder opsigtelik te wees nie, maar hy kan ook baie rats van die een boomtak na 'n ander spring om vinnig weg te kom. Boompaddas kan in twee families verdeel word, naamlik die Hylidae en die Rhacophoridae. Net boompaddas van die familie Rhacophoridae word in Suid-Afrika aangetref.
Die tone en vingers van alle boompaddas is met hegskyfies toegerus om die diertjies te help om maklik teen vertikale oppervlakke op te klim. 'n Elastiese stukkie kraakbeen wat tussen die boompadda se laaste twee vingerbeentjies geleë is, sowel as die taai huidafskeiding van die diertjie, maak hierdie hegskyfies volmaakte suigapparaatjies.
Die buikgedeelte van die boompadda dien dikwels ook as 'n groot hegskyf. Die familie Hylidae, wat dikwels die ware boompaddas genoem word, is met sy 500 spesies, wat in 32 genera verdeel kan word, die grootste boompaddafamilie. Die skuimnesboompaddas (Rhaeophoridae), waarvan daar sowat 200 spesies is, stam waarskynlik van ware paddas (Ranidae) af en het van waterbewoners tot boombewoners ontwikkel. In Suid-Afrika word net 20 spesies van die familie Rhaeophoridae aangetref.
Die bekendste boompadda wat hier aangetref word, is die grysskuimnesboompadda (Chiromantis xerampelina), wat veral in die Laeveld-gebiede gevind word. Die wyfies van hierdie boompadda is groter as die mannetjies en kan tot 87 mm lank word. Die grysskuimnesboompadda het gewoonlik ’n bleekgrys kleur aan die bokant en Iyk gewoonlik net soos die boom bas waarop hy sit. In die broeityd vergader die volwasse mannetjies en wyfies van die boompaddaspesie in bome en struike by waterpoele.
Die wyfie lê sowat 150 eiertjies in 'n slymerige vloeistof, wat sy en die mannetjie dan met behulp van hul agterbene tot 'n groot skuimmassa klits. Hierdie sogenaamde skuimnes word vasgeheg aan takkies wat oor die water hang. Die paddavissies word hierin uitgebroei en val na twee dae in die water onder die nes. Die Natalse boompadda (Leptopelis natalensis) lê haar eiers ongeveer 'n meter van 'n waterpoel af. Nadat die paddavissies uitgebroei het, moet hulle self na die water kruip. Die bruinrugboompadda (Leptopelis cinnamomeus) word in Natal, die Laeveld en Kenia aangetref. Die volwasse paddas het 'n ligbruin kleur met 'n duidelike donkerbruin vlek op die rug .
In die tropiese woude van Sentraal- en Suid-Amerika vind 'n mens gifpaddas (Oendrobatidae) wat in bome woon. Hierdie paddas behoort tot die genera Sminthillus, Oendrobates en Phyllobates. Hulle is helderkleurig en baie opvallend, maar word deur hul gifkliere teen hul vyande in die woude beskerm. Die Suid-Amerikaanse Indiane het die pyle waarmee hulle gejag het, in gekonsentreerde gif wat van die gifpadda afkomstig was, gedoop.
Nog 'n eienaardigheid van hierdie gifpaddas is dat die mannetjiespadda die eiers van die paddavissies moet versorg deurdat hy hulle op sy rug ronddra.
Bronnelys
[wysig | wysig bron]- Wêreldspektrum, 1982 Ensiklopedie Afrikana (Edms) Bpk, ISBN 0-908409-41-9