Tuisblad

Welkom by Wikipedia, die vrye ensiklopedie wat deur enigiemand verbeter en uitgebrei kan word.	Dinsdag, 17 September 2024 Hier is tans 118 552 artikels in Afrikaans.
Help ons om ’n wêreldklas-ensiklopedie in Afrikaans te skep.

Inleiding • Hulp • Kontak

Gebruikersportaal • Voorbladartikels • Kategorieë • Stel ’n vraag

Voorbladartikel

Frankenstein; or, The Modern Prometheus is 'n roman van 1818 deur die Engelse skrywer Mary Shelley. Frankenstein vertel die verhaal van Victor Frankenstein, 'n jong wetenskaplike wat in 'n onortodokse wetenskaplike eksperiment 'n intelligente wese skep. Shelley het die storie begin skryf toe sy 18 jaar oud was, en die eerste uitgawe is op 1 Januarie 1818, toe sy 20 was, naamloos in Londen gepubliseer. Haar naam verskyn die eerste keer in die tweede uitgawe, wat in 1821 in Parys gepubliseer is.

Shelley het in 1815 deur Europa getoer. Sy het met die Ryn in Duitsland langs gereis en Gernsheim besoek, wat 17 km van Frankenstein-kasteel af is. Vroeër het 'n alchemis (Johann Konrad Dippel, 1673-1734) eksperimente daar gedoen.

Sy vertrek van daar na Genève, Switserland, waar 'n groot deel van die verhaal afspeel. Chemiese eksperimente en die okkultisme was gespreksonderwerpe van haar medereisigers, onder andere haar toekomstige man, Percy Shelley.

In 1816 het Mary, Percy, John Polidori en Lord Byron 'n kompetisie gehou om te kyk wie die beste rillerverhaal kon skryf. Shelley is geïnspireer om Frankenstein te skryf nadat sy haar 'n wetenskaplike voorgestel het wat lewe skep en met afsku vervul is oor wat hy gedoen het.

Hoewel Frankenstein vol elemente van die Gotiese roman en die Romantiese beweging is, meen Brian Aldiss dit is die eerste ware wetenskapsfiksieverhaal. Die roman het 'n aansienlike invloed op die letterkunde en op die moderne kultuur gehad; dit het gelei tot 'n hele genre van rillerstories, rolprente en toneelstukke.

Sedert die publikasie van die roman word die naam "Frankenstein" dikwels verkeerdelik gebruik om na die monster te verwys, eerder as na die skepper daarvan.

...lees verder

In die nuus

In Parys, Frankryk, is die Paralimpiese Somerspele 2024 met 'n pragtige sluitingseremonie beëindig.
Tydens die VSA-Ope wen die Belarussiese tennisspeler Aryna Sabalenka haar derde Grand Slam-toernooi, terwyl die Italiaanse tennisspeler Jannik Sinner sy tweede toernooi inpalm.
Mandisa Maya het Raymond Zondo opgevolg as Hoofregter in die Konstitusionele Hof van Suid-Afrika
Die twaalfde Rugbykampioenskapreeks duur voort tussen die nasionale spanne van Argentinië, Australië, Nieu-Seeland en Suid-Afrika; gelyktydig word die Stille Oseaan-nasiesbeker tussen Fidji, Japan, Kanada, Samoa, Tonga en die Verenigde State beslis.
Tydens die 46ste sessie in Delhi, Indië, lys die Unesco onder ander die Appiese Weg, die Lençóis Maranhenses Nasionale Park, die Marquesaseilande, Morawiese kerkstede en Schwerin as nuwe wêrelderfenisgebiede.

Het u geweet...

... dat seelikkewane die enigste likkewaan is wat gereeld onder seewater swem? Hulle duik tot 30 minute lank om seewier te vreet.

... dat Frans deur honderdduisende mense as huistaal gepraat word in die VSA? Alhoewel miljoene Amerikaners van Franse herkoms is, het Engels Frans hoofsaaklik verdring en kan slegs 'n klein deel van die Franse nasate nog Frans praat.

... dat die koffiebone waarmee koffie gemaak word nie regtig boontjies is nie? In werklikheid is hulle die sade van die vrugte van die koffieplant.

... dat die taalkundige verhouding tussen Fidjiaanse Hindi en Hindi soortgelyk is aan dié tussen Afrikaans en Nederlands? Fidjiaanse Hindi het uit die Oos-Hindi-dialekte Awadhi en Bhojpuri ontstaan, met verskeie Engelse en Fidjiaanse leenwoorde.

... dat Suid-Afrika se twaalf amptelike tale relatief min is? Alhoewel hulle nie as amptelike tale erken word nie, kom 'n mens 365 tale in Indonesië teë en tot 1 652 in Indië.